İran’ın İsrail’e ‘zararsız’ saldırısına dünyadan tepkiler

İsrail günlerdir beklenen Lübnan kara harekatına dün başladı. Tanklar ve askerler sınırı aşarak Lübnan topraklarına girdi. İsrail ordusu harekatın sınırlı kalacağını iddia etse de, işgalin genişleme ihtimali her geçen saat artıyor. Bölgedeki gerginlik zirve yaparken sivillere yapılan uyarılar ve saldırıların devam edeceği açıklamaları endişeyi pekiştiriyor.

Öte yandan müttefiklerine yapılan saldırılara İran’ın nasıl karşılık vereceği merakla bekleniyordu. Beş gün önce Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın öldüğü saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan da hayatını kaybetmişti. Kayıplar İran’ın misilleme için hazırlanmakta olduğuna dair güçlü işaretler taşıyordu.

İsrail Güvenlik Kabinesi ABD’li üst düzey bir yetkilinin “İran’ın İsrail’e karşı saldırı hazırlığında” olduğu açıklamasının ardından acil toplantı kararı aldı. Toplantı sırasında tam da saat 19.30’da İsrail tüm kentlerde sirenlerin çaldığını duyurdu ve İran’ın İsrail’e balistik füzeler ateşlediği haberi geldi.

İran’dan sert yanıt: ‘Gerçek Vaad-2’ Operasyonu

İran Devrim Muhafızları saldırının Hamas lideri İsmail Haniye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve İranlı Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan’ın hayatını kaybettiği İsrail saldırılarına karşılık olduğunu açıkladı. Tahran, İsrail’in askeri yerleşimlerinin yanı sıra Nasrallah’ı vuran uçakların kalktığı havalimanlarını hedef aldıklarını duyurdu.

İsrail’in askeri bir yanıt vermesi durumunda çok daha yıkıcı bir karşılık alacağı uyarısı yapan İranlı yetkililer saldırıyı ‘Gerçek Vaad-2’ operasyonu olarak adlandırdı. İran Devrim Muhafızları’na göre İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarında bulunan stratejik askeri tesisler hedef alındı ve bu hedefler geniş çaplı savunma sistemleriyle korunmasına rağmen yüzde 90 başarı oranıyla vuruldu.

Saldırıda kimsenin burnu dahi kanamazken Reuters’a göre saldırının emrini İran’ın dini lideri Ali Ayetullah Hamaney bizzat verdi. İran bu hamlesiyle İsrail’e tehdidi somut şekilde ortaya koyarken Ortadoğu’daki çatışmanın çok daha büyük bir boyuta taşınabileceği yönündeki endişe de büyüyor.

Her iki taraf da geri adım atmazken uluslararası toplumun duruma nasıl tepki vereceği merak konusuydu. O tepkilerden bazılarına haberimizde yer verdik:

İsrail Dışişleri Bakanı: İran rejimi kırmızı çizgiyi aştı

İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz dün akşamki füze saldırısıyla İran yönetiminin ‘kırmızı çizgiyi aştığını’ savunarak, buna sessiz kalmayacaklarını belirtti. Katz ayrıca uluslararası kamuoyunun İran’a karşı İsrail’in yanında yer alması gerektiğini ileri sürdü.

Öte yandan yerel basında çıkan haberlerde Katz’ın İsrail’in başka ülkelerdeki büyükelçilerine bir mesaj gönderdiği belirtildi. Katz’ın büyükelçilerden görev yaptıkları ülkelerin yönetimlerine İsrail’in İran’ın füze saldırısına “sert bir karşılık vereceği” mesajını iletmelerini istediği aktarıldı.

AB: Misilleme döngüsü kontrolden çıkma riski taşıyor

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell AB’nin İran’ın İsrail’e saldırısını ‘en sert şekilde’ kınadığını bildirdi.

Borrell tarafından sosyal medyadan yapılan açıklamada “Tehlikeli saldırı ve misilleme döngüsü kontrolden çıkma riski taşıyor. Bölge genelinde derhal ateşkes gerekiyor. AB, bölgesel bir savaşı önlemeye katkıda bulunmaya tamamen kararlı” ifadeleri yer aldı.

İtalya’dan sorumluluk çağrısı

İtalya hükümeti de İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırısını kınadı ve yaşanan gelişmelerden derin kaygı duyduğunu bildirdi.

Başbakanlıktan yapılan yazılı açıklamada Ortadoğu’daki krizin kötüleşmesi sebebiyle Başbakan Giorgia Meloni’nin durumu görüşmek ve gerekli tedbirleri değerlendirmek üzere Başbakan Yardımcısı Antonio Tajani, bu akşam Savunma Bakanı Guido Crosetto, Başbakanlık Müsteşarı Alfredo Mantovano, istihbarat birimlerinin başındaki isimler ve İtalya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Luca Ferrari’nin katıldığı acil bir güvenlik zirvesi düzenlediği belirtildi.

