İngiltere: Filistin devletini tanımayı değerlendiriyoruz
İsrail'de halk, 7 Ekim'de Hamas'ın rehin aldığı sivillerin sağ salim serbest bırakılması için İsrail lideri Netanyahu'ya müzakere baskısı yapıyor. Ancak Netanyahu'nun kara operasyonundan geri adım atmak gibi bir niyeti yok. Öte yandan eski askeri kaynaklar Netanyahu'nun istifasını mümkün görmüyor.
İsrail-Hamas savaşı en şiddetli haliyle devam ederken İsrail içinde Hamas’a verilen tepkinin ölçeği konusunda birtakım tartışmalar gün yüzüne çıkmaya başladı. Savaşta şimdiye kadar 4 bin 500’den fazla Filistinli hayatını kaybederken 10 binden fazlası da yaralandı. Ayrıca bölgeye elektrik, su ve gazın kesilmesi sebebiyle halk büyük bir insani krizle karşı karşıya kaldı. Bu sırada eski İsrailli askeri, siyasi ve istihbarat yetkilileri ise ülkenin Başbakanı Binyamin Netanyahu konusundaki şüphelerini dile getirdi.
Netanyahu’ya tepkili isimlerden ilki eski Başbakan Ehud Barak. Hamas’ın saldırısını “İsrail’in kuruluşundan bu yana en ağır darbe” olarak nitelendiren Barak Observer’a verdiği demeçte “Netanyahu döneminde böylesine büyük bir yıkım meydana gelmişken halkın onun liderliğine güvenmesine inanamıyorum” dedi. İsrail ordusunun eski Genelkurmay Başkanı Dan Halutz Netanyahu’nun “derhal istifa etmesi” gerektiğini söylerken eski bir istihbarat yetkilisi de hükümetin şu anda “işlevsiz” olduğunu belirtti.
Eski yetkililerin Netanyahu’ya karşı olumsuz tepkilerinin altında Hamas’ın rehin tuttuğu 212 sivil yatıyor. Rehinelerin aileleri Netanyahu’dan kara operasyonunu başlatmadan önce Hamas ile masaya oturarak müzakerelerde bulunmasını istiyor. Ancak hükümet içinden bir kesim, rehinelerin güvenliği riske girse bile Hamas’ı yok etmek için acil bir askeri operasyonun gerekli olduğunu savunuyor.
Netanyahu birinci gruptansa ikinci grubu dinlemeyi tercih ediyor. Zira perşembe gününden bu yana kara operasyonu işaretleri artmaya başladı. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant perşembe günü askerlere “Yakında Gazze’yi içeriden göreceksiniz” demiş, Ekonomi Bakanı Nir Barkat operasyon için “yeşil ışık yaktıklarını” söylemişti. Önceki gece güvenlik kabinesiyle bir araya gelen Netanyahu da Gazze’ye yönelik saldırıların şiddetleneceğinin sinyalini verdi.
Hamas saldırıların durması halinde rehinelerin serbest bırakılacağını söylüyor. Savaşın ilk haftasında örgüt her hava saldırısında bir İsrailli rehinenin öldürüleceği yönünde İsrail’e gözdağı vermiş, ancak başarılı olamamıştı. İsrail’in en çok madalya alan askerlerinden olan ve birçok rehine kurtarma operasyonuna da katılan Barak “Rehineler halkımızın da yönetimimizin de dikkatini çeken önemli konular, ancak Hamas’ın askeri kapasitesini ve Gazze Şeridi’ndeki kontrolünü ortadan kaldırmaya da ihtiyacımız var” dedi.
Şimdiye kadar aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi ve iç istihbarat teşkilatı ŞinBet’in başındaki Ronen Bar İsrail hükümetinin vatandaşları korumadaki başarısızlığı nedeniyle özür diledi. Kısa bir süre önce yapılan ankete göre İsraillilerin yüzde 80’i Netanyahu’nun sorumluluğu üstlenmesini istiyor. Ayın başlarında yapılan başka bir anketteyse katılımcıların yüzde 56’sının Netanyahu’nun savaş bittikten sonra istifa etmesini istediği görüldü.
İsrailli diplomat ve Haaretz yazarı Alon Pinkas’a göreyse Netanyahu istifa etmeyecek, çünkü “başarısızlığından elitleri sorumlu tutuyor ve ordunun ihanetine uğradığını” düşünüyor. Pinkas şu anki siyasi dinamiklerin Netanyahu’yu görevden almak için elverişli olmadığını söylüyor. Knesset’te güvensizlik oyu verilebilmesi için 120 milletvekilinden 61’inin bu yönde oy kullanması gerekiyor. Ne var ki parlamentoda iktidar koalisyonundan 64 milletvekili var. Bu da iktidar cephesinden beş milletvekilinin muhalefetle bir oy kullanması anlamına geliyor.
Netanyahu’nun yargı reformlarına karşı çıkan hareketin destekçilerinden de olan eski Genelkurmay Başkanı Dan Halutz, Netanyahu’nun kamuoyu önünde özür dileme ihtimalinin düşük olduğunu söyledi. Halutz “Genelkurmay başkanı da, istihbarat şefi de, askeri kurumların başındakiler de özür diledi, tüm sorumluluğu üstlendi. Hepsinin şu anda kazanmak ve sonra da evlerine dönmek istediğini inanıyorum. Aynı şeyi başbakanımızdan da bekliyorum ama o küçük oyunlar peşinde. Gazze’de olaylar başladıktan hemen sonra halkını düşünmek yerine kendi geleceğini düşünmeye başladı” dedi.
Halutz rehine krizi için “Kara operasyonunun zaman çizelgesini etkileyebilir. Şahsi olarak şunu söyleyebilirim, hızlı şekilde çözmek mümkünse önce rehineler meselesini çözmeyi ve ardından askeri harekâta devam etmeyi tercih ederim. Rehinelerin aileleri Netanyahu’dan rehineleri geri getirmesini bekliyor. İsrail’deki herkes rehinelerin birinci öncelik olması gerektiği konusunda hemfikir” dedi.