Halka arzlar tetikledi, borsadaki yatırımcı sayısı Lüksemburg’u 11’e katladı
Bebeler bile borsaya girdi
Borsa artık 7'den 70'e herkes için yatırım alanı olurken, kripto paralardan umduğunu bulamayan gençlerin de ilgi alanına dönüştü. Son 1 yılda Borsa İstanbul’a gelen 30 yaş altı yerli yatırımcı sayısı bir yılda 4 kat arttı. 14 yaş altı gruptaki hızlı yükseliş de dikkat çekiyor.
0-14 yaş grubuna katılım en yüksek seviyede olsa da kişi sayısı olarak en fazla katılım 614 bin ile 25-29 yaş grubuna ait. Halka arzların kısa sürede yatırımcısına çok fazla kazandırması, alınabilir seviyedeki pay fiyatları ve kripto paralarda aradığını bulamayan gençleri borsaya çekti. 14 yaş altından 30 yaşa kadar uzanan genç yatırımcı sayısı bir yılda dörde katlandı. Borsa İstanbul’da hesap açan 30 yaş altı yerli yatırımcı sayısı sadece iki ayda yaklaşık 728 bin artışla ağustos sonu itibarıyla 1 milyon 635 bine yükseldi. 30 yaş altı yerli yatırımcı sayısı Ağustos 2022’de sadece 417 bindi. Bir yıllık artış oranı yüzde 292 olarak kayıtlara geçti.
Eylülde girişler hızlandı
Eylül 2022-Ağustos 2023 dönemindeki son bir yılda borsadaki toplam yatırımcı sayısı da yüzde 137 artışla 2 milyon 626 binden 6 milyon 235 bine yükseldi. Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) verilerine göre, eylül ayının sadece ilk 13 gününde borsadaki yatırımcı sayısı 1 milyon 57 bin kişi artarak 7 milyon 292 bine ulaşırken, bu genel artışla birlikte genç yatırımcı sayısının da arttığı tahmin ediliyor.
14 yaş altı dahi borsada
Dünya gazetesinden Ufuk Korcan’ın köşe yazısına göre, mevduat gibi sabit getirili enstrümanların enflasyonun altında bir gelir vadetmesi, birikimi olanları alternatif arayışına itiyor ve bu kesim için hisse senedi seçeneği öne çıkıyor. Ancak borsaya katılan yeni yatırımcıların yaş ortalamasına bakıldığında bu kesimin büyük tutarda birikime sahip olmaları pek mantıklı gelmiyor. MKK verilerine bakıldığında son 2 yılda en hızlı hisse senedi yatırımına yönelen yaş grubu 30 yaşın altında. Oransal olarak her ne kadar 0-14 yaş grubuna katılım en yüksek seviyede olsa da kişi sayısı olarak en fazla katılım 614 bin ile 25-29 yaş grubuna ait.
Kripto piyasalarındaki hayal kırıklığı yönlendirdi
Korcan, 18 yaş altı ile ilgili de şu bilgiyi verdi: “Ebeveynler çocukları adına hisse senedi hesabı açıp, onların adına birikim yapabiliyorlar. Son 2 yılda bu amaçla 38 bine yakın hesap açılmış durumda. 15-30 yaş arasında olup son 2 senede hisse senedi yatırımına bağlayanların sayısı 1.2 milyon. Borsadaki bakiye dağılımı aslında bize yeni katılanlar ile ilgili bir ipucu veriyor. Hisse senedi hesabı olan yatırımcıların yarısının portföy büyüklüğü 10 bin liranın, 4.2 milyon kişinin portföy büyüklüğü ise 50 bin liranın altında. Borsaya artan ilginin bir diğer nedeni ise kripto para piyasalarında son yıllarda yaşanan hayal kırıklığı…”
Kısa vadede ‘vur-kaç’ mantığı!
Sermaye piyasalarının tabana yayılması için yatırım sayısının artmasının yıllardır özlenen bir tablo olduğunu söyleyen Korcan, “Ancak yeni gelen yatırımcıların düşük olan finansal okuryazarlığı dikkat edilmesi gereken bir başka konu. Çünkü kriptoda olduğu gibi halka arzlar için borsaya gelen kesimin büyük bölümü kısa vadede ‘vur-kaç’ mantığına sahip. Halka arzlarda getirilerin azalması bu kesimin hızlıca borsadan uzaklaşmasına neden olabilir. Borsayla tanışan bu kesimin elde ettikleri geliri uzun vadeye yönlendirebilmelerini sağlayacak eğitimlerin artırılması kritik bir öneme sahip” dedi.
Yüzde 79’u 1 milyon lira üstü portföylerde
Bu dönemde borsadaki yatırımcıların portföy değeri yüzde 164’lük artışla 3 trilyon 928 milyar TL’ye yükselirken, bu rakamın yüzde 79’luk bölümü 1 milyon lira üstü portföye sahip zengin yatırımcıların elinde toplandı. Başka bir ifade ile, borsadaki portföyün yüzde 79’u, yatırımcı sayısının sadece yüzde 3,2’sine denk gelen 199 bin kişinin elinde birikti. Borsada portföy dilimi bazında en fazla yatırımcı sayısı, 1 milyon 161 bin yatırımcıyla 1001-5000 TL diliminde toplandı.
Oyunlar ve Bulmacalar