ABD’den İran’a F-16 önlemi, Rusya’ya kınama
Lübnan ve İran'da gerçekleşen saldırılardan sonra savaş bölgeye yayılma korkusu yaratırken Aruri suikastında yeni bir gelişme gündeme geldi. Lübnan medyası Aruri ve beraberindekilerin SİHA ile değil altı füzeyle öldürüldüğünü yazdı.
İsrail ve Filistinli örgütler arasında devam eden savaş, Direniş Ekseni üyesi İran ve Lübnan merkezli Hizbullah’a yönelik saldırıların ardından çatışmaların bölgesel bir savaşa evrilmesi endişeleri katlanarak artıyor. Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta Hizbullah’ın kalesi olarak bilinen Dahiye bölgesine 2 Ocak akşamı yapılan saldırıların ardından 3 Ocak’ta da İran’da İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin ölümünün 4’üncü yılı anma gününe saldırı düzenlendi. Hamas lideri Salih el-Aruri ve altı Hamas üst düzey yetkilisi Beyrut’un güneyinde insansız hava aracıyla düzenlenen saldırıyla öldürülmüştü. İran da ise Kirman eyaletinde Kasım Süleymani’nin mezarının olduğu kabristanın yakınındaki iki ayrı patlamada 100’ü aşkın kişinin öldüğü bildirilmişti; Tahran bugün sayıyı 84 olarak revize etti. Saldırıda 284 kişi de yaralandı. İran ve Hizbullah saldırılar nedeniyle “intikam” sözü verdi ve İsrail’i işaret etti. Tel Aviv yönetimi ise şu ana kadar sorumluluğu üstlenmedi. İran’daki olayın failleri konusunda soru işaretleri devam ederken Beyrut’taki saldırılar için İsrail medyası da Tel Aviv’i işaret ediyor.
Hamas liderinin öldürülmesi ve İran’da meydana gelen patlamalar ABD’yi de içine çekebilecek bölgesel bir savaş korkusunu da tırmandırıyor.
İsrail’in önde gelen gazetelerinden Yedioth Ahronoth Lübnan merkezli Al-Akhbar gazetesinin haberini aktardı. Haberde Lübnan başkenti Beyrut’ta 2 Ocak’ta Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih El Aruri ile altı kişinin öldürüldüğü suikasta ilişkin detaylar var. Adı açıklanmayan Lübnanlı güvenlik yetkilisine dayandırılan haberde Aruri’nin daha önce basına yansıdığı şekliyle SİHA ile değil savaş uçağından atılan füzelerle öldürüldüğü belirtildi. Savaş uçağının altı güdümlü füze ateşlediği, bunlardan ikisiyle binadaki Hamas toplantı odasının doğrudan vurulduğu bildirildi. Füzelerin İsrail savaş uçaklarında kullanıldığının altını çizen yetkili her füzenin 100 kilogram ağırlığında olduğunu söyledi.
Tel Aviv yönetimi saldırının sorumluluğunu henüz resmen üstlenmedi.
Lübnan’daki Hizbullah Hareketi Genel Sekreteri Hasan Nasrallah dün akşam saatlerinde tüm Lübnan ve dünyayı ekranlara kilitledi. Aruri ve beraberindeki altı Hamas üyesinin Beyrut’ta öldürülmesi ve İran’daki saldırıların ardından Nasrallah’ın yapacağı konuşma bölgenin geleceği açısından kilit anlam ifade ediyordu. Nasrallah Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Ocak 2020’de ABD’nin Bağdat’taki saldırısında öldürülmesinin 4. yılı dolayısıyla Hizbullah’ın başkent Beyrut’a düzenlediği anma programına video-konferans ile katıldı. İsrail’in düzenlediği suikastte öldürülen Hamas Hareketi Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri ve beraberindeki altı kişi için Hamas ve Filistin halkına başsağlığı dileyen Nasrallah şöyle dedi: “Dün Dahiye’de yaşanan olay büyük ve tehlikeli bir suçtur, buna sessiz kalamayız. Fazla konuşmaya gerek yok. Bu suç cevapsız ve cezasız kalmayacak.”
