Mayısta bayram etkisi bitti; sanayide çarklar hızlandı, turizmdeki canlanma işsizliği düşürdü

Enflasyonu düşürmek için parasal sıkılaştırma uygulayan Türkiye’de sanayi üretimi dokuz günlük Ramazan Bayramı tatili sonrası mayısta artarken işsizlikte de hafif bir düşüş görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı mayıs ayında bir önceki aya göre 27 bin kişi azalarak 3 milyon 11 bin kişi oldu. İşsizlik oranı da 0,1 puan azalarak yüzde 8,4 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,0 iken kadınlarda yüzde 11,0 olarak tahmin edildi.

Nisan ayında istihdamın 1,000 kişi azaldığı ekonomide mayıs ayının “sihirli etkisi” görüldü. Ekonomi mayıs ayında turizm ve hizmet sektöründeki mevsimsel canlanmanın etkisiyle nisan ayına göre 273,000 yeni istihdam yarattı. Ekonomide nisan ayında 32 milyon 647 bin olan istihdam bir sonraki ay 32 milyon 920 bine ulaştı. İstihdam oranı ise 0,4 puan artarak yüzde 50,0 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 67,3 iken kadınlarda yüzde 33,0 olarak gerçekleşti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası eski Başekonomisti Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan sosyal medya paylaşımında istihdam artışına işaret ederek şu grafiği paylaştı:

İstihdam oranının artmaya devam etmesi ikinci çeyrek itibariyle ekonomide ciddi bir soğuma olmadığına işaret ediyor. pic.twitter.com/qsOMWLzJiA

— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) July 10, 2024

İşgücü mayıs ayında bir önceki aya göre 245 bin kişi artarak 35 milyon 931 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,3 puan artarak yüzde 54,5 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 72,4 iken kadınlarda yüzde 37,1 oldu.

Gençler işsizlikteki düşüşten pay alamadı

İşgücü istatistikleri mayısta tablonun gençler açısından pek de pembe olmadığını gösteriyor. İşsizliğin düştüğü mayıs ayında işsiz gençlerin sayısı arttı. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,3 puanlık artışla yüzde 15,0 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı erkeklerde yüzde 12,8, kadınlarda ise yüzde19,3 olarak tahmin edildi.

İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2024 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre 0,3 saat azalarak 43,9 saat olarak gerçekleşti.

Geniş tanımlı işsizlikte bu kez düşüş var

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı (gerçek işsizlik) mayıs ayında bir önceki aya göre 2,0 puan azalarak yüzde 25,2 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 17,4 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı yüzde 17,1 olarak tahmin edildi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye İstatistik Kurumu’nun işgücü istatistiklerini açıklamasının ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında işgücü piyasasıyle ilgili gelişmeleri şöyle yorumladı:

İşgücü piyasasındaki olumlu seyir sürüyor.

Mevsimsel düzeltilmiş verilere göre:

– İstihdam mayıs ayında 273 bin kişi arttı, son 12 aylık artış ise 1,3 milyona ulaştı.

– ⁠İşgücüne katılım oranı yüzde 54,5 ile tarihi yüksek seviyeye çıktı.

– ⁠İşsizlik oranı 2012 yılı Kasım… pic.twitter.com/wrpkpmNKgT

— Mehmet Simsek (@memetsimsek) July 10, 2024

Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmeler yaptı. Bakan Şimşek, “Kararlılıkla uyguladığımız programla enflasyonu düşüreceğiz ve gelir dağılımını iyileştireceğiz.” mesajını ilettiği sosyal medya paylaşımında şu görüşlere yer verdi:

 

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da mayıs ayı işgücü istatistiklerinin  yayınlanmasının ardından yaptığı sosyal medya paylaşımda uygulanan istihdam dostu  politikaların etkisinin görüldüğünü belirterek şu görüşleri dile getirdi:

Dezenflasyon sürecinde uyguladığımız istihdam dostu politikalar sayesinde ekonomimiz istihdam üretmeye devam ediyor.

Mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre 2024 yılı Mayıs ayı işsizlik verisi yüzde 8,4 oranıyla azalmaya devam etmektedir. Bir önceki aya ve OVP…

— Cevdet Yılmaz (@_cevdetyilmaz) July 10, 2024

Bayram etkisi bitti sanayi üretimi hafif toparlandı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre ekonomideki sıkılaştırma önlemleri ve yükselen kredi maliyetleri nedeniyle zorlanan ve nisanda da dokuz günlük Ramazan Bayramı tatili nedeniyle darbe yiyen sanayi üretimi bayram etkisinin sona ermesinin ardından mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,7 oranında yükseldi. Ancak mayıstaki yükselişe rağmen sanayi üretimi son bir yılın en düşük düzeyinde seyrediyor.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde mayıs ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 3,9 düştü, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2,1 arttı ve yine elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi de yüzde 1,0 arttı.

Ancak sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 oranında azaldı. Sanayinin alt sektörleri (2021=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2024 yılı Mayıs ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 arttı, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,4 azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,9 arttı.

Ekonomide yavaşlama belirtileri: İstihdam artmadı, sanayi üretimi geriledi

TÜİK’e göre ekonomi martta istihdam üretmeye devam etti