Orban sürpriz ziyaretlere doyamıyor: ‘Barış misyonu’ için bu kez de Çin’e gitti
Batılı şirketler Rusya’dan çıkış planlarını askıya aldı
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla Rusya’da faaliyet gösteren yaklaşık 1600 uluslararası şirket pazarı terk ederken kalan 2 bin firma başlayan canlanma ve ayrılmanın önündeki bürokratik engeller nedeniyle ülkede kalmaya devam ediyor.
Çok uluslu şirketler, ayrılma planlarını açıkladıktan sonra varlıklarına el konulan Carlsberg ve Danone gibi batılı şirketlerin yaşadığı sıkıntıları göz önünde bulunduruyor. Ukrayna savaşından sonra birçok batılı şirket Rusya pazarından ayrılırken kalan pek çok batılı şirket ayrılma planlarını yavaşlatmış gibi görünüyor. Bürokratik engeller arttıkça ve tüketici faaliyetleri yeniden canlandıkça yabancı şirketler ülkede kalmaya devam ediyor.
2022’de savaşın başlangıcından bu yana Batı ülkeleri Rusya’yı yabancı yatırıma kapatmaya çalışırken çok sayıda grup da Rusya’daki varlıklarını azaltma sözü verdi. Ancak Kiev Ekonomi Okulu’nun bulgularına göre 2022’den bu yana Rusya’da 2 bin 100’den fazla çokuluslu şirket kalırken yaklaşık 1600 uluslararası şirket ya pazarı terk etti ya da faaliyetlerini azalttı.
Moskova Rus alıcılara satılan yabancı varlıklara yüzde 50 zorunlu indirim ve en az yüzde 15 “çıkış vergisi” uygulayarak şirketlerin ülkeden ayrılma maliyetini kademeli olarak arttırdı. Öte yandan Moskova’nın kabul edeceği ve Batı’nın yaptırımlarına takılmayacak yerel alıcılar bulmak da giderek zorlaşmaya başladı. Bu nedenle Avon Products, Air Liquide ve Reckitt’in de aralarında bulunduğu pek çok şirket Rusya’dan ayrılma konusunda geri adım atmış durumda. Natura’nın sahibi olduğu kozmetik markası Avon, Fransız endüstriyel gaz üreticisi Air Liquide ve İngiliz hijyen ürünleri devi Reckitt 2022’deki savaştan bu yana ülkede kalan yüzlerce Batılı grup arasında yer alıyor.
Bazı şirketler çıkma zorunluluğu hissetmiyor
Air Liquide Eylül 2022’de Rusya’daki işletmesini satmak üzere bir mutabakat zaptı imzaladığını duyurdu. Ancak anlaşma Rus hükümetinin onayını alamadı ve şirketi belirsizlik içinde bıraktı. Diğer taraftan bazı şirketler artık kendilerini ülkeyi terk etmek zorunda hissetmiyor. Avon Rusya’daki işletmesi için bir satış süreci başlattı ve teklifler aldı, ancak bunları kabul etmemeye karar verdi.
Reckitt ise Nisan 2022’de ‘Rusya’daki işinin mülkiyetini devretmeyi amaçlayan bir süreç başlattığını’ duyururken yeni CEO’su Kris Licht daha ölçülü bir yaklaşım benimsedi. Licht geçen ay “Seçeneklere bakmaya devam ediyoruz ancak durum daha karmaşık hale geldi” dedi.
Öte yandan PepsiCo Mart 2022’de Rusya’daki amiral gemisi içeceğinin satışını ve üretimini askıya aldığını duyurmuştu. Ancak meşrubat devi ülkede doğrudan 20 bin kişiyi ve dolaylı olarak 40 bin tarım işçisini istihdam eden bir süt ürünleri işletmesini işletmeye devam etti.
Ayrıca Rusya’da kalacağını açıklayan ve aralarında Mondelez, Unilever, Nestlé ve Philip Morris gibi tüketici gruplarının da olduğu 2 binden fazla şirket bulunuyor.
Ayrılanlar zorluklar yaşıyor
Çokuluslu şirketler ayrılma planlarını açıkladıktan sonra varlıklarına el konan Carlsberg ve Danone gibi batılı şirketlerin yaşadığı sıkıntıları göz önünde bulunduruyor. Danone sonunda varlıklarını yüksek bir indirimle satmak için bir anlaşma yapmayı başarırken Carlsberg Moskova ile uzun süren bir hukuk savaşına kilitlenmiş durumda. Ayrıca bira üreticisinin eski üst düzey yöneticilerinden biri de Rusya’da hapishanede tutuklu.
Oyunlar ve Bulmacalar