Hamas ‘ara’ istemiyor: Bu oyunu oynamayacağız

İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaşta kriz büyürken gözler Mısır'daki müzakerelere çevrildi. Müzakerelerde Hamas kalıcı bir ateşkes olmadan esir kartını İsrail'e vermek istemedikleri vurgusu yaptı.

Dünya 21 Aralık 2023
Bu haber 9 ay önce yayınlandı

İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaş tüm vahşetiyle devam ediyor. İsrail üç rehineyi ellerindeki beyaz bayraklara rağmen, 1899 ve 1907 tarihli Lahey sözleşmelerine aykırı olarak öldürerek gerek ülke içinde gerek uluslararası camiada tepkileri üzerine çekti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve yönetimi rehinelerin öldürülmesi ardından köşeye sıkışınca Mossad Başkanı David Barnea’yı Batı tarafından ortaya atılan “insani ara” ve esir takası arayışı için mekik diplomasisine başlattı. Ancak Knesset’teki (İsrail Parlamentosu) fikir ayrılıkları Netanyahu’nun yönetimi içindeki çatlakları da derinleştiriyor. Bir yandan diplomasi trafiği sürse de Netanyahu’nun aşırı sağcı bakanları “savaşa devam” baskısı yapıyor.  Kasım ayında yapılan ve yedi gün süren ateşkesi “Hamas’ın ihlalleri” gerekçesiyle bitiren İsrail arabuluculuk konusunda Katarla da ters düşmeye başlayınca zaten masada olan Mısır “müzakerelerin yeni adresi burası mı olacak” sorusunu sorduran ülke haline geldi. Geldi gelmesine ancak İsrail ve Mısır arasında da makas sert şekilde açılmayı sürdürüyor.  Gerilimin sebebi de Philadelphia Ekseni olarak da bilinen Selahaddin Ekseni. İsrail’in Gazze ile Mısır arasındaki “Selahaddin Ekseni” adıyla bilinen Akdeniz kıyısı ile Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı arasındaki bölgede yer altından duvar örmeyi planlaması iki ülke arasında gerilime neden olmuştu. Kahire de İsrail’in Gazze ile Mısır arasındaki bölgede İsrail ile ortak güç konuşlandırmayı reddetmişti.

Tüm bu ikilikler gölgesinde Katar da, Mısır da yeni bir ateşkes arayışı için diplomatik çabalarını sürdürüyor. Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye dün Mısır başkenti Kahire’deydi. Filistinli grubun politbüro başkanı 40 rehinenin bir hafta sürecek ateşkes için serbest bırakılması önerisi dahil anlaşma seçeneklerini tartışmaya hazır olduklarını söyledi. Kasım ayı sonlarında bir hafta süren ateşkes sırasında 105 sivil Hamas tarafından bırakıldıktan sonra geriye 128 rehinenin kaldığına inanılıyor. Bundan önce de dört rehine serbest bırakılmıştı.

ABD Gazze’de yeni bir ateşkes ve daha fazla İsrailli rehinenin serbest bırakılması için Mısır’da “çok ciddi” müzakereler yürütüldüğünü söyledi, ancak Hamas’ın İsrail’in Filistin topraklarındaki saldırılarının tamamen sona ermesinden daha azını görüşmeyeceğinde ısrar etmesi nedeniyle anlaşma ihtimali belirsizliğini koruyor. Devam eden görüşmeler daha uzun süreli bir ateşkes ve daha fazla yardım sevkiyatı içeren bir tasarının Birleşmiş Milletler’de (BM) oylanmasının üçüncü kez ertelendiği döneme denk geliyor. Haniye’nin Çarşamba günü Mısır’a gitmesi olası bir ateşkes ihtimali için olumlu bir işaret olarak yorumlandı. Zira Haniye’nin Mısır’ı son ziyareti geçen ay 110 rehinenin serbest bırakılmasını sağlayan esir takası ve bir haftalık ateşkesi içeren ilk anlaşmadan önceydi.

Mısır’daki görüşmeler hakkında bilgi sahibi bir kaynak İngiltere merkezli Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada elçilerin yeni bir ateşkesle Gazze’de hala tutulan rehinelerden hangilerinin serbest bırakılabileceğini ve İsrail’in karşılığında hangi Filistinli mahkumları serbest bırakabileceğini yoğun şekilde tartıştığını söyledi. Ancak iki taraf çatışmaların durması konusunda fikir birliği içinde değil. Hamas saldırıların durmasını talep ederken İsrail ise devam edeceğini açıklıyor. Hamas yetkilileri devam eden görüşmelerin uzun süreli ateşkesin başlangıcı olmasını istiyor, Netanyahu yönetimi ise bunu sadece “Hamas’ı yok etmeye yönelik saldırılarında kısa bir duraklama” olarak görüyor.

‘Saldırılar durmadıkça takas tartışmaya kapalı’

Haniye’nin danışmanı Kahire’deki görüşmelerin ardından açıklama yaptı. Reuters’a konuşan Tahir El-Nono İsrail Gazze’deki işgali sona ermedikçe ve Filistinli sivillere yönelik insani yardım hacmi artmadıkça esir takasını tartışmaya kapalı olduğunu belirtti. Nono “Tutsaklar konusu bu iki husus sağlandıktan sonra müzakere edilebilir. İsrail saldırganlığını sürdürürken müzakerelerden söz edemeyiz. Esirlerle ilgili herhangi bir önerinin görüşülmesi, saldırganlığın sona ermesinden sonra gerçekleşmelidir” dedi. Haniye’nin danışmanı Nono Mısırlı yetkililere önceliklerini ilettiklerini, bu önceliğin saldırının acilen durması olduğunu söyledi.

