KİPTAŞ depreme karşı İstanbul’da 4 yılda 50 bin konutu dönüştürecek

Beklenen büyük İstanbul depremi herkesin kabusu. Ülke katma değerinin büyük kısmını üreten İstanbul, deprem riski en yüksek şehirlerden biri olarak geçiyor. Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer aldığından dolayı risk açısından 2. ve 3. grupta yer alıyor. Ancak bu tür bir afete hazırlıklı bir kent olması gereken İstanbul’un yapı stoku endişe yaratıyor. Zaman zaman kendi kendine yıkılan binaların varlığı dikkate alındığında olası bir büyük depremde neler yaşanabileceğini anlamak kolay. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehircilik Grubu Başkanı ve KİPTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kurt, İstanbul’un yapı stokunun durumu ve kentsel dönüşüme dair yaptıkları çalışmaları aktarmak üzere  Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Yönetim Kurulu ile bir araya geldi. İstanbul’un ülkenin en riskli yapı stokuna sahip olan şehri olduğunu vurgulayan Kurt, “Fiziksel değil ama mental olarak vatandaş depreme hazır. Kahramanmaraş depremleri bazı kabulleri alt üst etti. Üç yıl öncesinin yönetmelikleri bile gözden geçiriliyor. Zemin önemli ama bina da önemli” dedi.

‘Belediye boş konutları kiralayacak’

İBB’nin Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası İstanbul’da 35 bin binada yaptığı hızlı taramayla 1.550 binanın hemen yıkılabilecek durumunda olduğu tespit edilmiş. Ali Kurt, “Bu modele göre 250 bin yapının yıkılabilir durumda olduğu söylenebilir. Rakam fazla da olabilir az da olabilir. Hedefimiz 4 yılda 50 bin yapıyı yıkmak, yeniden yapmak. Şu anda İstanbul’da 26 noktada aktif 7 bin 500’den fazla şantiye var” diye konuştu. Kurt’a göre dönüşüm için İstanbul’un kaynak yaratma sorunu yok ancak kamunun bütün bir şehri dönüştürecek kapasitede ne aracı ne de işgücü mevcut. Bu nedenle dönüşümün mutlaka özel sektörün de bu işe dahil edilerek yapılabileceğini anlatan Ali Kurt, kaynak yaratma konusunda ise şu örnekleri verdi:

“ Yapılan çalışmalara göre İstanbul’da 400-500 bin arası boş konut var. 2017-2018’de yapılan çalışmada 1.8 milyon deniyordu. İSKİ ve İGDAŞ verilerine göre 750 bin konuttan hiç ses yok. Gerekli düzenlemeler yapılırsa bu konutlar belediye tarafından kiralanıp evi dönüşüme girecek kent sakinleri uygun kira bedelleriyle buralara yerleştirilebilecek. Böylece vatandaşın “Evim yıkılacak ben ne yapacağım?” endişesi olmayacak. Bu sayıda boş konut kira pazarına arz olunca da fiyatlar dengelenecek.“

‘Vergi oranı düşürülürse kaçak azalır’

Gayrimenkul alım satımında oranların yüksekliği nedeniyle vatandaşın vergiden kaçınmak için işlem bedelini düşük gösterdiğini belirten Ali Kurt’a göre bu nedenle 5 lira yerine 1 lira gösterilen varlıktan daha az vergi geliri elde ediliyor. Vergi oranlarının düşürülmesiyle  vatandaşın gerçek bedeli göstermeye yöneleceğini belirten “Bu durumda da daha çok vergi toplanabilir” diyor. “İstanbul’da 1.5 milyon konut hareketi var; vergiyi yüzde 5’e indir. İnanılmaz kaynak gelir” dişen Kurt şunları söyledi:

“İstanbul’un değerleri göz önüne alındığında hem kaynak bulma hem de kaynak oluşturma anlamında bir problem yok. Ancak özellikle yurt dışı kaynak edinimi konusunda Hazine garantisi isteniyor ve bu onuda önümüzün azılması şart.”

