Suriye kilidi Paris’te mi çözülecek: Mazlum Abdi, Şeybani, Barrack, İsrailli bakan Dremer trafiği…

Suriye’nin güneyinde yer alan Süveyda kentinde Dürzi güçlerle merkezi Şam yönetimi destekli Arap Bedevi aşiretleri arasında başlayan çatışmaların ateşkesle sonuçlanması sonrası Kuzeydoğu Suriye’nin merkezi yönetime entegrasyonu süreci hızlandı. Umman’da başlayan görüşmeler Paris’e taşındı.

Sabahtan itibaren gelen haberlerde önce SDG komutanı Mazlum Abdi’nin Paris’e indiği ve ABD’nin Ankara büyükelçisi ve Suriye özel temsilcisi Tom Brrack’la görüşeceği, Macron tarafından da kabul edileceği duyuruldu. Fransa bu minvaldeki görüşmelerin adı sık duyulmayan taraflarından. Ardından Abdi’nin sadece Barrack’la değil Şara’nın temsilcisiyle de görüşeceği ama bu görüşmenin ertelendiği duyuruldu. Son olarak da İsrail’den Stratejik İşler bakanı Dremer’in Paris’e hareket ettiği ve orada Suriye Dışişleri bakanı Şeybani ile görüşeceği haberleri geldi. Görünen o ki bu birkaç gün içinde Paris’te Suriye’deki kilidin çözülmesini amaçlayan çok taraflı görüşmeler olacak ya da oluyor.

Mazlum Abdi Paris’te mi

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Genel Komutanı Mazlum Abdi ve beraberindeki heyetin ABD’nin girişimleri kapsamında temaslarda bulunmak üzere Fransa’nın başkenti Paris’e gittiği duyuruldu.

Suriye geçici hükümeti ile Şam’da yapılan ve Kuzeydoğu Suriye’nin merkezi yönetime entegrasyonunu sağlayan görüşmelerde anlaşmaya varılamaması sonrası tıkanan görüşmeler Süveyda’da yaşanan çatışmalar sonrası kesilmişti.

Ateşkes sonrası ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack ile Mazlum Abdi’nin son olarak Amman’da bir araya geldiği ileri sürülmüştü. Bu görüşmede Barrack, Abdi’den Şam yönetimine destek vermesini ve ortamın sakinleşmesi için katkıda bulunmasını talep etmişti.

Bölgedeki kaynakların iddiasına göre, Abdi ise Süveyda ile Kuzeydoğu Suriye (Rojava) arasında insani yardım için bir koridor açılması ve önümüzdeki süreçte yapılacak müzakerelere Dürzi Ruhani Lider Hikmet el-Hicri’nin de katılımının sağlanmasını istedi.

Kuzeydoğu Suriye’nin geleceği tartışılacak

Amman’daki görüşmeden sonuç alınamaması üzerine devreye giren Fransa yönetiminin Paris’te görüşmelere devam edilmesini talep etmesi sonrası SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi ve beraberindeki heyet bir dizi temaslarda bulunmak üzere Fransa’nın başkenti Paris’e hareket ettiği belirtildi.

ABD ve Fransa yönetimlerinin sağladığı imkanlarla Paris’e hareket eden Abdi ve beraberindeki heyetin ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’la ve Şara yönetimiyle Suriye’deki gelişmeler ve Kuzeydoğu Suriye’nin Şam’a entegrasyonu konusunda kapsamlı görüşmeler yapacağı duyuruldu.

Macron’la görüşme

Bölgedeki  kaynaklara göre ABD, Fransa’nın Suriye’den sorumlu heyetiyle Abdi ve beraberindeki heyet arasında kapsamlı görüşmeler planlandı.

Heyetlerarası toplantıya Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da katılacağı bildirildi.

Toplantının amacının SDG ile Şam arasındaki temasların ilerlemesini sağlamak ve bölgenin Şam’a entegrasyonunda mesafe almak olarak ifade edildi.

