Örtülü kazanç aktarımı Çimentaş’ın eski başkanına hapis cezası getirdi

Türkiye’nin en büyük çimento üreticilerinden İzmir merkezli Çimentaş’ta geçmişte üst düzey görev yapmış iki eski çalışanı hakkında açılan ‘örtülü kazanç aktarımı’ davasında İzmir Bölge Adliye Mahkemesi kararını verdi. 13. Ceza Dairesi, bugün şirkette çalışmayan iki yönetici hakkında verilen 3 yıl 4 ay hapis ve 112.500 TL para cezasına onayladı.

Çimentaş, KAP açıklaması yaparak, mahkumiyet kararının kendileriyle herhangi bir bağlantısı bulunmadığını ve karara itiraz eden kişilerin Anayasa Mahkemesi’ne başvurduğunu belirtti.

Şirket tarafından Kamu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamada “Şirketin 2009 yılında yönetim kurulu başkanı ve murahhas aza olarak görev yapmış iki eski yönetim kurulu üyesinin İzmir 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2017/194 E., 2022/481 K. sayılı kararıyla 3 yıl 4 ay hapis ve 112.500 TL para cezasına çarptırıldığı ve bu kararın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Ceza Dairesi’nin 2022/2732 E., 2023/1037 K sayılı kararıyla onandığı öğrenilmiştir. Bahse konu mahkumiyet kararı, örtülü kazanç aktarımı niteliği taşıdığı iddia edilen 2009 yılına ait bir işleme ilişkindir. Mahkeme kararında adı geçen kişilerin mevcut yönetim kurulumuzda herhangi bir görevi ve şirketimiz ile herhangi bir ilişkisi bulunmamakta olup, kendilerinin mahkumiyet kararına karşı Anayasa Mahkemesi’ne başvurdukları öğrenilmiştir.” denildi.

Çimento hisselerinde yükseliş yüzde 30’u aştı

Ancak Çimentaş’ın açıklamasında iki eski yöneticinin ismi verilmezken, SPK da (Sermaye Piyasası Kurulu) ‘maskelenmiş’ açıklamayı Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayınladı. İsimler konusunda bilgi almak için aradığımız şirket yetkilileri “ser verip sır vermemekte” ısrarcı oldular. Ancak isimlerden birinin Çimentaş’ın o dönemki yönetim kurulu başkanı Walter Montevecchi olduğu öğrenildi.

 Ne olmuştu?

İzmirli Akgerman ailesi ve ortaklarını hakim ortağı oldukları Çimentaş’ın yüzde 56.1’ini 2001 yılında İtalya’nın en büyük çimento üreticilerinden Cementir Holding’e sattılar. Cementir, o yıl diğer ortaklara çağrı yaparak topladığı hisselerle şirketteki payını yüzde 97’ye çıkardı. Böylece, Çimentaş’taki yatırımı için toplam 227 milyon dolarlık harcamayla 2001 yılında Türkiye’ye yapılan en büyük sabit sermaye yatırımını gerçekleştirmiş oldu.

Cementir, bunun ardından Çimentaş üzerinden yaptığı yeni satın almalarla hem Türkiye’deki yatırımlarını hem de pazar payını artırdı. Ancak 2005 ve 2009 yıllarında yapılan iki işlem Çimentaş’ın küçük ortaklarını rahatsız etti.

Ucuza sattık ama sor bakalım neden?

Bu işlemlerden 2005’te yapılan ilkinde Çimentaş, İtalyan ana ortak Cementir Holding’den Alfacem S.r.L. ünvanlı şirketi 85 milyon Euro karşılığında satın aldı. Aynı şirket 2009 yılında o dönemki Çimentaş yöneticileri tarafından Cementir Holding’e yani İtalyan ana ortağa aynı bedelle geri satıldı. Satışla ilgili Çimentaş’tan o dönem İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilen açıklamada şirket yönetim kurulu toplantısında yaşanmakta olan küresel ekonomik kriz karşısında bir yandan şirket kaynaklarının daha verimli ve etkin kullanımını sağlamak, diğer yandan kur ve faiz riskini azaltmak, borçluluk oranını düşürmek ve şirketin mali yapısını güçlendirmek adına, İtalya’da kurulu bulunan Alfacem S.R.L. şirketindeki iştirak payının satışına esas olmak üzere makul değerinin tespiti için hazırlatılan değerleme raporunun görüşüldüğü ifade edildi.

Aynı yazıda bir yandan küresel ekonomik krizin yol açtığı ciddi daralma süreci ve finansal darboğazlar, diğer yandan Alfacem S.R.L.’nin sahibi olduğu doğrudan ve dolaylı ortaklık paylarının, ilgili şirketlerin yönetiminde bir etkiye sahip olmaması ve bu koşullar altında muhtemel alıcı bulma imkanlarının sınırlı olmasının fiyatı olumsuz şekilde etkileyeceği öne sürülerek “Bu koşullar altında Alfacem SRL’nin hesaplanan değerden üçüncü bir kişiye satışının, pek mümkün olamayacağı görüşü hakim durumda” denildi. Yani Çimentaş’ın o dönemki yöneticileri Alfacem S.R.L’yi bu gerekçelerle değerleme raporunun altındaki bir fiyattan sattıklarını kabul ettiler.

SPK el koydu

Bu karara küçük şirketin hakim ortağa satış bedelinin emsallerine göre düşük tutulduğunu iddia eden diğer yatırımcılardan büyük tepki geldi ve konu Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) radarına girdi. Nitekim, SPK, 2014’te bu şirketin ana ortağa geri satışının emsallerine aykırı şekilde düşük bedelle gerçekleştirilerek “örtülü kazanç aktarımı” yapıldığı yönünde karar aldı.

SPK, o günkü rakamlarla toplam 101 milyon 811 bin liralık Çimentaş tarafından katlanılan finansman giderinin şirkete iadesi yönünde karar aldı. İşin Türkçesi, SPK kararına göre, İtalyanlar, Çimentaş’ın kaynaklarını bu alım satım diğer ortaklardan kaçırıp kendi ülkelerine aktarmışlardı.

Şirket yöneticilerine ceza verilmişti

Şirket bu karara yargı yoluyla itiraz ederken SPK da o dönem Çimentaş’ın İtalyan yöneticilerine suç duyurusunda bulunma kararı da aldı. Yapılan yargılamalar sonucunda İzmir 3. Asliye Ceza Mahkemesi 2022 yılında Çimentaş’ta satışın yapıldığı dönemin yönetim kurulu başkanı ve murahhas azasına bu satış işleminden dolayı 3 yıl 4 ay hapis cezası verdi. İki isme ayrıca 112 bin lira para cezası kesildi.