Tüketici güveni düşüyor ama enflasyon dayanıklı tüketim malını öne çıkartıyor
İhracat 2024 yılı Temmuzunda, bir önceki yılın temmuzuna göre yüzde 13,8 artışla 22 milyar 510 milyon dolar, ithalat yüzde 7,8 düşüşle 29 milyar 805 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı ise yüzde 41,8 azalarak 7 milyar 295 milyon dolara düştü.
Temmuz dış ticarette nispeten iyi haberler getirdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi (Ülkenin ekonomik alanını oluşturan serbest bölgeler, gümrük antrepoları ve serbest dolaşım alanına giren veya bu alanlardan çıkan malların da hesaba katıldığı sistem) kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre ihracat 2024 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,8 artarak 22 milyar 510 milyon dolar, ithalat yüzde 7,8 azalarak 29 milyar 805 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ancak temmuzda bir önceki aydaki “bayram etkisi”nin olmaması hem ihracatta hem de ithalatta hazirana göre artışa neden oldu. Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 artarak 148 milyar 738 milyon dolar, ithalat yüzde 8,3 azalarak 198 milyar 676 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Temmuz ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre ihracattaki artış ve ithalattaki düşüş nedeniyle yüzde 41,8 azalarak 12 milyar 532 milyon dolardan 7 milyar 295 milyon dolara geriledi. 2023 yılının temmuz ayınan itibaren ihracatta ve ithalattaki gelişmeler yıllıklandırılmış dış ticaret açığında gerilemeyi beraberinde getirdi.
Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı geçen yılın ilk ayında 113,5 milyar dolar olarak kayıtlara geçerken, mayısta 2023’ün en yüksek seviyesi olan 122,2 milyar dolara çıktı. Hazirandan sonra uygulanan ekonomi politikalarının ardından dış ticaret açığındaki gerileme hızlandı. Temmuz ayından sonra düzenli düşen yıllıklandırılmış dış ticaret açığı, yılı 106,3 milyar dolar seviyesinde tamamladı. 2024 yılında da düşüş eğilimini sürdüren ve ocakta 98,3 milyar dolara gerileyen yıllıklandırılmış dış ticaret açığı, şubatta, 93 milyar dolara, martta 91,9 milyar dolara geriledi. Yazın gelmesiyle düşüşünü hızlandıran ticaret açığı, mayıs ve haziranda 87 milyar dolar seviyesine gerilerken, temmuzda ise 25 ayın en düşük seviyesi olan 82,4 milyar dolara düştü.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Temmuz ayında yüzde 61,2 iken 2024 Temmuz ayında yüzde 75,5’e yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde dış ticaret açığı yüzde 32,4 azalarak 73 milyar 857 milyon dolardan 49 milyar 938 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Temmuz döneminde yüzde 65,9 iken 2024 yılının aynı döneminde yüzde 74,9’a yükseldi.
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta 2024 Temmuz ayında imalat sanayinin payı yüzde 94,5, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 2,8, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 2,1 oldu. Ocak-Temmuz döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,6, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu. Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta 2024 Temmuz ayında ara mallarının payı yüzde 68,6, sermaye mallarının payı yüzde 15,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,3 oldu.
İthalatta 2024 Ocak-Temmuz döneminde ara mallarının payı yüzde 69,7, sermaye mallarının payı yüzde 14,8 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,3 oldu.
Türkiye teknoloji ürünü ihracatında temmuz ayında da geçerli not alamadı. Temmuz ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,5 olurken yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüze 2,8 olabildi. Ocak-Temmuz döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,3 olarak gerçekleşirken ocak-temmuz döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı 3,4 oldu.
Temmuz ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 83,0 oldu. Ancak yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,5 ile ihracattaki oranın hayli üzerinde oldu. Ocak-Temmuz döneminde ise bu oran yüzde 11 olarak gerçekleşti.
Hazine ve Maliye Bakanı dış ticarette temmuzda görülen olumlu gelişmeyle ilgili yaptığı sosyal medya paylaşımında gelir dağılımında adalet ve kalıcı refah artışının sağlanacağına vurgu yaparak şu görüşleri ifade etti:
Makroekonomik dengesizliklerden biri olan yüksek cari açığın azaltılmasında önemli mesafe kat ettik.
Temmuzda yıllık dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre 38,7 milyar dolar geriledi. Bu durum temmuz için yıllık cari açıkta 20 milyar doların altında bir seviyeye… pic.twitter.com/Ygr2jvhjpH
— Mehmet Simsek (@memetsimsek) August 28, 2024
Temmuz ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 1 milyar 752 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 604 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 441 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 59 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 29 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk beş ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 30,6’sını oluşturdu.
Ocak-Temmuz döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 11 milyar 952 milyon dolar olurken bu ülkeyi sırasıyla 9 milyar 223 milyon dolar ile ABD, 8 milyar 561 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 7 milyar 480 milyon dolar ile İtalya ve 7 milyar 284 milyon dolar ile Irak takip etti. İlk beş ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 29,9’unu oluşturdu.
İthalatta Çin ilk sırayı aldı. Temmuz ayında Çin’den yapılan ithalat 4 milyar 155 milyon dolar olurken bu ülkeyi sırasıyla 3 milyar 773 milyon dolarla Rusya Federasyonu, 2 milyar 535 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 407 milyon dolarla İtalya, 1 milyar 400 milyon dolarla ABD izledi. İlk beş ülkeden yapılan ithalat toplam ithalatın yüzde 44,5’ini oluşturdu.
Ocak-Temmuz döneminde ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. Rusya Federasyonu’ndan yapılan ithalat 25 milyar 814 milyon dolar olurken bu ülkeyi sırasıyla 25 milyar 435 milyon dolarla Çin, 15 milyar 301 milyon dolarla Almanya, 11 milyar 83 milyon dolarla İtalya, 9 milyar 535 milyon dolarla ABD izledi. İlk beş ülkeden yapılan ithalat toplam ithalatın yüzde 43,9’unu oluşturdu.