Abdi-Şara görüşmesi ertelendi

Ancak gerek Barrack-Mazlum Abdi görüşmesinin, gerekse daha önce buluşacakları duyurulmayan SDG ve geçici Şam yönetimi arasında yapılması planlanan görüşmenin ertelendiği haber alındı. Paris’te yapılması beklenen görüşmenin ertelenmesinin sebebi açıklanmadı. Bu bağlamda SDG heyetinin Fransa’da olup olmadığı, hatta Paris’e gitmek üzere yola çıkıp çıkmadığı da netleşmedi.

Öte yandan SDG Sözcüsü Ferhat Şami toplantı öncesi silah bırakma konusunun kırmızı çizgileri olduğunu ve bırakma ihtimalinin tartışmaya açılmayacağını söyledi.

Katıldığı bir televizyon programında müzakerelere değinen Şami, “Silah bırakma kırmızı çizgi. Prensiplerimiz üzerinden pazarlık yapmayacağız” dedi. SDG’nin Şam yönetimi ile eşit konumda bir ortak olduğunu ve görüşmelerde buna göre tutum alınacağını ekledi.

Şami, ABD Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın Süveyda’daki duruma ilişkin SDG’nin iş birliğini talep ettiğini ve bölgede IŞİD karşıtı operasyonların yoğunlaştırılabileceğini belirtti. SDG sözcüsü, bu kapsamda birliklerin kendi kontrolleri altında olmayan bölgelerde de operasyon gerçekleştirebileceğini vurguladı.

Suriye ordusuna katılmak mümkün

SDG Ordu Sözcüsü Abgar Dawood de Suriye Ordusu’na katılım için 30 gün süre verildiği iddialarını reddetti. Dawood, SDG’nin silahlarını bırakmayacağını tekrar vurguladı. Suriye ordusuna katılım hakkında şöyle dedi:

“Bizim ayrı kimliğimizi tanıyan bir yasal çerçeveyle Suriye ordusuna katılabiliriz; bu durumda bizim güçlerimiz kendi kontrolümüzdeki alanlarda tek bir ordu olarak hareket eder”

SDG lideri Mazlum Abdi de Paris’te yapılması planlanan görüşmeler öncesi Şara yönetimiyle yapılan ve SDG’nin silah bırakmasına gerek olmadığını onaylayan 10 Mart anlaşmasını hatırlatmıştı. Abdi, anlaşma uygulandığı takdirde SDG’nin Suriye Ordusu’na entegre edilebileceğini ve Suriye’nin kuzeydoğu bölgesinin güvenliğinden sorumlu olacak olan birliklerin silah bırakmasının anlamsız olacağını söylemişti.

Dremer ve Şeybani de Paris’te

İsrail devlet televizyonu KAN’ın İsrailli bir kaynağa dayandırdığı haberine göre ise ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye Özel Temsilcisi Barrack, İsrail Stratejik İşler Bakanı Dremer ile Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani arasında yapılacak görüşmeye katılmak üzere Paris’e hareket etti.

Toplantının içeriğine ilişkin başka bir bilgi paylaşılmadı.

İsrail’in Suriye topraklarındaki işgalini derinleştirmesi

İsrail ordusu, 1967’den bu yana işgal altında tuttuğu Golan Tepelerinde, buraya bitişik tampon bölgeyi 8 Aralık 2024’te işgal etmişti.

İsrail birlikleri, işgali tampon bölgenin de ilerisine taşıyarak başkent Şam’ın 20 kilometre yakınına ulaşmıştı.

İki ülke arasında 1974’te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması ile Golan Tepelerindeki tampon bölge ve silahtan arındırılmış bölgenin sınırları belirlenmişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye’nin güneyindeki işgalin kalıcı olacağı mesajını vermiş ve Suriye’nin egemenliğine aykırı olarak güney bölgesinin silahsızlandırılması talebinde bulunmuştu.

İsrail, 13 Temmuz’da Suriye’nin güneyindeki Süveyda’da patlak veren çatışmalara müdahil olmuş, Suriye ordusu ve Şam’daki Cumhurbaşkanlığı yerleşkesi yakınları ile Genelkurmay binasına saldırılar düzenlemişti.