Organize perakendeyi ‘Efsane Cuma’ bile kurtaramadı

Organize perakendenin önde gelen markalarında eylülde başlayan ekimde artan yavaşlama kasımda da “Efsane Cuma” gibi indirim kampanyalarına rağmen devam etti. Birleşmiş Markalar Derneği’den (BMD) yapılan açıklamaya göre dernek üyelerinin düzenlenen aylık ankete verdiği yanıtlar organize perakendede talebin “cazip indirim” kampanyalarına rağmen, kasımda da beklentilerin altında kaldığını gösterdi. Organize perakendeciler kasım ayının sonlarındaki “Efsane Cuma” gibi indirim kampanyalarına büyük umut bağlamışlardı.

Perakendecilerin güveni dipte, yaklaşık yarısı satışlarında düşüş bekliyor

Açıklamada görüşlerine yer verilen BMD Başkanı Öncel birçok marka için kasımda satışların beklentilerin altında kaldığını belirterek, şunları söyledi:

“2023’ün genelinde 2022’ye göre adet satışlarında artış var. Cirolardaki fiyat kaynaklı artışlar ise baz etkisinden dolayı eylülden bu yana azalıyor. Adet satışlarında eylül ve ekimdeki ciddi düşüşün ardından indirim kampanyaları ile geçen kasım ayından umutluyduk. Sonuç beklediğimiz gibi olmadı. Kasımda üyelerimizin yüzde 61’inin adet satışları artarken, yüzde 39’unun geriledi. Ankete katılan üyelerimizin yüzde 12’sinin adet satışlarında yüzde 40’ın üzerinde artış var. Ancak birbirinden cazip indirimlerin yapıldığı bir ayda markalarımızın yüzde 39’unun satışlarında görülen düşüş talepteki daralmayı işaret ediyor.”

Turizm uçuyor ama gelen yabancı turist ucuz tesise gidiyor

Yabancıya satış ciddi oranda düştü

Öte yandan ankete göre kasım turizm sezonunun bitişinin de etkisiyle yabancıya satışın ciddi oranda düştüğü bir ay oldu. Kasımda BMD üyelerinin yüzde 41’inin yabancıya adet satışları artarken yüzde 59’unun azaldı. BMD’ye göre gıda dışındaki perakendede talep beklentilerin altında kalmakla birlikte üyeler indirim kampanyaları ile kasım ayında enflasyonla mücadeleye önemli bir katkı sundu.

Sinan Öncel “Geçen ay TÜFE yüzde 3,28 artarken giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar yüzde 0,31 geriledi. Pek çok firmamız farklı oranlarda da olsa indirimlere devam ediyor. Dolayısıyla aralık ayında da özellikle giyim ve ayakkabı grubunda fiyatların gerileyeceğini ya da çok sınırlı bir artış olacağını söyleyebiliriz” dedi.

Bakan indirim istedi, perakendeciler zam yapmamayı seçti

Ekim ayı için ne demişlerdi?

BMD Başkanı Sinan Öncel ekim ayı anket verilerinden sonra yaptığı açıklamada organize perakende de düşüşle eylüle göre adet satışlarının daha da azaldığı bir ayı geride bıraktıklarını söylemişti. Öncel “Doğrusunu söylemek gerekirse bu tablo bizim için sürpriz olmadı. Alım gücündeki daralmaya paralel olarak vatandaşların önceliği zorunlu alışverişler oluyor” demişti.

Sonuçları 2024 için ‘erken uyarı’ şeklinde algıladıklarını ifade eden BMD Başkanı Sinan Öncel şunları söylemişti:

“Eylül ile karşılaştırdığımızda markalarımızın yüzde 54’ünün Ekim ayında adet atışları düşerken sadece yüzde 38’inin artırdığı görülüyor. Ekim ayındaki daralma tek başına çok anlamlı olmayabilir. Ancak Eylül’de de üyelerimizin yüzde 71’i adet satışlarının düştüğünü beyan etmişti. Yani kötü geçen Eylül’e göre adet satışlarının daha da azaldığı bir Ekim’i geride bıraktık. Doğrusunu söylemek gerekirse bu tablo bizim için sürpriz olmadı. Alım gücündeki daralma nedeniyle insanlar giyim ve ayakkabı gibi zorunlu olmayan gıda dışı ihtiyaç alışverişlerinde kısıntıya gidiyor. Nitekim anketlerimizde bu sonucu net bir şekilde görebiliyoruz. Okul alışverişinin yapıldığı eylül ayında hazır giyim markalarımızın yüzde 82’sinin adet satışları ağustosa göre düşmüştü. Eylüldeki bu büyük kan kaybına rağmen ekim ayında da hazır giyim markalarımızın yüzde 70’inin satışlarında gerileme var. Ayakkabıda da hemen hemen benzer bir tablo ile karşı karşıyayız. Tabloyu perakende için bir ‘erken uyarı’ olarak algılıyoruz. İndirim kampanyaları sayesinde Kasım’ın ilk yarısında bazı kategorilerde kısmi bir hareketlilik gözlemledik. ‘Efsane cuma’ indirimlerinin başlayacağı ay sonunda daha büyük bir canlılık bekliyoruz. Yılbaşı alışverişi ile Aralık’ı da bir şekilde atlatırız ancak yılbaşı sonrası için perakendeciyi artan maliyet ve sabit giderler endişelendiriyor.”

Organize perakendecinin şikayeti bitmiyor

Organize perakendenin güncel konularına da değinen Öncel fahiş kira artışı ve yasal düzenlemelere rağmen bir türlü “şeffaflığın” sağlanamadığı genel giderlerin öncelikli iki sorun olduğunu belirtti. BMD üyelerinin yüzde 87’sinin fahiş kira artışı taleplerinden şikayetçi olduğuna dikkati çeken Öncel şu değerlendirmeyi yaptı:

“Organize perakende sektörü için kira en önemli maliyet kalemini oluşturuyor. 10. uzama yılını dolduran kontratlarda 6-7 kata varan kira artışı talepleriyle karşı karşıya kalıyoruz. Oysa enflasyonla topyekun mücadele için öncelikle kira dahil tüm maliyetlerdeki artışı dizginlemeliyiz. Piyasa gerçekleriyle örtüşmeyen kira artış taleplerinin devam etmesi durumunda yılbaşından sonra verimsiz mağazaların kapatılması gibi bir durumla karşı karşıya kalabiliriz. Diğer taraftan yasal düzenleme yapılmasına rağmen pek çok AVM’de ortak alan ve enerji giderleri konusunda ‘şeffaf olmayan’ uygulamalar hala devam ediyor. AVM yönetimlerinden sağlıklı genel gider dökümü alamayan üyelerimizden her ay çok sayıda şikayet geliyor.”

Öncel 2024’te organize perakendenin performansında kira ve personel giderleri gibi maliyet artışlarıyla tüketicilerin alım gücünün ve turist alışverişinin belirleyici olacağına da dikkati çekti.