880 bin yeni çalışanın sırrı: Kuryeler istihdamı da ‘taşıdı’

Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK’e göre ekonomi 2023 yılında bir önceki yıla gire 880 bin yeni istihdam yarattı. Ancak istidamın alt kırılımlarına bakıldığında durum pek iç açıcı değil. Geçen yıl 4 milyon 695 bin kişi tarım, 6 milyon 711 bin kişi sanayi, 1 milyon 997 bin kişi inşaat ve 18 milyon 230 bin kişi hizmet sektöründe istihdam edildi. İstihdam edilenlerin toplam sayısı 31 milyon 632 bin ile 2022’ye göre 2,86 oranında arttı. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında istihdam edilenlerin sayısı tarım sektöründe 171 bin kişi azalırken sanayi sektöründe 48 bin, inşaat sektöründe 151 bin, hizmet sektöründe 852 bin kişi arttı.

İstihdamı rekortmeni hizmet sektöründe en yüksek artış 176 bin ile perakende ve toptan ticarette oldu. E- ticaretin hızla büyümesi lojistik ihtiyacını artırırken kurye sayısında da çok önemli artışı beraberinde getirdi. Bu da söz konusu alanda istihdamı yukarı çekti. Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu’na göre Türkiye’de yaklaşık 900,000 motokurye bulunuyor ve bunlardan yalnızca 1/9’u kayıtlı çalışıyor. Perakende ve toptan ticaretin destekçisi ulaştırma ve depolama faaliyetlerindeki 74 binlik istihdam artışı da hesaba katıldığında ortaya ticaret kaynaklı toplam 250 bin kişilik bir artış çıkıyor.

Kreşler, ana okulları ve yaşlı bakım hizmetleri gibi birçok faaliyeti bünyesinde barındıran insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri alanındaki yeni istihdam ise geçen yıl 161 bin ile rekor düzeye ulaştı. 2020 yılında 1 milyon 462 bin kişinin istihdam edildiği bu alanda çalışan sayısı geçen yıl 1 milyon 997 bine ulaştı ve hızla da artmaya devam ediyor. Turizmin ciddi olarak toparlandığı 2023 yılında konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetlerindeki istihdam artışı ise 108 bin oldu.

İstihdam edilenlerin sayısı 2023 yılında bir önceki yıla göre 880 bin kişi artarak 31 milyon 632 bin kişi, istihdam oranı ise 0,8 puan artarak yüzde 48,3 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 65,7 iken kadınlarda yüzde 31,3 olarak gerçekleşti.

İşsizlikte OVP hedefi tuttu

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılında bir önceki yıla göre 318 bin kişi azalarak 3 milyon 264 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 1,0 puan azalarak yüzde 9,4 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,7 iken kadınlarda yüzde 12,6 olarak tahmin edildi. İşsizlik oranı, yüzde 10,1 olan OVP (Orta Vadeli Program) hedefinin de ötesinde bir iyileşmeyle 9 yıl sonra tekrar tek haneli seviyelere inmiş oldu.

Her 100 gençten 17’si işsiz

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı 2023 yılında bir önceki yıla göre 2,0 puan azalarak yüzde 17,4 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı erkeklerde yüzde 14,3, kadınlarda ise yüzde 23,2 olarak tahmin edildi.

İşgücü 2023 yılında bir önceki yıla göre 562 bin kişi artarak 34 milyon 896 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,2 puan artarak yüzde 53,3 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71,2, kadınlarda ise yüzde 35,8 oldu.

2,7 milyon genç kayıp

TÜİK verilerine göre 15-24 yaş grubundaki nüfusta ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin sayısının 2,7 milyon. Ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı ise bu yaş grubunda yüzde 22,5 oldu.15-24 yaş grubunda ne eğitimde ne istihdamda yer alan erkek sayısı 950 bin olurken kadınlarda bu sayı 1,7 milyon oldu. Bu yaş grubunda ne eğitimde ne istihdamda olanların nüfusa oranı erkeklerde yüzde 15,6, kadınlarda yüzde 29,8 oldu. Bu yaş grubunda okur yazar olmayan ve ne eğitimde ne istihdamda olan genç sayısı 114 bin olurken lise mezunlarında bu sayı 698 bin oldu.

