Fransa seçimleri için ‘şiddetli’ geri sayım

Avrupa’da yükselişinden endişe duyulan ve Haziran ayı başlarında yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleriyle de zaferini iyiden iyiye netleşen aşırı sağ, öfke doğurmaya devam ediyor. Bunun bir sonucu olarak da AP seçimlerine hazırlık döneminde başlayıp sonrasında da önüne geçilemeyen siyasilere yönelik şiddet vakalarına bir yenisi daha eklendi. Bu kez adres erken seçimlere gün sayan Fransa oldu.

Hervé Breuil

Fransa’da aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi’nin adaylarından 68 yaşındaki Hervé Breuil kimliği belirsiz maskeli saldırganların hedefi oldu. Saldırı nedeniyle yaralanan Breuil, hastaneye kaldırıldı. Breuil’in seçim kampanyası için broşür dağıttığı sırada saldırıya uğradığı açıklandı. Kalp pili kullanan bu sebeple durumu biraz daha hassas olan Ulusal Birlik üyesinin yakın zamanda taburcu edilebileceği bildirildi.  Polis, saldırganların tepeden tırnağa siyah giyindiğini ve kimliklerinin tespit edilememesi için maske kullandıklarını açıkladı.

Avrupa giderek kutuplaşıyor

Fransa gündemine düşen bu saldırı haberi, Slovakya başbakanı Robert Fico’nun Avrupa genelinde artan siyasi şiddet olaylarına ilişkin endişeleri artıran suikast girişiminden kurtulmasından haftalar sonra gerçekleşti. Bir haftadan kısa bir süre içinde üç seçilmiş yetkilinin saldırıya uğradığı Almanya’da da politikanın önde gelen isimleri, bu şiddeti kutuplaşmış siyasi iklime bağlıyor. Aslına bakarsanız çok da haksız değiller, çünkü bu kutuplaşmanın getirdiği şiddet vakaları her geçen Avrupa istatistiklerine yansıyor. Gelelim haberin ana konusu olan Fransa’ya. Fransa’da çoğu belediye başkanı ve yerel meclis üyesi olan siyasi figürlere yönelik saldırıların sayısı son yıllarda istikrarlı bir şekilde arttı.

Ülkenin içişleri bakanlığı verilerine göre 2023’ün ilk dokuz ayında siyasetçilere yönelik 2 bin 387 fiziksel ve sözlü saldırı gerçekleşirken, bu sayı 2022’nin tamamında 2.265 idi. Bu sayılar da Fransa’da şiddet olaylarının 2021’e kıyasla üçte bir oranında arttığını gösteriyor.

Sol hedef gösterildi

Breuil’ün saldırıya uğradığı haberi üzerine siyasi yelpazenin farklı kesimlerinden adaylar sosyal medya üzerinden saldırıyı kınadı. Breuil ile aynı bölgede kampanya yürüten sol görüşlü Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) adayı Andrée Taurinya, X’te yaptığı açıklamada partisi içinde “siyasette fiziksel şiddetin yasak” olduğunu söyleyerek “Hiçbir adaya asla saldırmayız” dedi. Bu açıklamanın nedeni de saldırıdan sol parti ve seçmenlerinin sorumlu tutulması.

Yetkililer Breuil’e yönelik saldırının soruşturulduğunu belirtirken, Ulusal Birlik Başkanı Marine Le Pen olayı “aşırı solcular” olarak tanımladığı kişilerle ilişkilendirmekte gecikmedi. Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Le Pen şunları söyledi: “Bir demokraside seçim kampanyası, kaos yaratmak için her şeyi yapmaya hazır olan aşırı sol tarafından gerçekleştirilen bu tür aşırı şiddet eylemlerine izin verilemez.”

Seçimlere bir haftadan az bir süre kaldı

Fransa’da parlamento seçimlerinin başlamasına bir haftadan biraz fazla bir süre kala Le Pen’in aşırı sağcı ve göçmen karşıtı partisi anketlerde önde gidiyor. Aşırı sağın çoğunluğu tek başına elde edememesi beklenirken, aşırı sağın liderliğinde bir hükümet ihtimali de yüz binlerce insanın ülke genelinde sokaklara dökülmesine neden oldu.

Çünkü, Ulusal Birlik;  göçmen, İslam ve LGBTQ+ topluluğu konusundaki sert tutumuyla biliniyor.

Anketler ne gösteriyor?

Bu ay yapılan Avrupa Parlamentosu seçimleri Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un erken genel seçim çağrısı yapmasını tetiklemekle kalmadı, aynı zamanda aşırı sağın hızlı yükselişine ve seçmenlerin temel kaygılarına dair ipuçları da verdi.

Marine Le Pen’in Ulusal Birlik Partisi (RN) 9 Haziran’daki AB oylamasında Fransa’nın 35 bin  komününün (en alt yönetim kademesi) yüzde 93’ünde, yani parlamento seçim bölgelerinin yüzde 80’inde ilk sırada yer aldı. Le Pen, Avrupa şüphecisi milliyetçi partisinin imajını düzeltmek için çok çalıştı ve partisini daha geniş anlamda aile gelirlerinin, istihdamın ve Fransız kimliğinin savunucusu olarak lanse etti.

Kamuoyu yoklamalarına göre 2022’deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 47,5 olan katılımın bu sene yüzde 60’ı bulması bekleniyor.

Ayrıca aşırı sağcı Le Pen’in partisi yarışta birinciliği korumaya devam ediyor. Perşembe günü yapılan üç ankete göre, Fransa’da yapılacak parlamento seçimleri öncesinde Marine Le Pen’in aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi, sol partilerin ittifakı Halk Cephesi ve Başkan Emmanuel Macron’un Birlikte bloğunun önünde.

Yayın grubu TF1 ve Le Figaro için yapılan ankette anketör IFOP, Ulusal Birlik’in oyların yüzde 34’ünü alacağını, Halk Cephesi’nin yüzde 29’a, Macron’un Birlikte bloğunun ise yüzde 22 oy alacağını gösteriyor.

Ne olmuştu?

Fransa’da aşırı sağcı Marine Le Pen’in partisi Ulusal Birlik’in AP seçimlerindeki ezici üstünlüğü Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a ayın sonunda meclis seçimlerini tazeleme kararı aldırtmıştı. Macron’un cumhurbaşkanlığının sona ermesine üç yıl kala aldığı bu karar, siyasi geleceğiyle ilgili büyük bir zar atması anlamına geliyor. Parlamento seçimleri Macron’u koltuğundan etmeyecek ama sonuçlar aşırı sağa işaret ederse Fransız lider başbakanı muhalefetten atamak zorunda kalabilir.

Avrupa seçimlerine aşırı sağ damgası: Fransa erken seçime gidiyor, Belçika’da başbakan istifa etti