İsrail ise kadın erken demeden bütün rehinelerin serbest bırakılmasını talep ediyor, ama saldırıların devam edeceğini de sürekli vurguluyor.

Al Jazeera’ya konuşan Hamas yetkilisi Gazi Hamad önceliklerinin savaşın durdurulması olduğunu söyledi. “Vizyonumuz çok açık” diyen Hamad “Saldırganlığı durdurmak istiyoruz. Sahada büyük felaket, kitlesel yıkım ve toplu katliamlar yaşanıyor” dedi. Kimilerinin çatışmalara birkaç gün veya hafta “ara” vermek istediğini ama Hamas’ın bunu kabul etmeyeceğini söyleyen Hamad şu vurguyu yaptı: “İsrail rehine kartını alacak, sonra da halkımıza karşı yeni bir toplu öldürme ve katliam başlatacak. Bu oyunu oynamayacağız.”

WSJ: Hamas bir haftalık arayı reddetti

ABD’nin yüksek tirajlı gazetelerinden The Wall Street Journal (WSJ) de Mısırlı yetkililere dayanarak Hamas’ın esir takası karşılığında çatışmalara bir haftalık ara teklifini ‘reddettiğini’ yazdı.

Netanyahu: Duracağımızı düşünenlerin gerçeklikle bağlantısı yok

İsrail Başbakanı Netanyahu Gazze Şeridi’nde 75 gündür devam eden saldırı ve katliamlarını “sonuna kadar sürdüreceklerini” vurgulayarak “Duracağımızı düşünenlerin gerçeklikle bağlantısı yok” dedi. Netanyahu İsrail ordusunun Gazze’deki saldırılarına ilişkin basın açıklaması yaptı. “Savaşı sonuna kadar sürdüreceklerini” ifade eden İsrail Başbakanı “Hamas ortadan kaldırılıncaya kadar, zafere kadar devam edecek. Duracağımızı düşünenlerin gerçeklikle bağlantısı yok. Hamas’ın ortadan kaldırılması, rehinelerimizin serbest bırakılması ve Gazze tehdidinin ortadan kaldırılması hedeflerimize ulaşana kadar mücadeleyi bırakmayacağız” diye konuştu.

Biden: Zorluyoruz

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden da BM oylamasının üçüncü kez ertelenmesi ve Mısır’daki görüşmelerin ardından esir takası için ısrar etmeyi sürdürdüklerini söyledi. Ancak ABD Başkanı uyarıda da bulundu: “Bu noktada bir beklenti yok.”

Günün ilerleyen saatlerinde Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby de Biden’ın açıklamalaerını takiben kürsüye çıktı ve “Bunlar çok ciddi müzakereler ve umarız bir yere varır” dedi.

İsrail güçlerinin birkaç haftadır kontrol altına alınmaya yakın olduğunu iddia ettiği Gazze’nin kuzeyinde çok sayıda hava saldırısı ve yoğun çatışmalar yaşanıyor. Görüşmelere dair diplomatik baskı ve trafik devam etse de İsrail’in saldırılarında herhangi azalma eğilimi görülmedi. Cibaliye’de Filistin Kızılayı ambulans deposunun İsrail güçlerince kuşatıldığını ve işçiler, yerinden edilmiş insanlar ve yaralılar dahil 127 kişinin mahsur kaldığını söyledi.

Savaşın başlangıcında Filistinli sivillerin sığındığı, İsrail’in “güvenli bölge” olarak lanse ettiği Gazze’nin güneyinde de şiddetli çatışmalar devam etti. Çatışmaların odak noktası Gazze’nin ikinci kenti olan Han Yunus’ta İsrail birlikleri kent merkezinde yerleştikleri bölgede hakimiyetini sürdürüyor. Han Yunus’ta son 24 saatte öldürülen Filistinli sayısı 55 olarak açıklandı.

7 Ekim’den bu yana yaşananlar

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim sabahı, İsrail’in “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlerine yönelik sürekli ihlallerine karşılık verme” gerekçesiyle kapsamlı saldırı düzenlerken İsrail ordusu da Gazze Şeridi’ne yoğun hava bombardımanı başlattı. İsrail, 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.

İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarında en az 8 bini çocuk, 6 bin 200’ü kadın olmak üzere, 20 binden fazla Filistinli öldürüldü, 52 bin 600’den fazla kişi de yaralandı. Enkaz altında binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı tahrip ediliyor. İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 137’si karadan işgal sürecinde olmak üzere 469 askerinin öldürüldüğünü duyurdu.

Çatışmalara 24 Kasım’da 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani arada” 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı. Öte yandan İsrail, binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs’te de İsrail güçleri ve yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 304 Filistinli hayatını kaybetti. İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim’den bu yana sınırda devam eden çatışmalarda 26 Lübnanlı sivil, 118 Hizbullah mensubu ile 5 İsrailli sivil ve 6 İsrail askeri öldü. Gazze’de silah zoruyla abluka altında yerinden edilen 1,9 milyon Filistinli, barınma, gıda, temiz su, ilaç ve sağlık hizmetlerinden yoksun şekilde yaşam mücadelesi veriyor.

Gazze: Ölen Filistinli sayısı 20 bini geçti, BMGK'da oylama üçüncü kez ertelendiGazze: Ölen Filistinli sayısı 20 bini geçti, BMGK’da oylama üçüncü kez ertelendi

FHKC Dış İlişkiler Sorumlusu 10Haber'e konuştu: Bu, Hamas - İsrail savaşı değilFHKC Dış İlişkiler Sorumlusu 10Haber’e konuştu: Bu, Hamas – İsrail savaşı değil

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.