Kamuda kaynakların verimli kullanılmadığını savunan Kurt, kırılan pistlerin maliyeti, yapılan ihalelerden alınan verilerin güncel değerleri ve daha pek çok işlem yüzünden Atatürk Havalimanı’ndaki kamu zararının 22 milyar TL’yi bulduğunu ve bu paranın kentsel dönüşümde kullanılması halinde İstanbul’da yaklaşık 30 bin konutu ücretsiz şekilde dönüştürülebileceğini vurguladı.

‘495 bin riski konutta 1,8 milyon kişi yaşıyor’

Kahramanmaraş depremleri sonrası Hatay’a gittiğini ve orada incelediği beton numunesinden çok çok daha kötü durumdaki beton numunelerinin İstanbul’daki binalardan çıktığını aktaran KİPTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Kurt, 2000 öncesi yapılarda 60 ton demir çıktığını şimdi sadece temele 65 ton demir kullanıldığı ifade etti.. Kurt, İstanbul Teknik Üniversitesi’nde beton özelinde geliştirilen teknikleri takip ederek bu yeni uygulamaları kullandıklarını söyledi.

Vatandaş riskli yapıda oturduğunu düşünüyorsa başvurması halinde evrak süreçlerini 3 aydan bir haftaya düşürecek ve vatandaşa ilave mali yük çıkmayacak şekilde bir kurgu oluşturduklarını belirten Kurt şöyle konuştu:

“Uzlaşma yoksa biz teklifte bulunmuyoruz. Uzlaşma varsa vatandaşı müteahhitle karşı karşıya getirmeyecek şekilde tapuyu üstümüze alarak kefil oluyoruz. Vatandaş dönüşüm sonunda borcunu ödeyemezse satış  yapıp kalan tutarı kendisine ödeyeceğiz. 495 bin riskli saydığımız konut var. Bunlarda 1,8 milyon insan yaşıyor. 110 bin insanın yaşadığı 29 bin konutta çoğunluk sağlandı. Bunların dönüşümünü yapacağız. 4 yılda 50 bin yapının dönüşümünü hedefliyoruz.”

Vatandaşa çağrı: ‘istanbulyenileniyor.com’a başvurun

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehircilik Grubu Başkanı ve KİPTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kurt, İBB’ye bağlı şirketlerden KİPTAŞ, İspark, Boğaziçi Yönetim A.Ş, İstanbul İmar AŞ, İstanbul Ağaç ve Peyzaj AŞ şirketlerinin Şehircilik Grubu çatısı altında toplandığını belirtti.

İBB Şehircilik Grubu ile yeni bir şehircilik politikası ortaya koyacaklarını ifade eden Kurt, “Sosyal konut projelerimizi, asgari ücretin altında taksitlerle vatandaşlarımıza sunduk. Bunu başarabilen tek kurumuz. Riskli yapıların maliyetine dönüşmesini sağlıyoruz. Kâr değil, afet odaklı bir anlayışla  bunları yaptık. Riskli yapıda yaşayan vatandaşlar maliyetine dönüşüm için istanbulyenileniyor.com’a başvurmalılar” dedi.

‘Uzlaşı olan her yerde yıkım yaparız’

15 yıl boyunca TOKİ’de çalıştığını anımsatan Ali Kurt, “Rantın yüksek olduğu yerlerde kamunun ilgili birimleri istenmiyor. Herkes kenti rantını yönetiyor. TOKİ inşaat yapan değil yöneten, yönlendiren, koordine eden olmalı. İstanbul o kadar pahalandı ki işçi bulamıyoruz” diye konuştu. Aşiret reisi müteahhitlerin bile işçi bulmakta sıkıntı çektiğini anlatan Ali Kurt, gayrimenkulun yatırım aracı haline getirilmesi yüzünden barınma sorununun ortaya çıktığını söyledi.

Bir deprem davası klasiği: Tek işi denetlemek ama ne yaptığını hatırlamıyor

Deprem yargılamalarında bu da oldu: Tutuklu müteahhidin oğlu ile cezaevi müdürü arasında rüşvet pazarlığı