İsrail’in savaş kabinesinde çatlak büyüyor: Bu sefer de genelkurmay başkanının üstü aranmış

Gazze işgalini tüm bölgeye genişleten İsrail’de kabine içinde ayrı bir savaş sürüyor. Bunun sebebi ise İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile hükümetinin birimleri arasında yaşanan ve kamuoyuna yansıyan anlaşmazlıklar. Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısında istihbaratın yetersiz kalmasında Netanyahu’nun sorumluluk almayı kabul etmemesiyle başlayan süreç, Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın Netanyahu ile ortak basın toplantısı düzenlemek istememesi ve son olarak Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’nin üstünün aranmasıyla devam ediyor.

İsrail’in haber kanalı Kanal 13’ün siyaset muhabiri, Netanyahu’nun başbakanlık ofisinden bir güvenlik görevlisinin savaş kabinesi toplantısına katılmak için salona girmeye çalışan Halevi’nin üstünü aramaya kalkıştığını bildirdi. Güvenlik görevlisinin böyle bir işe kalkışmasının altında yatan sebep Halevi’nin yanında kayıt cihazı taşıyıp taşımadığından emin olmaktı.

Tel Aviv’deki Savunma Bakanlığı’nda yaşanan olaydan hiç hoşnut kalmayan Halevi, toplantı salonuna girdikten sonra içeridekilere güvenlik kontrolünden duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. Halevi’nin isyan ettiği odada Netanyahu’nun askeri danışmanı da vardı.

Bu olay bir buçuk aydır devam eden anlaşmazlıklara bir yenisini ekledi. Daha önceki başka haberlerde Netanyahu’nun ofisine bağlı yetkililerin savaş kabinesi toplantılarına katılan askerleri denetledikleri ve kayıt cihazı taşımadıklarını teyit ettikleri bildirilmişti.

Haberin basına yansımasının ardından başbakanlık ofisi yetkilileri, güvenlik görevlilerine özel bir talimat verilmediğini belirtse de savaş kabinesi toplantılarına girenlerin elektronik cihaz taşımaktan kaçınmasının sağlanması gerektiğini vurguladı.

Savaş kabinesinde işler yolunda gitmiyor

İsrail’in eski Savunma Bakanı Moşe Yalon, İsrail hükümetinin mevcut Gazze politikasını eleştirerek, muhalif siyasetçi Benny Gantz ve eski Genelkurmay Başkanı Gazi Eizenkot gibi isimlerin savaş kabinesine rasyonellik bakımından olumlu etkileri olmasına rağmen varlıklarının İsrail’i mevcut krizden kurtarmaya yetmediğini söylüyor. Yalon, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Güvenlik Bakanı Ben Gvir gibi isimler sebebiyle hükümetin karar alma mekanizmasının hasar aldığını da vurguladı.

Hamas’ın elindeki 240 rehinenin en azından bir kısmının serbest bırakılmasının ancak 50’nci günden sonra gerçekleştirilmesi de İsrail içindeki bu ayrışmadan kaynaklanıyordu. İsrail’de bakanlar kabinesinde ateşkes kararının çıktığı gece bile Smotrich ve Gvir kararın çıkmaması için saatlerce direnmişti.

Öte yandan savaş kabinesi içinde işlerin yolunda gitmediğini gösteren başka emareler de var. İsrail kanalı Kan’ın siyaset muhabiri Michael Shemesh, Eizenkot ve Gallant’ın savaşa yaklaşımlarında çok keskin ayrımlar olduğunu bildiriyor. Gallant ve Eizenkot arasında geçen bir tartışmada Gallant, “Savaş kabinesinde ordunun eylemlerine karşı çıktığınızda sizin çıkışınızı kabul etmememiz iyi oldu” demiş, Eizenkot ise Gallant’a, “Ben güvenlik ve askeri kurumların eylemlerine karşı çıkmadım, bilakis destekledim” diye karşı çıkmış.

Ayrıca Times of Israel’in haberine göre Gantz’ın Mavi-Beyaz ittifakından bazı üyeler, Gantz’ın savaş kabinesinden ayrılması çağrısı yapmaya başlamış. Bu çağrıyı yaparken de gerekçe olarak Netanyahu’nun savaş kabinesini siyasi kampanya aracı olarak kullandığını öne sürmüşler. Ancak Gantz bu çağrılara, “Ben siyasi değerlendirmeler yapmıyorum, İsrail için iyi olan neyse onu yapıyorum. Devlet için iyi olmayacağını bile bile kalkıp da savaş kabinesinden ayrılmam. Hem ayrıca İsrail için iyi olanı yaptığınızda halk da siyasi olarak sizi destekler” yanıtını vererek reddetti.

Netanyahu’ya güvensizlik hakim

Geçen ay Netanyahu attığı bir tweette, 7 Ekim’deki saldırılardan hiç haberdar edilmediğini söyleyerek tüm suçu komutanlarının ve istihbarat şeflerinin üzerine yıktı. Bunun üzerine sadece muhalefet değil savaş kabinesi içinde bile isyanlar yükseldi. Savaşın başında hem Gallant hem de Halevi hazırlıksız yakalandıkları saldırıdaki sorumluluklarını kabul ederek, özür diledi. Ne var ki aynı hareketi Netanyahu’dan göremeyen halk “istifa” naraları atıyor. Son günlerde protestocular Netanyahu’nun evinin önünde toplanarak başbakanın istifa etmesi için bastırmaya başladı. Anketler de İsraillilerin büyük bir kısmının Netanyahu’nun bir an önce ya da savaş bittikten sonra gitmesini istediğini gösteriyor.

Netanyahu savaş sonrası istihbarat hatasının soruşturulacağını söylese de istifa çağrılarına Netanyahu’nun cevabı, “İsrail vatandaşlarından devleti yönetme yetkisi aldım. Günlük anketlere göre çalışsaydık bir gün bile burada olamazdım” şeklinde olmuştu. Bu da Netanyahu’nun kendi çıkarlarını ülkenin güvenliğinden önde tuttuğu şeklinde yorumlanıyor. En sıkıntılı konuysa Netanyahu’nun bunu yaparken sürekli güvenlik yetkililerini hedef göstermesi savaş kabinesi içinde bir güvensizlik yaratıyor. 

Daha bu hafta Netanyahu ve Gallant dakikalar farkıyla iki ayrı basın toplantısı düzenledi, savaşın gidişatıyla ilgili kamuoyunu bilgilendirdi. Gazetecilerin neden iki ayrı basın toplantısı düzenlediği sorusuna Netanyahu’nun verdiği, “Savunma bakanına bu akşam ortak basın toplantısı düzenlemeyi önerdim. O kendi tercihini yaptı. Önemli olan kamuoyunun bizi duyması” cevap da bu ayrışmışlığın en net göstergelerinden biri.

Muhalefet lideri Yair Lapid pazartesi günü protestoculara destek vererek, “Başarısız olan devam edemez. Adı felaketle anılan, ordunun güvenini ve halkın inancını yitiren kişi doğru olanı yapıp bırakmalıdır” dedi. Ancak Netanyahu’nun böyle bir adım atmayacağı ortadayken geriye sadece yolsuzluktan yargılandığı davalarda suçlu bulunması kalıyor. Ne var ki savaştan kısa bir süre önce kabul edilen yargı reformuyla yüksek mahkemenin yetkileri kısıtlandı. Halkın baskıları ve yetkililerin Netanyahu’ya güvensizliği savaş sonrasında İsrail’de neleri değiştirecek, bunu zaman gösterecek.

Netanyahu’ya İsrail’de tepkiler büyüyor: İstifası da zor güvensizlik oylaması da