Yine kız öğrenciler, yine zehirlenme olayları: Bu sefer adres Afganistan

Afganistan’daki yetkililer ve veliler, cumartesi günü kuzeydeki Sar-i Pul vilayetinde kız öğrencilerin gittiği Kabod Aab İlköğretim Okulu’nda 63 öğrenci ve personelin, okula geldikten kısa bir süre sonra hastalandığını bildirdi. Ertesi gün, Kabod Aab’ın yakınındaki Faiz Abad Kızı Okulu’nda çalışanlarla birlikte 26 öğrenci daha zehirlenme belirtileri gösterdi.

Velilerin anlattığına göre olay ilk olarak cumartesi günü sabah sekiz civarında iki öğrencinin ders sırasında kasılma ve nefes alma zorluğu çekmesiyle başladı. Okul müdürü, grip olduklarını düşünerek iki çocuğu evlerine gönderdi. Ne var ki 20 dakika geçmeden bu sefer düzinelerce öğrenci aynı belirtileri göstermeye başladı.

Afganistan’da şu anda kızların altıncı sınıftan sonra okula gitmeleri yasak. Sadece ilkokula gitmelerine izin veriliyor. Dolayısıyla hastalanan kız çocuklarının neredeyse hepsi 6 ila 12 yaşlarındaydı. Yakınları, hastalanan öğrencilerle personelin nefes darlığı, halsizlik, mide bulantısı ve baş ağrısı gibi şikayetlerle hastaneye kaldırıldığını ve birçoğunun solunum cihazına bağlandığını söyledi. Yetkililer, dün itibarıyla öğrencilerin neredeyse yarısının taburcu olduğunu bildirdi.

Eyaletin Kültür ve Enformasyon Müdürü Umair Sarpuli, “Bilinmeyen kişiler sınıfların içine zehirli maddeler saldı. Öğrenciler sınıflara girdiklerinde nefes darlığı, göz ve burun sulanması ile bilinç kaybı yaşadı” dedi. Güvenlik güçlerinin olayın faillerini aramaya devam ettiği bildirildi.

Taliban’ın kadınları kamusal alandan çalışma girişimleri

Yerel yöneticiler, zehirlenmelerin köyler arasındaki düşmanlıktan kaynaklandığını düşünüyor. Köy sakinleri ise yetkililerin bu iddialarına şüpheyle yaklaşıyor. Zira Taliban, Ağustos 2021’de Kabil’i ele geçirmesinin ardından uyguladığı politikalarla kadınları okuldan, iş hayatından ve hatta hava alma hakkından mahrum ederek, kadınları kamusal alandan silmeye çalıştı.

Taliban yönetimi geçen yıl mart ayında kız çocuklarının liseye, kasım ayında da kadınların üniversiteye gitmesini yasakladı. Kadınların spor salonları ve parklar gibi pek çok kamusal alana girişleri, yanlarında erkek akrabaları olmadan uzun mesafe seyahat etmeleri, özel sektör ve sağlık hizmetleri dışında çalışmaları yasaklandı.

Bunlar ilk zehirleme vakaları değil

Afganistan’da yaklaşık 10 yıldır ülke genelindeki kız okullarında tek tük zehirlenme vakaları görülüyordu. 2012 yılında kuzeydeki Takhar eyaletinde yaklaşık 300 kız öğrenci hastalanmıştı Bir yıl sonra Kabil’de de benzer bir şekilde 200 kız öğrenci hastalanmıştı. 2016’da yaşanan bir başka olayda ise kuzeydeki Herat vilayetinde yaklaşık 600 kız öğrenci, zehirli olduğu düşünülen bir gazın hedefi olmuştu.

Batı’nın desteklediği önceki hükümet bu saldırılardan Taliban’ı sorumlu tutuyordu ancak Taliban o dönem de bu iddiaları reddetmişti.

İran’daki zehirlenme olaylarını hatırlattı

Bu yılın başlarında benzer zehirlenme vakaları, Afganistan’ın komşusu İran’da da görülmüş, binlerce kız öğrenci zehirlenmişti. ‘Başörtüsünü düzgün takmadığı’ gerekçesiyle ‘ahlak polisi’ tarafından tutuklanan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünden sonra patlak veren protestoların üzerine bu zehirlenme vakalarının yaşanması bazı kesimlerde bunun ‘intikam saldırıları’ olarak yorumlanmasına yol açmıştı.

İranlı veliler kızlarının eğitim alma haklarının ellerinden alınmaya çalışıldığını söylemiş, İran hükümeti ise saldırıların radikal gruplar tarafından yapıldığını belirtmişti. Suçluların bir an önce bulunması için harekete geçileceği belirtilse de şimdiye kadar zehirlenme olaylarıyla ilgili ülkede herhangi bir yargılama yapılmadı.

İran’daki zehirli gaz saldırılarına bakış: 13 bin öğrenci etkilendi, veliler isyanda, rejimin tutumu tartışmalı