Kadının nefes alamadığı Afganistan’da bu sefer de BM’de çalışma yasağı

Afganistan’da 20 yıl aradan sonra yönetimi Ağustos 2021’de yeniden ele geçiren Taliban, kadınlara yönelik geçmişteki baskıcı tavrını tekrarlamayacağı sözünü verse de çok geçmeden yasaklar yüzünü göstermeye başladı. Önce kız çocuklarının lise eğitimi almasının önüne taş koyan Taliban, daha sonrasında bu yasağı üniversitelere taşıdı. Bununla da yetinmedi, kadınların yanlarında erkek bir eşlikçi olmadan uçağa binmelerini yasakladı.

Bitmedi, kadınların erkeklerle aynı ortamda bulunmaması için sadece 3 gün açık alanda dolaşmasına izin verdi. Taliban aralık ayında çıkardığı yeni bir kararla sivil toplum kuruluşlarının kadın personel çalıştırmasını ikinci bir duyuruya kadar askıya aldı. Kurala uymadan kuruluşların lisanslarının iptal edileceği bildirildi. Bunun üzerine Save The Children, the Norwegian Refugee Council ve CARE gibi uluslararası yardım kuruluşları ülkedeki çalışmalarına ara verme kararı aldı.

Bu karar kapsamında Taliban’ın radarına BM için çalışan Afgan kadınlar takıldı. Afgan kadınların BM için çalışmasını yasaklayan bir bildiri yayımlayan Taliban, tanıma uyan kişilerin görevlerini bırakmaları için 48 saat verdi. Bunun üzerine BM, kurum için çalışan kadınlı erkekli 3 bin 300 Afgan çalışanının hepsinden evde kalmalarını istedi. Bu 3 bin 300 çalışandan yaklaşık 400’ünü kadın personel oluşturuyor. Öte yandan yurt dışında faaliyet gösteren 600 çalışan yasaktan etkilenmeyecek.

BM yasağı kınadı

Karar BM tarafından tepkiyle karşılandı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, kadınların BM için çalışmasına yasak getirilmesinin en temel insan haklarına vurulan ‘kabul edilemez bir darbe’ olduğunu söyleyerek, karardan dönülmesi çağrısında bulundu.

Banning Afghan women from working with the UN in Afghanistan is an intolerable violation of the most basic human rights.

I call on the Taliban to immediately revoke this decision & reverse all measures restricting women’s & girls’ rights to work, education & freedom of movement.

— António Guterres (@antonioguterres) April 5, 2023

Öte yandan Kabil’deki BM yetkilileri çarşamba günü Afgan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile görüştü. Muttaki, söz konusu yasağın aralık ayında çıkarılan kararın bir uzantısı olduğunu söyledi. Bununla birlikte ocak ayında Taliban yetkilileriyle görüşmek üzere Afganistan’a ziyaret düzenlemiş olan BM Genel Sekreter Yardımcısı Amina Mohammed, BM’de çalışan Afgan kadınların görevlerine devam edeceğini söyledi. Diplomatların aktardığına göre, BM Güvenlik Konseyi bugün konu hakkında Taliban ile kapalı kapılar ardında görüşecek.

Afganistan’da kız öğrencilerin eğitim hakkını savunan profesör tutuklandı