Avrupa’nın göçmen politikası değişiyor, iltica etmek zorlaşıyor

Avrupa göçmen politikasında radikal değişikliklere gidiyor. Bunun ilk adımı Avrupa Parlamentosu’nda yapılan oylama oldu. Brüksel’deki Genel Kurulda yapılan oylamada milletvekilleri AB’nin düzensiz göçle mücadele için uzun yıllar süren tartışmaların ardından üstünde anlaştığı Göç ve İltica Anlaşması’nı onayladı.

AB Komisyonunun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson genel kurulda oylama öncesinde yaptığı açıklamada “Göç politikamızı düzeltmenin zamanı geldi. Vatandaşlarımız bizden savaş ve zulümden kaçan insanları korumamızı bekliyor. Ama düzensiz gelişleri ve ölümcül yolculukları önlememizi ve kalma hakkı olmayanları hızla geri göndermemizi de bekliyorlar. Göç ve İltica Anlaşması budur. Anlaşma insanları korumamıza, sınırlarımızı korumamıza ve göçü düzenli bir şekilde yönetmemize yardımcı olacak” diye konuştu.

Johansson oylamanın ardından sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda da “Üye ülkeler arasında zorunlu dayanışmayla dış sınırlarımızı, korunmasız kişileri ve mültecileri daha iyi koruyabileceğiz, kalmaya uygun olmayanları hızla geri gönderebileceğiz” dedi.

Oylama protestolar eşliğinde yapıldı

Bir grup aktivist oylamayı bölerek “Bu anlaşma öldürür. Hayır oyu verin” sloganları atıp gösteri yaptı. Oylama bir süreliğine durduruldu. Sol gruba mensup milletvekilleri ayağa kalkarak protestocuları alkışladı.

Uluslararası insan hakları kuruluşları AB’nin yeni göç ve iltica kurallarının sınırlarda kontrolleri arttırmasından, göçmenlerin aylarca gözaltı merkezlerinde kalmasının yolunu açabileceğinden endişe ediyor.

Kuruluşlar ayrıca “mücbir sebep” durumlarında üye ülkelere çeşitli muafiyetler sağlaması nedeniyle uygulamada mülteci hukuku ve uluslararası insan hakları hukuku kapsamındaki yükümlülüklerin ihlal edilmesi riskine dikkati çekiyor, AB’nin üçüncü ülkelerle yaptıkları anlaşmalar yoluyla sınır kontrolünü “dışsallaştırma” ve Avrupa’nın mülteci koruma sorumluluklarından kaçma adımı anlamına geldiğini belirtiyor.

Anlaşma üye ülkelerin oluşturduğu AB Konseyi tarafından da onaylanmasının ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Uygulamaya geçilebilmesi için üye ülkelerin anlaşmayı iki yıl içinde ulusal hukuklarına dahil etmesi gerekiyor.

Von der Leyen: Korunmaya ihtiyacı olmayanlar ülkesine dönecek

Oylamanın ardından açıklama yapan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen “Bugün gerçekten tarihi bir gün. Yıllar süren yoğun çalışmaların ardından Göç ve İltica Anlaşması gerçeğe dönüşüyor. Bu Avrupa için büyük bir başarıdır” dedi ve sözlerine şöyle devam etti:

“Bu tüm Avrupalılar için gerçek bir fark yaratacak. Birincisi, bu daha güvenli Avrupa sınırları demek; herkesi kaydedip tarayarak sınırlarımızı kimin geçtiğini tam olarak bilmek, aynı zamanda bağımsız bir izleme yoluyla temel hakların korunmasını sağlamak demek. İkincisi iltica ve geri dönüş için daha hızlı, daha etkili prosedürler demek. Bu sığınma hakkı olmayanların AB’ye girişine izin verilmeyeceği, savaş veya zulümden kaçanların ise ihtiyaç duydukları korumaya güvenebileceği anlamına geliyor.”

Von der Leyen “Artık güçlü dış sınırlar için yasal dayanağa sahibiz. Bu sınırlara gelen her göçmene aynı şekilde adil ve kararlı davranılacaktır. Korunmaya ihtiyacı olan korunacak ama korunmaya ihtiyacı olmayanlar ülkelerine dönmek zorunda kalacak” diye konuştu.

Komşu ülkelerle yapılan ortaklıkların önemine değinen von der Leyen bu ortaklıkların yasal göçün teşvik edilmesinde de önemli olduğunu kaydetti.

Düzensiz göçle mücadele AB ülkeleri arasında yıllardır en çekişmeli konular arasında yer alıyor. AB yönetimi 2015’te patlak veren göç krizinden bu yana göçmenlerin Avrupa toprağına ayak basmalarından sonra üye ülkeler arasında nasıl dağıtılacakları ya da geri gönderilecekleri sorularına yanıt arıyordu.

Bugün AP’de onaylanan anlaşma von der Leyen’in göreve gelmesinden yaklaşık bir sene sonra Eylül 2020’de Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı ilk “Birliğin Durumu” konuşmasında açıkladığı yeni kurallara dayanıyor. Bugüne kadar yapılan sayısız toplantıda üye ülkeler kurallar üzerinde uzlaşamamıştı.

Yeni kurallar temel olarak göç yükünü ilk varış ülkelerinden alıp tüm üyeler arasında dağıtmayı hedefliyor. AB’nin dış sınırlarını güçlendirme, iltica başvurularını süratle sonuçlandırma, başvurusu reddedilenlerin menşe ülkelerine geri gönderilmesinin hızlandırılması, kaynak ülkelerle işbirliğinin artırılması anlaşmaya dair diğer önemli unsurlar arasında.

Yeni yasa tepkilerin hedefinde

Uluslararası insan hakları kuruluşları AB’nin yeni göç ve iltica kurallarının sınırdaki kontrollerin genişletilmesinin göçmenlerin aylarca gözaltı merkezlerinde kalmasının yolunu açabileceğinden endişe ediyor. Ayrıca “mücbir sebep” durumlarında üye ülkelere çeşitli muafiyetler sağlaması nedeniyle uygulamada mülteci hukuku ve uluslararası insan hakları hukuku kapsamındaki yükümlülüklerin ihlal edilmesi riskine dikkat çekiliyor.

İnsan hakları kuruluşları AB’nin üçüncü ülkelerle yaptıkları anlaşmalar yoluyla sınır kontrolünü “dışsallaştırma” ve Avrupa’nın mülteci koruma sorumluluklarından kaçması yönünde adım anlamına geldiğini belirtiyor.

Öte yandan yeni kurallar iki sene sonra uygulamaya konabilecek.

Avrupa göçmen deposu olarak bu kez Mısır’ı seçti: 7.4 milyar euro’luk yardım anlaşması

Göçmenleri korku sardı: Rusya’daki Tacik işçiler ülkelerine dönmeye başladı

İsviçre göçmen akınına karşı referanduma gidecek