Açıklamada “İtalyan hükümeti İran’ın İsrail’e yönelik saldırısını kınarken, devam eden gelişmelerden duyduğu derin kaygıyı belirtiyor ve tüm bölgesel aktörlere sorumluluk çağrısında bulunarak, gerilimin tırmanmasının önlenmesini talep ediyor” dendi.

Başbakanlık açıklamasında şunlar kaydedildi:

“İtalya G7 Dönem Başkanı olarak İsrail-Lübnan sınırının 1701 sayılı kararın tam olarak uygulanması yoluyla istikrara kavuşturulması amacına yönelik diplomatik çözüm için çabalamaya devam edecektir. Bu çerçevede İtalya, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni (BMGK), İsrail-Lübnan sınırında güvenliği sağlamak maksadıyla kurulan Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü’nün (UNIFIL) güçlendirilmesini düşünmeye davet ediyor. Gazze’de ateşkes sağlanması ve 2735 sayılı karar doğrultusunda rehinelerin serbest bırakılması yönünde bir anlaşmaya varılması da aynı derecede acildir.”

İtalyan hükümetinin UNIFIL kapsamında görev yapan askerlerinin ve bölgedeki İtalyanların güvenliğini sağlama konusunda kararlı olduğu belirtildi.

Almanya: İran bölgeyi uçuruma sürüklüyor

Almanya da İran’ın İsrail’e düzenlediği füze saldırısını kınadı.

Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımda “İsrail füzelerle İran’ın saldırısına uğramaktadır. Mevcut saldırıyı mümkün olan en güçlü şekilde kınıyorum” dedi.

İran’ı bu tehlikeli tırmanışa karşı uyardıklarını belirten Baerbock İran’ın saldırıyı durdurmasını istedi, bunun bölgeyi daha da uçuruma sürüklediğini kaydetti.

İngiltere: İsrail’in meşru müdafaa hakkını destekliyoruz

İngiltere Başbakanı Keir Starmer da konuya ilişkin Başbakanlık Ofisi 10 Numara’da bir basın açıklaması yaptı. Starmer İran’a karşı İsrail’e askeri destek verilip verilmeyeceği konusunda “Bu henüz yeni bir gelişme. Ancak şunu söylemeliyim ki İsrail’in meşru müdafaa hakkını destekliyoruz” diye konuştu.

Starmer İngiltere’nin ateşkes çağrılarının yanıtsız kalmasına yönelik soruya ise şu yanıtı verdi:

“(İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yla telefon görüşmesinde) Bölgenin bir uçurumun kenarında olduğu ve yanlış hesap yapma riskinin çok yüksek olduğuna ilişkin endişelerimi dile getirip her alanda tansiyonu düşürme yolu aramamız gerektiğini söyledim. Nihayetinde tek çözüm siyasi bir çözümdür. Çağrılarım her zaman tansiyonu düşürmek ve siyasi çözüme gidecek yol için şartları ve alanı oluşturmak yönünde oldu. Netanyahu’yla ayrıca Gazze’deki ateşkesi ve esirlerin koşulsuz ve acilen salıverilmesini konuşma şansım oldu.”

Biden: İran’ın saldırısı küstahça

ABD Başkanı Joe Biden ise İran’ın İsrail’e füze saldırılarının ABD’nin de aktif desteğiyle ‘etkisiz’ kılındığını belirterek “Şüphesiz ki ABD, İsrail’i tam olarak desteklemektedir” dedi.

ABD ordusuna İsrail’in savunmasına aktif destek sağlaması konusunda talimat verdiğini dile getiren Biden bu desteklerinin süreceğini ifade etti.

Beyaz Saray’daki Durum Odası’nda İran’ın füze saldırısına ilişkin gelişmeleri anlık olarak takip ettiklerini belirten Biden ulusal güvenlik ekibinin İsrailli muhataplarıyla sürekli irtibat halinde olduğunu ve bölgedeki duruma ilişkin güncel bilgiler geldikçe bunları paylaşacaklarını söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile henüz görüşmediğini ancak görüşeceğini dile getiren Biden bu telefon görüşmesinin ne zaman olacağını açıklamadı.

İran, İsrail’i vurdu: Netanyahu ‘Saldırılara karşılık vereceğiz’ dedi

 

Ortadoğu’da sıcak gece: İstanbul’dan üç ülkeye seferler iptal, gökyüzünde kaos başladı