Türkiye için bir hayli ‘lüks’ bir tartışma: İngiliz Başbakanı ve eşi ‘kıyafet rüşveti’ mi aldı?

Görevlerinin bir bölümü de ülkelerini verilen davetlerde, balolarda temsil etmek olan Başbakanlar, Cumhurbaşkanları ve eşleri, bu davetlerde giyecekleri pahalı kıyafetleri nasıl ediniyor? Hem şık ve alımlı gözüküp hem de bütçe içinde kalmak mümkün mü? Örneğin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve eşi Emine Erdoğan’ın giysileri kimler tarafından nasıl hazırlanıyor, bunların  parası nasıl ödeniyor?

Bu konu, zaman zaman siyasetin gündemine gelen ilginç bir tartışma. Bugünlerde İngiltere, İşçi Partili Başbakan Keir Starmer ve eşi Victoria’nın kıyafetlerinin parasal kaynağını tartışıyor. Bizim ülkemiz için belki ‘lüks’ bir tartışma ama İngiltere’de konu gündemin ön sıralarında.

Anlaşıldığı kadarıyla Keir ve Victoria Starmer’e pahalı giysileri İşçi Partisi destekçilerinden Lord Waheed Alli tarafından bağışlanmış. İngiliz basını, Başbakan ve eşinin bu ‘hediye’leri resmi beyanlarında beyan edip etmediklerini sorguluyor.

Dışişleri Bakanı David Lammy iki ismin ‘İngiltere’yi en iyi şekilde temsil edebilmek için’ kıyafet bağışlarını kabul ettiklerini doğruladı. İşçi Partisi destekçisi Lord Waheed Alli’nin yaptığı bağışla ilgili resmi bildirim yapılıp yapılmadığı da belirsiz. Kıyafet bağışları geçmişte İngiltere’de tartışmalara neden olmuştu.

İngiliz Dışişleri Bakanı Lammy diğer ülkelerde siyasi liderlerin ve eşlerinin bu konularla ilgili büyük bütçeleri olduğunu söyleyip eleştirilerden sıyrılmak istedi.

Gerçekte durum ne? Lammy ABD ‘first lady’sini örnek vermişti. ABD başkanlarının ise yıllık maaşlarına ek olarak yaklaşık 50 bin dolar tutarında bir harcama bütçesi bulunuyor. Bu bütçe başkanların kıyafet alımları için kullanılabiliyor. Ancak ABD first lady’lerinin özel bir kıyafet bütçesi bulunmuyor. Birçok first lady Beyaz Saray’da kalırken davetlere uygun giyinmenin maliyetiyle ilgili sıkıntılarını dile getirmişti.

Buna karşın ABD first lady’sinin kıyafet tercihleri büyük bir ilgiyle izleniyor. Dikkat çeken örneklerden biri Melania Trump. Önceki başkan Donald Trump’ın eşi bir göçmen gözaltı merkezine yaptığı ziyarete üstünde ‘Gerçekten umursamıyorum, ya sen?’ yazan Zara ceketiyle gitmişti. Ondan önceki first lady Michelle Obama da Çin Devlet Başkanı’nı karşılarken göz alıcı kırmızı renkte Alexander McQueen elbisesi giymişti. Obama’nın basın sekreteri Joanna Rosholm 2014 yılında CNBC’ye “Michelle Obama kıyafetlerinin parasını kendisi ödüyor” demişti.

Yine eski başkanlardan George W. Bush’un eşi Laura Bush, 2010 yılında yayımladığı anılarında ”First lady olurken dönemin modası ve asgari giyim beklentilerini karşılamak için almam gereken tasarımcı kıyafetlerinin sayısı karşısında şaşkına döndüm” diye yazdı.

First lady’ler kıyafetleri hükümet adına hediye olarak kabul edebiliyor. Tasarımcılar da kıyafetlerinin first lady tarafından giyilmesinin sağladığı tanıtımdan memnun kalıyor. Bazı başkan eşleri de daha sonra bu kıyafetleri başka kurumlara bağışlayabiliyor. Şu anki first lady Jill Biden 2021’deki yemin töreninde giydiği elbiseyi tasarımcı Alexandria O’Neil’e bağışlamıştı. Buna karşın selefi Melania Trump aynı davranışı yapmadı. Çünkü elbiseyi kendisi almıştı.

Diğer ülkelerde neler oluyor?

Dünya liderlerinin eşleri genellikle kıyafet seçimleri için bağışlara güveniyor gibi görünüyor. Fransa’nın first lady’si Brigitte Macron’un devlet tarafından finanse edilen bir kıyafet bütçesi bulunmuyor. Paris’teki yüksek moda evlerinden Louis Vuitton gibi markaların kendisine kıyafet ödünç verdiği biliniyor.

2023’ün ilk altı ayında Alman bakanlar kuaförler, makyözler ve fotoğrafçılar için 450 bin avro harcadıkları için eleştirildi. Ancak kıyafet için özel bir bütçe görünmüyor.