118 iktisatçıdan iktidara asgari ücret manifestosu
DİSK açıkladı: Asgari ücret yılda 4 kez güncellenmeli
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, "Enflasyon tek haneli rakamlara düşene kadar asgari ücret yılda 4 kez güncellenmeli. Ücret artışı da resmi enflasyon/hedeflenen enflasyon değil, kişi başına GSYH artışı artışı esas alınmalı " dedi.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, açıklamasında asgari ücretin en düşük kamu işçisi maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altını çizdi. Milyonlarca çalışanı ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında süreç Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndaki ilk toplantıyla başlayacak. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu, 2024 yılı asgari ücreti için açıklamalarda bulundu. Hükümetin belirlediği enflasyon hedeflerini tutturamadığını vurgulayan Çerkezoğlu 13 maddelik taleplerini sıralayarak, “Enflasyon tek haneli rakamlara düşene kadar asgari ücret yılda 4 kez güncellenmelidir” dedi.
Yıllar sonra ilk kez…
“Yıllar sonra ilk kez DİSK olarak bir rakam önerisi paylaşmayacağız” diyen Çerkezoğlu, “Çünkü bugün 1 Aralık, biz zamlı asgari ücreti 1 Şubat’ta alacağız. Bugün söylediğimiz rakamın 2 ay sonra uçup gideceğini çok iyi biliyoruz. Rakamların peşinde koşmak istemiyoruz” ifadelerini kullandı. Açıklamada, asgari ücretin en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi.
“Gelirde adalet, vergide adalet, insanca yaşanabilir ücret” için atılması gereken adımları Çerkezoğlu şöyle anlattı:
“Asgari ücret değil toplu pazarlık kapsamı genişletilmeli. Milyonların asgari ücrete mahkûm edilmemesi için sendikal hakların kullanımının önündeki tüm engeller ve barajlar kaldırılmalı, toplu pazarlık kapsamı genişletilmeli. 6356 sayılı Yasa’da yer alan teşmil mekanizması işletilmeli, toplu iş sözleşmeleri sendikasız işyerlerine de uygulanmalı.
Artışta GSYH artışı esas alınmalı
Asgari ücret artışında resmi enflasyon/hedeflenen enflasyon değil, kişi başına GSYH artışı esas alınmalı. Asgari ücret baskılanmış ve güdümlü resmi enflasyona göre değil geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır. Hele de iktidar sözcülerinin sıkça dile getirdiği “hedeflenen enflasyon doğrultusunda ücret artışı” kabul edilemez.
Hedeflenen enflasyona göre ücret artışı yapmak, milyonları daha da yoksullaştırmak anlamına gelecektir. Asgari ücret artışında dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına ekonomik büyüme esas alınmalı. Asgari ücret yüksek enflasyon koşullarında yıl dört kez belirlenmeli. Yüksek enflasyon koşullarında yılda bir kez asgari ücret belirlenmesi çalışanları açlığa, yoksulluğa mahkûm etmek anlamına gelir.
Asgari ücrette uluslararası standartlara uyulmuyor
Türkiye’de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmuyor. Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü ve Avrupa Konseyi standartları dikkate alınmıyor; ailesi hesaba katılmadan tek bir işçi üzerinden asgari ücret hesaplanıyor. Asgari ücret tespitine ilişkin 131 sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalı. Asgari ücret, uluslararası standartlara uygun şekilde, işçinin ailesi ile birlikte geçinebileceği bir ücret olmalıdır. Asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanacak oran yüzde 10’a düşürülmeli. Asgari ücret vergi istisnası, vergiden değil, matrahtan indirim yoluyla uygulanmalı. 2008 yılından beri işverenlere verilen 5 puanlık SGK prim desteği işçilere de verilmeli. 2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Yasa’dan önce asgari ücretten düşük emekli aylığı söz konusu değildi. En düşük emekli aylığı en az asgari ücret düzeyine yükseltilmeli. Devletin özel sektördeki işçilerle kamu işçileri ve kamu görevlileri arasında ayrım yapması Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı. Asgari ücret en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanmalı.”
Asgari ücrette 3 formül: En düşüğü 15 bin 962 TL
Çerkezoğlu yılda 4 zam önerisi sunarken, hükümete yakınlığı ile bilinen Sabah gazetesinde yer alan habere göre ise Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun masasına gelecek ilk rakam 6 aylık enflasyon tahmini ile hesaplanan asgari ücret olacak. Yüzde 37,76’lık 6 aylık enflasyon tahminine net asgari ücrette 15.707,39 TL rakamında pazarlıklar başlayacağı kaydedilirken, asgari ücrette üç formülün masada olacağı belirtiliyor. Bunlardan ilki yüzde 40’lık zam oranı ve 15 bin 962 TL’lik net ücret olurken, 2’inci seçenek yüzde 45’lik artışla 16 bin 532 TL olurken, 3’üncü seçenek ise yüzde 50 artışla 17 bin 103 TL oldu.
Oyunlar ve Bulmacalar