379 bin üniversite mezunu evde

Yükseköğrenim mezunu olup ne eğitimde ne istihdamda olanların sayısı ise 379 bin olurken bu sayı erkeklerde 117 bin, kadınlarda 263 bin oldu. Üniversite mezunu olup ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı yüzde 29,4 olurken, bu oran erkeklerde yüzde 22,9, kadınlarda bu oran yüzde 33,3 seviyesinde gerçekleşti.
Ne eğitimde ne istihdamda olanların sayısı 15-29 yaş grubundaki nüfusta 4,7 milyon olurken 15-34 yaş grubundaki nüfusta ise 6,7 milyon oldu. Ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı 15-29 yaş grubundaki nüfusta yüzde 25,8, 15-34 yaş grubundaki nüfusta ise yüzde 27,2 oldu.

‘İstihdam artışının devam etmesini bekliyoruz’

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı “İş Gücü İstatistikleri 2023” verilerini değerlendirdi.

İşsizlik oranı, 2023 yılında bir önceki yıla göre 1 puan azalarak yüzde 9,4 olarak gerçekleşmiştir. İşsizlik oranı, yüzde 10,1 olan OVP hedefinin de ötesinde bir iyileşmeyle 9 yıl sonra tekrar tek haneli seviyelere inmiştir.

İstihdam edilenlerin sayısı OVP’deki öngörümüzle… https://t.co/J3ByNi9SAk

— Cevdet Yılmaz (@_cevdetyilmaz) March 25, 2024

İşsizlik oranının 2023 yılında bir önceki yıla göre 1 puan azalarak yüzde 9,4 olarak gerçekleştiğini belirten Yılmaz, işsizlik oranının, yüzde 10,1 olan Orta Vadeli Program (OVP) hedefinin de ötesinde bir iyileşmeyle 9 yıl sonra tekrar tek haneli seviyelere indiğini belirtti.

“İstihdam edilenlerin sayısı OVP’deki öngörümüzle uyumlu bir şekilde 880 bin kişi artarak 2023 yılında 31 milyon 632 bine ulaşmıştır. Enflasyonla mücadeleyi odağımıza aldığımız bu dönemde işsizlik oranındaki düşüş ve istihdamın artması iş gücü piyasamızın güçlü görünümünü göstermektedir. İstihdam oranı 2023 yılında bir önceki yıla göre 0,8 puan artarak yüzde 48,3 seviyesine yükselirken, iş gücüne katılma oranı 0,2 puan artışla yüzde 53,3 olarak gerçekleşmiştir. İstihdam oranında ve iş gücüne katılma oranında da OVP hedefleriyle uyumlu gerçekleşmeler kaydedilmiştir.”

Kayıt dışı istihdam 0,7 puan düştü

İş gücüne katılma oranının 2023’te bir önceki yıla göre kadınlarda 0,7 puan artarak yüzde 35,8’e, gençlerde ise 1,8 puan artarak yüzde 45,6’ya yükseldiğini vurgulayan Yılmaz, işsizlik oranının ise yıllık bazda kadınlarda 0,8 puan azalarak yüzde 12,6’ya, gençlerde ise 2 puan azalarak yüzde 17,4’e gerilediğini ifade etti.

Yılmaz, “İstihdam edilenlerin sayısında 2023 yılında yüzde 2,9 oranındaki artışta, inşaat ve hizmetler sektörlerindeki istihdam artışı etkili olmuştur. Kayıt dışı istihdam oranı 2023 yılında bir önceki yıla göre 0,7 puan azalarak yüzde 26,1 olarak gerçekleşmiştir. Büyüme-istihdam ilişkisinin kuvvetlenmesi ve istikrarlı büyüme performansımızın devam etmesiyle birlikte kadınlar ve gençler başta olmak üzere istihdamda artışların sürmesini bekliyoruz.” dedi.

Ekonominin nefesi tıkandı, ocakta 160 bin yeni istihdam yaratabildi