Ardından Lübnan Dışişleri Bakanlığı’ndan da Hizbullah’ı tansiyonu yükseltmemek konusunda ikna etmeye çalıştıkları açıklaması geldi. Lübnan Dışişleri Bakanı Abdallah Buhabib Lübnan’ın savaş istemediğini ve İsrail ile Hizbullah arasında sınır bölgesinde süren çatışmaların yayılabileceğini belirtti. Bakan ülkesinin İsrail ile savaşa sürüklenmemesi için Hizbullah’ı geri adım atmaya ikna etmeye çalıştığını belirterek “Onlara emir veremeyiz, bunu iddia etmiyoruz. Ancak ikna edebiliriz ve bunun işe yarayacağını düşünüyorum” dedi.
Lübnan Dışişleri Bakanı Buhabib bugün de Beyaz Saray’daydı. Buhabib yaptığı görüşmede Lübnan’ın Gazze savaşından uzak tutulması için ABD’nin diplomatik girişimlerini sürdürmesi gerekliliğine vurgu yaptı. Lübnan resmi ajansı NNA’da yer alan habere göre Buhabib ABD Başkanı Joe Biden’ın Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk ile Beyaz Saray’da görüştü.
Buhabib ve McGurk’un görüşmede Lübnan’ın Gazze savaşından uzak tutulması için ABD’nin diplomatik girişimlerini sürdürmesi gerekliliğini vurguladıkları söylendi. Bölgede savaş yerine barışın tesis edilmesi konusunda Buhabib’in “Buna ulaşmanın tek yolu öncellikle Filistin ile barışın tesisidir” dediği kaydedildi.
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) önde gelen gazetelerinden The New York Times da son yaşananların ABD’yi de içine çekebilecek bölgesel bir savaş korkusunu tetiklediğini yazdı. ABD Başkanı Joe Biden’ın yönetiminin olası bölgesel çatışma sebebiyle son iki olayı savuşturmaya çalıştığı ifade edilen haberde Avrupalı ve ABD’li yetkililerin İran’daki saldırının İsrail tarafından yapılmış olabileceğini düşünmediklerine değinildi. Sebep olarak da İsrail’in daha önce İranlılara yönelik suikast ve saldırı girişimlerinin “hedef odaklı” olduğu gösterildi.
The Guardian da ABD’nin saldırıların biçim olarak terör örgütü IŞİD ya da başka bir radikal İslamcı örgütü işaret ettiğini, ancak İran’ın İsrail konusunda ısrarcı olduğunu yazdı.
Guardian’da yer alan yazıda Hizbullah ve Husiler’in içinde olduğu sıcak çatışmaların savaşı bölgesel bir alana yaymak için yeterli olmadığı ifade edilerek İran’ın da zaten İsrail ve Batılı destekçileriyle sıcak çatışmaya girmekten çekindiği belirtildi. Haberde yine de bölgede hassas bir denge olduğuna ve tansiyonun tüm bunlara rağmen yükselmeye devam ettiğine vurgu yapıldı.
Savaşın büyüme ve yayılma endişesi devam ederken Lübnan’ın güneyindeki sınır bölgesinde İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmalar da devam ediyor. İsrail ordusu Lübnan’ın güney sınırındaki Hizbullah’a ait hedeflerin ve askeri altyapının savaş uçaklarıyla vurulduğunu açıkladı. İsrail ordusu tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre Hizbullah’ın Lübnan’ın güneyinde yer alan Marun er-Ras bölgesindeki gözlem noktası ve askeri altyapısı savaş uçaklarıyla hedef alındı. Aynı bölgede Hizbullah’a ait tanksavar füze grubu tespit edildiği ve yine hava saldırısıyla imha edildiği aktarıldı. Hizbullah daha önce sınırda İsrail’e ait dört askeri noktaya saldırı düzenlediklerini açıklamıştı.
İsrail ordusu ve Hizbullah Hareketi arasında 8 Ekim’den bu yana Lübnan’ın güneyindeki sınır bölgesinde karşılıklı olarak çatışma ve saldırılar yaşanıyor. İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana 147 Hizbullah mensubu, 28 Lübnanlı sivil, beş İsrailli sivil ve dokuz İsrail askeri hayatını kaybetti.