Reel kesimin güveni sanayide kapasite kullanımıyla birlikte düşüyor: Dört yıl boşa geçmiş

Ekonomiyi soğutma çabaları sonuçlarını vermeye başlayıp sanayide kapasite kullanımını aşağı çekerken reel kesimin güvenini de beraberinde götürüyor. Merkez Bankası (TCMB), tarafından imalat sanayiinde faaliyet gösteren 1778 iş yeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtların değerlendirildiği ankete göre temmuzda kapasite kullanım oranı geriledi.

Temmuzda  imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı (KKO-MA), bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 75,9 seviyesinde gerçekleşti. Böylece kapasite kullanımı Ağustos 2023’ten beri en düşük düzeye indi. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış Kapasite Kullanım Oranı (KKO), bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak yüzde 75,9 seviyesinde gerçekleşti.

Kapasite kullanımının gerilediği temmuzda reel kesim kesim güveninin de eridiği görülüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın İktisadi Yönelim Anketi’ne yanıt veren 1778 işyeri arasında 2024 yılı Temmuz ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), bir önceki aya göre 1,8 puan azalarak 98,7 seviyesinde gerçekleşti. Böylece reel kesim güveni pandemiden beri ilk kez kritik eşik olan 100’ün altına indi. Güven endeksi Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gördü.

İmalat sanayinde faaliyet gösteren 1778 iş yerinin yanıtlarının ağırlıklandırılıp toplulaştırılmasıyla elde edilen veride, TCMB’den yapılan açıklamaya göre, endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, mevcut mamul mal stoku, gelecek üç aydaki üretim hacmi ve gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, genel gidişat, sabit sermaye yatırım harcaması, mevcut toplam sipariş miktarı ve gelecek üç aydaki toplam istihdama ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi. Açıklamada şöyle denildi:

“Mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 2,5 puan azalarak 100,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, iç piyasa sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği görülmektedir. Üretim hacmi ve ihracat sipariş miktarında artış bildirenler lehine olan seyrin ise azalış bildirenler lehine döndüğü gözlenmektedir.

Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmelerin bir önceki aya göre güçlendiği, mevcut mamul mal stokları seviyesinin mevsim normallerinin üstünde olduğu yönündeki değerlendirmelerin ise bir önceki aya göre zayıfladığı görülmektedir.

Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bekleyenler lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği, ihracat sipariş miktarı ve iç piyasa sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyrin ise bir önceki aya göre zayıfladığı görülmektedir. Gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcaması ve gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentilerin de zayıfladığı gözlenmektedir.

Ortalama birim maliyetlerde, gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler ile son üç ayda artış olduğunu bildirenler lehine olan seyrin zayıfladığı görülmektedir. Gelecek üç aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin ise güçlendiği gözlenmektedir. Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 1,8 puan azalarak yüzde 51,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.

2024 yılı Temmuz ayında, ankete katılan işyerlerinin yüzde 55,7‘si üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtirken, yüzde 13,8‘i talep yetersizliğinin üretimlerini kısıtlayan en önemli faktör olduğunu belirtmiş, onu sırasıyla işgücü yetersizliği, mali imkansızlıklar, hammadde-ekipman yetersizliği ve diğer faktörler izlemiştir.”

Kapasite kullanımı bir tık düştü ama nedense reel kesim güveni değişmedi

Sanayide kapasite kullanımı artıyor