Çin, Küba’dan ABD’yi izleyecek: Guantanamo yakınında inşaat başladı

Geçen yıl bu zamanlar Çin’in Küba’ya dinleme tesisi kurmak üzere söz konusu ada ülkesiyle savunma anlaşması yaptığı yönünde birtakım haberler çıkmıştı. ABD’nin yanıbaşında olması ve Soğuk Savaş döneminde füze kriziyle adından epey söz ettirmesi nedeniyle Çin’in Küba’ya dinleme tesisi kurmak istediği iddiası dikkat çekmişti. Küba iddiaları yalanlayarak Çin ile aralarında böyle bir anlaşma olmadığını söylemişti. Ancak Wall Street Journal’ın haberine göre uydudan çekilen görüntüler ABD’nin Guantanamo Körfezi’ndeki deniz üssüne yaklaşık 70 mil (yaklaşık 112 kilometre) uzaktaki bir alanda inşaat çalışmaları var ve iddiaya göre bu inşaat çalışmaları geçen yılki dinleme tesisleriyle bağlantılı.

ABD’li yetkililer Çin’in zaten Küba’da dinleme tesislerine sahip olduğunu söylemişti. Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nin (CSIS) yayınladığı raporda bahsedilen yerlerin ABD’li yetkililerin bahsettiği halihazırda çalışmakta olan tesislerle bağlantısı olup olmadığı bilinmiyor. Eski yetkililere ve analistlere göre bu tesislerin yarattığı esas endişe, Küba’nın ABD’nin güneydoğusuna coğrafi yakınlığını kullanan Çin’in Amerikan askeri üslerinden, uydu fırlatma tesislerinden, askeri ve ticari gemilerden istihbarat toplaması.

Florida Uluslararası Üniversitesi’nde Çin-Latin Amerika ilişkileri uzmanı Leland Lazarus, WSJ’ye verdiği demeçte adadaki Çin tesisleri üzerinden ABD vatandaşlarını gözetlemek için telekomünikasyon ağlarını inceleyebileceğini söylüyor. Beyaz Saray ve CIA konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.

ABD’den bıkan Küresel Güney belirleyici

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) dağılması ardından tek kutuplu düzendeki süper güç pozisyonunu garantileyen ABD, potansiyel rakiplerinin askeri ve ekonomik avantajı ele geçirmemesi için yıllardır devam eden bir çaba içinde. Mevcut şartlarda ABD’yi yakalamaya en yakın ülke Çin ve ABD rakibini durdurmak için çeşitli gerekçelerle Çinli kuruluşlara yaptırım uyguluyor. Bununla da yetinmeye ABD, Çin’i çevreleyen ülkelerle güvenlik ve savunma anlaşmalarına imza atıyor.

Ne var ki ABD merkezli uluslararası düzenden usanan ve “gelişmekte olan” ibaresini bir türlü üstünden atamayan Küresel Güney, yeni müttefik arayışında Çin’in Rusya ile başını çektiği “çok kutuplu dünya düzenine” daha çok yönelmeye başladı. Bu da Çin’in ABD’ye yakın Karayipler ve Latin Amerika’da nüfuz elde etmesi anlamına geliyor.

Örneğin Çin Peru’nun Pasifik kıyısına mega liman inşa ediyor. Rusya ise kısa süre önce Küba’nın Havana limanına Kalibr seyir füzesi ateşleyebilen nükleer kapasiteli denizaltı ve fırkateyn gönderdi. CIA şubat ayında yayınladığı yıllık tehdit değerlendirmesinde Çin’in Küba’ya askeri tesisler kurma peşinde olduğunu ilk kez kamuoyuna açıklasa da ayrıntı vermekten kaçındı.

Çin, Washington’un endişelerine yanıt olarak ABD’nin dünya genelinde askeri üs ve dinleme tesislerine sahip olmasını gösteriyor. Çin’in Washington Büyükelçiliği’nin sözcüsü Liu Pengyu bir açıklamasında “ABD hiç şüphesiz dinleme konusunda lider güç ve müttefikleri bile bundan kaçamıyor. Bununla birlikte ABD tarafı durup durup Çin’in Küba’da casusluk üsleri kurduğunu ve gözetleme faaliyetleri yürüttüğünü iddia ediyor” dedi.

Raporda neler var?

CSIS raporunun yazarları, yıllar içinde çekilen uydu görüntülerinin analizlerinin ardından Küba’nın son yıllarda elektronik casusluk tesislerini büyük ölçüde artırdığını tespit etti. Tesislerin dört alanda yoğunlaştığı biliniyor: Bejucal, El Salao, Wajay ve Calabazar. Bejucal gibi bazı tesisler daha önce de ABD tarafından dinleme tesisleri olarak tanımlanmıştı. Ama yeni uydu görüntüleri bu tesislerin kapasiteleri, yıllar içinde ne kadar büyüdükleri ve Çin ile olası bağlantıları hakkında daha fazla fikir veriyor.

Rapora göre Havana yakınlarındaki Bejucal ve Calabazar’da gözlem yapmak ve uydular aracılığıyla iletişim kurmak için tasarlanmış gibi görünen büyük çanak antenler kurulmuş durumda. Zaten Çin’i gündeme getiren de bu; Küba’nın uydusu olmadığı için bu antenlerin Çin’e fayda sağlayacağı düşünülüyor. Çanak antenlerin en yenisinin ocak ayında Bejucal’a kurulduğunun belirtildiği rapor, bölgedeki altyapı çalışmalarının son 10 yılda yapıldığı belirtiliyor.

İnşa aşamasında olan dört sahadan en yenisiyse ülkenin doğusundaki Santiago de Cuba’nın dışında kalan ve Guantanamo’da ABD’ye ait deniz üssünün yakınlarındaki El Salao’da. Rapora göre El Salao’daki inşaat 2021 yılında başladı ve elektronik sinyalleri bulup engellemek için kullanılabilecek antenleri barındıracak şekilde tasarlandı. Funaiole, sahanın inşası tamamlandığında Amerika’nın Guantanamo üssünden gelen sinyallerin izlenme potansiyeli taşıdığını belirtiyor.

Küba yalanladı: ‘Çin ABD’yi izlemek için dinleme tesisi kuracak’ iddiası