İstanbul’un zamları ve elmadan al kötü haberi: Enflasyonda olumsuz sinyaller

İstanbul’da temmuz ayındaki şok zamların ardından hızla yükselişe geçen enflasyon ağustos ayında da hız kesmedi. Perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, ağustos bir önceki aya göre yüzde 8,8, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise yüzde 6,65 oranında arttı. Vergi artışları ve zamların yağmur gibi yağdığı temmuz ayındaki yüzde 9,84 enflasyonla birlikte İstanbulluların alım gücü 2 ayda yüzde 20 eridi.

İstanbul’da ağustos ayında yıllık enflasyon yüzde 74,2 ile son 6 ayın zirvesine tırmanırken, pazartesi günü Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacak olan manşet enflasyon hakkında da ipucu verdi. Seçimlerin ardından TL’de yaşanan hızlı değer kaybının yanı sıra temmuz ayında adeta yağmur gibi yağan vergi artışları ve zamların etkisiyle tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) ağustosta yüzde 7’nin üzerinde artması bekleniyor. Ekonomistlerin ağustos ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 7,32) göre bir önceki ay yüzde 47,83 olan yıllık enflasyonun yüzde 56,37’ye çıkacağı hesaplanıyor. Tüketici fiyatları temmuz ayında aylık yüzde 9,49 artış göstermişti.

Zamların acısı çıktı, İstanbul’un aylık enflasyonu yüzde 10’a dayandı

Ulaştırma ve haberleşmede aylık artış yüzde 32,3

İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, perakende fiyatlarda bir önceki aya göre; ulaştırma ve haberleşme harcamalarında yüzde 32,29, gıda harcamalarında yüzde 9,77, ev eşyası harcamalarında yüzde 8,94, diğer harcamalar grubunda yüzde 7,53, konut harcamalarında yüzde 6,50, kültür eğitim ve eğlence harcamalarında yüzde 4,11, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 1,87 ve giyim harcamalarında yüzde 0,33 artış kaydedildi.

Toptan fiyatlarda bir önceki aya göre; mensucat grubunda yüzde 12,35, madenler grubunda yüzde 9,44, yakacak ve enerji maddeleri grubunda yüzde 8,28, gıda maddeleri grubunda yüzde 8,23, kimyevi maddeler grubunda yüzde 4,25, işlenmemiş maddeler grubunda yüzde 3,65, inşaat malzemeleri grubunda yüzde 2,77 artış izlendi.

Küresel gıda fiyatları 2 yıl sonra ilk kez arttı, bizde 35 aydır kesintisiz yükseliyor

Ağustosta 37 gıda ürününden 28’ine zam geldi

Bu arada temmuz ayında tarımsal girdilere ve akaryakıta gelen zamlar, ağustos ayında gıda ürünlerinin fiyatlarını artırdı. Temmuzda markette 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 18’inde fiyat düşüşü görülürken, ağustos ayında 37 ürünün 28’inde fiyat artışı, 9’unda fiyat azalışı oldu.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nden (TZOB) yapılan açıklamaya göre, ağustos ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 450 ile elmada görüldü. Elmadaki fiyat farkını yüzde 437,8 ile kuru üzüm, yüzde 325,6 ile havuç, yüzde 312 ile kuru soğan, yüzde 218,6 ile kuru incir, yüzde 200,6 maydanoz takip etti. Elma 5,5, kuru üzüm 5,4, havuç 4,3, kuru soğan 4,1, kuru incir 3,2, maydanoz 3 kat fazlaya satıldı. Üreticide 5 lira olan elma 27,50 liraya, 25 lira olan kuru üzüm 134,46 liraya, 6 lira olan havuç 25,54 liraya, 3,70 lira olan kuru soğan 15,24 liraya, 55 lira olan kuru incir 175,22 liraya, 3,63 lira olan maydanoz 10,91 liraya markette satıldı.

Ağustos ayında aylık bazda markette fiyatı en fazla artan ürün ise yüzde 45,9 ile kuru üzüm oldu. Kuru üzümdeki fiyat artışını yüzde 37,3 ile maydanoz, yüzde 27 ile yeşil fasulye, yüzde 24,6 ile kuru kayısı takip etti. Markette fiyatı en çok düşen ürün yüzde 20,1 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 17,1 ile kuru soğan, yüzde 14 ile sivri biber, yüzde 13,3 ile salatalık izledi. Üretici fiyatları incelendiğinde ağustos ayında 29 ürününün 15’inde fiyat artışı olurken, 8’inde fiyat düşüşü görüldü. 6 üründe ise fiyat değişimi olmadı.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 47,1 ile domateste görüldü. Domatesteki fiyat artışını yüzde 41,5 ile yeşil soğan, yüzde 36,3 ile maydanoz, yüzde 31,2 ile marul, yüzde 28,3 ile yeşil fasulye takip etti. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ağustos ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, bu değişimlerin nedenlerini değerlendirdi. “Kuru soğan ihracatındaki kısıtlama ve arzdaki artış, kuru soğan fiyatlarında gerilemeye sebep oldu. Havuçta yazlık ürün hasadının yoğunlaşması ile yaz aylarında görülen talepteki azalma fiyatların düşmesine neden oldu” dedi.

Enflasyonda yeni zirvelere doğru

Merkez gerçekçi veri açıkladı, yılsonu enflasyon beklentisi 15,64 puan arttı

Merkez’den ‘enflasyon düşene kadar faiz artışına devam’ mesajı

Memur zammı tahmini enflasyonun bile altında kaldı