Yabancı bankalar Türkiye’yi istedikleri ‘seviyeye’ çekti
Faiz ve vade sınırı kalkan kur korumalı mevduat ikiye katlandı
Seçim öncesi döviz kurlarındaki yükselişi durdurmak isteyen ekonomi yönetiminin faiz tavanını kaldırmasıyla birlikte kur korumalı mevduat (KKM) hacmi geçen hafta 114 milyar TL ile rekor artış kaydetti. 8-14 Nisan haftasında KKM hacmi 1 trilyon 891 milyar liraya yükseldi.
Seçim öncesinde döviz kurlarının yükselmesini önlemek isteyen ekonomi yönetiminin faiz ve vade sınırını kaldırmasıyla birlikte kur korumalı mevduat (KKM) hacmi 8-14 Nisan haftasında 114 milyar TL’lik rekor artışla 1 trilyon 891 milyar TL’ye yükseldi. KKM’de “politika faizi artı 3 puan” olan faiz tavanı, dövizden dönüşümlü ürün için ocak sonunda, TL’den geçişli ürün için mart sonunda kalkmış, döviz açığı olan şirketler için de 1 ay vadeli KKM imkanı getirilmişti. Seçim öncesinde yüksek cari açık nedeniyle TL üzerinde artan baskıyı hafifletmek isteyen ekonomi yönetimi KKM’de sınırlamaları kaldırırken, bankalara dövizden TL’ye dönüşüm ve asgari TL mevduat oranı düzenlemeleri getirerek de KKM’yi teşvik etmişti. Böylece daha önce TL’den geçişli KKM’ye 3 ay için verilen faiz oranı yüzde 11’lerden yüzde 22’lere kadar yükselmiş, bu da ekonomi yönetiminin seçime kadar artışı kurlardaki artışı önlemek için bankalara uyguladığı baskıyı artırmasının da etkisiyle halkın TL’ye yönelmesine neden olmuştu. 1-7 Nisan haftasında da KKM hacminde 75,7 milyar TL’lik artış olmuş ve bu rakam 2022 yılında 25 Mart-1 Nisan haftasında kaydedilen 85 milyar TL’lik artış sonrasındaki en yüksek artış olarak kayıtlara geçmişti.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 14 Nisan itibarıyla bankacılık sisteminde toplam mevduat içinde KKM oranı yüzde 18,3’e yükseldi. Toplam mevduat içinde yabancı para oranı da yüzde 40,7’ye geriledi. KKM hariç TL mevduat oranı yüzde 41’e gerilerken, KKM dahil TL mevduat oranı yüzde 59,3’e yükseldi. KKM’de 2022 sonundan 14 Nisan tarihine kadarki süredeki artış, yaklaşık 470 milyar TL (22 milyar dolar) oldu.
Döviz mevduatı azaldı
Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduat stoku geçen hafta 258 milyon dolarlık artışla 187,9 milyar dolara yükseldi. Parite etkisinden arındırılmış veride ise yerleşiklerin yabancı para mevduatında geçen hafta 605 milyon dolarlık düşüş oldu. Bu düşüşün 468 milyon doları tüzel kişilerden, 137 milyon doları tüzel kişilerden kaynaklandı. Böylece 2022 sonuna göre yerleşiklerin döviz mevduatında düşüş 4 milyar dolar oldu.
Oyunlar ve Bulmacalar