Avrupa Parlamentosu Sırbistan seçimlerini soruşturacak

Avrupa Parlamentosu (AP) üyeleri, Sırbistan’da Aralık ayında yapılan parlamento ve yerel seçimlerin “AB adayı bir ülke için beklenen standartların altında” kaldığını ilan eden bir karar lehinde oy kullandı. Parlamento ayrıca usulsüzlüklerle ilgili bağımsız bir soruşturma yapılması çağrısında da bulundu. AP üyeleri Belgrad ile Avrupa birliği (AB) katılım müzakerelerinin ancak reformlarda önemli ilerleme kaydedilmesi halinde ilerletilmesi gerektiğini ve Sırp yetkililerin “seçmen sahtekarlığına” doğrudan karışması halinde ülkenin AB fonlarına erişiminin askıya alınması gerektiğini söyledi.

AP üyeleri 461 lehte, 53 aleyhte ve 43 çekimser oyla kararı onayladı.

Sırbistan, 2009’da AB üyeliği için resmen başvuruda bulunmuştu. AB 2012’de Sırbistan’a resmi aday statüsü vermiş, 2014’te de tam üyelik müzakereleri başlamıştı. Ancak AB ve ABD, Sırbistan’a 2008’de Sırbistan’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Kosova’yla ilişkilerini normalleştirmesi için baskı yapıyor. Türkiye dahil 100’den fazla ülke Kosova’yı tanımıştı.

Sırbistan seçimleri

Sırbistan’da 17 Aralık’ta yapılan genel seçimi Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in 2012’den bu yana iktidarda olan Sırp İlerleme Partisi (SNS) kazanmıştı. Sonuçlara göre merkez sağ parti SNS oyların yüzde 47’sini almış ve Vucic de “zafer” ilan etmişti.

Aleksandar Vucic partisinin Sırbistan Parlamentosu’nda çoğunluğu sağladığını ifade ederek “Bu mutlak bir zafer. Ben de son derece mutluyum” demişti.

250 üyeli Sırbistan Parlamentosu’nda SNS liderliğindeki “Sırbistan Durmamalı” İttifakı 128, “Sırbistan Şiddete Karşı” İttifakı (SPN) 65, Sırbistan Sosyalist Partisi (SPS) 18 milletvekili çıkarmış, diğer sandalyeler de küçük partilerin olmuştu. NADA koalisyonu ve “Halkın oyu-Dr. Branimir Nestorovic” listesi 13’er, Voyvodinalı Macarlar Birliği altı, Adalet ve Değişim Partisi ile Voyvoda Hırvat Demokratlar Birliği İttifakı üçer, Sancak Demokratik Eylem Partisi iki, Şaip Kamber ile Rusya Partisi birer milletvekili çıkarmıştı.

Seçimde hile tartışmaları

Bu seçimlerin ardından da ülkede gerilim seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla yükselmişti. Ülkede kayıtlı 6,5 milyondan fazla seçmenin oy kullandığı seçimlerin tamamlanması ardından etkisi ve sonuçlarına itiraz eden muhalefetin protestoları nedeniyle gerginlik yaşanmıştı. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in mayıs ayında parti başkanlığından istifa etmesi ve seçimlerde aday olmamasına rağmen 2012’den bu yana iktidarda bulunan Sırp İlerleme Partisi (SNS) için gösterdiği “belirleyici tavır ve davranışlar” birçok kesim tarafından eleştirilmişti. Muhalefet seçimlerde aday olmayan Vucic’in “haksız bir zafere” liderlik ettiğini belirtirken özellikle başkent Belgrad seçimlerinde Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nden (RS) çok sayıda kişinin otobüslerle “getirilerek” yasa dışı oy kullandığını ileri sürmüştü.

Uluslararası kurumlardan tepki

Sırbistan’daki seçimler gündeme gelen iddialar nedeniyle haliyle Avrupa kuruluşları ile yetkililerinin de gündemine gelmişti. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) seçimlerde oy satın alma, oylama gizliliğinin ihlali ve grup halinde oylama gibi birçok usul eksikliğinin gözlemlendiğini bildirmişti. AGİT Cumhurbaşkanı Vucic’in belirleyici katılımının desteklediği partiye haksız avantaj sağladığını ifade etmiş ayrıca, uluslararası gözlemcilerin Sırbistan’daki seçimlerde kamu kaynaklarının kötüye kullanılması, resmi faaliyetler ve seçim kampanyaları arasında ayrım yapılmaması gibi birçok vakayı kayıt altına aldığına dikkat çekilmişti.

Almanya Dışişleri Bakanlığı da Sırbistan’daki seçim sürecine ilişkin iddiaların AB adayı bir ülke için kabul edilemez olduğunu gündeme getirmişti.

Erken seçim süreci

Sırbistan’da mayısta arka arkaya düzenlenen iki silahlı saldırıda 18 kişinin hayatını kaybetmesi sonucu muhalefet erken genel seçim çağrısı yaparken Cumhurbaşkanı Vucic bu çağrıya cevap verip tarih göstermişti.

Vucic erken genel ve yerel seçimler için 17 Aralık Pazar gününü işaret etmişti. Sırbistan’da ‘renkli devrim’ gerilimi: Rusya Batı’yı işaret etti