Aman Soylu duymasın: Uganda başkanı LGBTİQ+ yasasını ‘idam cezası yetmez’ diye veto etti
LGBTİQ+'lerin her sene yürüyüşler düzenlediği Onur Ayı'nı yarıladık. Bazı ülkelerde yürüyüşler sorunsuz geçerken, bazı ülkelerde engellemelerle karşılaşıldı. Bazı yerlerde ise LGBTİQ+ kardeşliği siyasi farklılıklara üstün geldi.
LGBTİQ+’lerin haklarını aradığı ve bir topluluk olarak var olduklarını hükümetlere ve halka hatırlattıkları Onur Ayı’nı yarıladık. Birçok ülkede LGBTİQ+’ler Onur Yürüyüşü için sokaklara döküldü. Bazıları engellerle karşılaştı, bazıları da ilk kez korunmaya gerek duymadı. İşte dört ülkeden Onur Yürüyüşü manzaraları:
Güney Kore’nin güneyindeki Daegu kentinde LGBTİQ+ Onur Yürüyüşü’nün yapılmasını engellemeye çalışan belediye yetkilileriyle yürüyüşçüler arasında çatışma çıktı.
Daegu’nun muhafazakar Belediye Başkanı Hong Joon Pyo, Onur Yürüyüşü’nün ‘yerel işletmelerin işini kısıtlayacağı’ iddiasıyla etkinliğin yasaklanmasını isteyen ihtiyati tedbir talebini destekledi. Ancak mahkeme, ifade özgürlüğünün de çalışma özgürlüğü kadar önemli olduğunu söyleyerek yürüyüş organizatörlerinin yanında yer aldı.
Ne var ki belediye yetkilileri, yürüyüş organizatörlerinin araçlarının alana girmesini engellemesinin ardından çatışma çıktı. Polisin meşru etkinliğin güvenliğini sağlamak için belediye çalışanlarını bölgeden uzaklaştırmasının ardından etkinliğin organizatörleri alkış tuttu.
A Pride parade in the South Korean city of Daegu today was temporarily blocked by city officials as the video shows.
As same sex marriage has been legalized in Taiwan for years and Japan passes an LGBT understanding law, progress for LGBT rights in Korea seems to have stalled. https://t.co/LZJocoXBHG
— Hyunsu Yim (@hyunsuinseoul) June 17, 2023
Polonya’nın Varşova kentinde cumartesi günü düzenlenen Onur Yürüyüşü’nde on binlerce kişi LGBTİQ+’ler için eşitlik talebinde bulundu.
Genel seçimlerine az bir vakit kalan ülkede yeniden başa geçmek isteyen sağcı hükümet, önceki kampanyalarında ‘LGBTİQ+ ideolojisi’ne karşı politika yürütüyordu. Ancak Varşova Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski, ‘topluluğu güvende tutacaklarına’ söz verdi.
Liberal muhalefet partiden olan Trzaskowski yürüyüşten önce düzenlenen basın toplantısında, “Bugün çeşitliliğin, azınlık haklarının açık ve hoşgörülü bir Avrupa anlamına geldiğini göstermek istiyoruz” dedi. Ne var ki Polonya’da eşcinsel ilişkiler yasal olarak tanınmıyor ve eşcinsel çiftlerin çocuk evlat edinmesi de yasak. Ayrıca cinsiyetlerini değiştirmek isteyen transseksüellerin önünde bazı engeller bulunuyor.
Aktivistler, bu yıl yapılacak seçimlerde muhafazakar partinin çoğunluğu Katoliklerden oluşan halkı etkilemek için LGBTİQ+ karşıtı politika yürüteceğini düşünüyor. Onur Yürüyüşü’nün organizatörlerinden Alicja Herda, “Çok endişeli değilim çünkü biz çok güçlü bir topluluğuz ve bizi yürüyüşümüzden alıkoymak kolay olmayacak, biz olduğumuz halimizle güzeliz” dedi.
Yürüyüşe, ABD’nin Polonya Büyükelçisi Mark Brzezinski ve Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo da katıldı. Hidalgo, “Kadın haklarını, azınlık haklarını, LGBT haklarını ortadan kaldırmak isteyenlerin bize zarar vermesine izin vermeyeceğiz. Bugün Varşova’da olduğu gibi Paris’te de trans bireylerin hakları için dayanışma içinde olduğumuzu ve sizinle birlikte hareket ettiğimizi söylemek istiyorum” dedi.
À la Pride de Varsovie à l'invitation de son maire @trzaskowski_ pour affirmer tout le soutien de Paris aux LGBTQI+ et en particulier aux personnes trans, qui ne sont toujours pas considérées en Pologne comme des citoyennes et des citoyens à part entière.
Restons vigilants, car… pic.twitter.com/69Suy3aLcJ
— Anne Hidalgo (@Anne_Hidalgo) June 17, 2023
Moldova’da ise LGBTİQ+ topluluğu, ilk kez Ortodoks kilisesine bağlı protestoculardan kendilerini korumak için ağır polis kordonuna ihtiyaç duymadıkları bir Onur Yürüyüşü gerçekleştirebildi.
Yüzlerce kişinin başkentte yürüdüğü sakin geçen etkinlik, toplumdaki değişimin sinyalini veriyor. Etkinliğin organizatörü GenderDoc-M’den Aleksey Marcicov, İngiliz haber ajansı Ruters’e yaptığı açıklamada, “Yürüyüşe bakılırsa Avrupalı Moldova, farklı görüşlere sahip insanlardan oluşan normal bir topluma doğru ilerliyor. Yine de toplumumuzda normal olarak kabul görmemiz için siyasi iradeye hâlâ ihtiyacımız var” dedi.
Yürüyüş her ne kadar barışçıl geçse de yaklaşık 100 Ortodoks din insanı ve destekçileri, yürüyüş güzergahında ellerinde ‘Geleneksel aileden yanayız’ yazılı pankartlar tuttu. Ancak karşıt gruplar arasında herhangi bir temas yaşanmadı. Dolayısıyla polis müdahalesine de gerek kalmadı.
Siyasetin ayırdığı ama onurun birleştirdiği Kıbrıs’taki tampon bölgede Rumlar ve Türkler bir araya geldi. Lefkoşa’nın iki tarafından yürüyüşe başlayan aktivistler, Birleşmiş Milletler kontrolündeki tampon bölgeyi gökkuşağı denizine dönüştürdü.
‘Barış’ ve ‘yeşil çizgiyi aşarak onurumuzla birleştik’ sloganları atan aktivistler, bir binayı da gökkuşağı renkleriyle boyadı. Etkinliğin organizatörlerinden Erman Dolmacı, “2014’ten beri Onur Yürüyüşü düzenliyoruz ama genelde bölünmüştük ve herkes kendi tarafında yapıyordu. Birleşmiş bir ada istediğimiz mesajını veriyoruz” dedi.
Queer Collective CY üyesi Aleksandros Efstathiou, “Barış sürecinin bir parçası olduğumuzu, barış sürecinin bir parçası olmak istediğimizi ve var olduğumuzu göstermek için buradayız. Eğer bunu kimse çözmeyecekse biz çözeceğiz” ifadelerini dile getirdi.