Sanayi durdu, perakende yürüdü
Bakan Şimşek’in mayısta yaptığı 'En kötüsü geride kaldı' açıklamasından sonra İstanbul'da haziranda yıllık enflasyonda hedef kılpayı tuttu. Yüksek faiz ve tüketimi kısıtlamaya yönelik önlemlere rağmen enflasyon yüzde 3,42 oldu.
İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi haziran ayı verileri enflasyonun bir önceki aya göre artış hızının azalmasına rağmen hayli yapışkan olduğunu ortaya koydu. İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi, talebi dizginlemeye yönelik tüm girişimlere ve yüksek faizlere rağmen haziranda bir önceki aya göre yüzde 3,42, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise yüzde 3,85 oranında arttı.
2023 Haziran ayına göre 2024 Haziran ayındaki fiyat değişimlerini gösteren bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksinde yüzde 82,14, Toptan Eşya Fiyatları İndeksinde ise yüzde 60,49 olarak gerçekleşti. İTO’ya göre İstanbul’da mayısta aylık enflasyon yüzde 3,59, yıllık yüzde 82,20 olmuştu.
Haziran ayı yıllık enflasyon verileri Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in mayıs ayı enflasyonunun açıklamasının ardından yaptığı “En kötüsü geride kaldı! Geçmiş 12 ayın birikimli etkilerini içeren yıllık enflasyonda en yüksek seviyeyi bu ay gördük. Enflasyonda kalıcı düşüş haziranda başlayacak” paylaşımının “kıl payı” da olsa hedefi tutturabileceğini gösteriyor.
Ancak “hedefi tutturdu” diyebilmek için haziran ayı enflasyonunun geçen yılın aynı ayındaki yüzde 3,92’nin altında gelmesi gerekiyor. TÜİK’in genelde İTO’dan düşük enflasyon açıkladığı hedefin tutturulması mümkün görünüyor.
Haziran 2024’te perakende fiyatlarda bir önceki aya göre konut harcamalarında yüzde 8,01, ulaştırma ve haberleşme harcamalarında yüzde 4,06, gıda harcamaları grubunda 2,66, kültür eğitim ve eğlence harcamaları grubunda 2,50, giyim harcamaları grubunda yüzde 2,41, ev eşyası harcamalarında yüzde 1,50, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 0,54 artış oldu. Diğer harcama grubunda artış gözlenmedi.
İTO’ya göre Haziran 2024’te toptan fiyatlarda bir önceki aya göre kimyevi maddeler grubunda yüzde 14,63, mensucat grubunda yüzde 8,05, işlenmemiş maddeler grubunda yüzde 7,37, yakacak ve enerji maddeleri grubunda yüzde 3,74, inşaat malzemeleri grubunda yüzde 3,06, gıda maddeleri grubunda yüzde 1,84 artış; madenler grubunda yüzde -1,38 azaldı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in mayıs ayında yaptığı sosyal medya paylaşımıyla haziran ayına ilişkin yıllık enflasyon tahmininde hedefi kıl payı tutturmasına rağmen vatandaş bu konuda pek ikna olmuşa benzemiyor.
Koç Üniversitesi’nin araştırma şirketi KONDA ile gerçekleştirdiği Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklentisi Haziran Ayı Sonuçları açıklandı. Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden Prof. Dr. Selva Demiralp, “Bu ay ilk defa sonuçlarını paylaşmaya başladığımız 12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri önemli bir yapışkanlığa işaret ediyor” yorumu yaptı. Prof. Dr. Selva Demiralp sosyal medya paylaşımında şu görüşleri dile getirdi:
Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi (#TEBA) Haziran ayı sonuçları yıllık ve yıl sonu enflasyon beklentilerinin geçen aya göre değişmediğini gösteriyor.
Bu ay ilk defa sonuçlarını paylaşmaya başladığımız 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri önemli bir… pic.twitter.com/bUYp597brc— Selva Demiralp (@SelvaDemiralp) July 1, 2024