Doğalgaza zam gerekli mi?
Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Babuşcu seçim harcamaları nedeniyle bütçede oluşacak açığın vergi artışları yerine servet ve gayrimenkul gibi yeni vergilerle karşılanabileceğine dikkat çekiyor.
Seçime sayılı günler kala en çok konuşulan konulardan birisi de artan harcamalar nedeniyle bütçede oluşacak açığın ya yeni vergiler ya da vergi artışlarıyla karşılanacağı. Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Babuşcu olasılığın yüksek olduğuna dikkat çekiyor ancak vatandaşın daha fazla vergiyi kaldıracak gücü olmadığı için mevcut vergileri artırmak yerine yeni vergiler gelmesinin daha olası olduğunu belirtiyor. Bu kapsamda da servet ve gayrimenkul vergisi gibi yeni vergileri adres gösteriyor. Babuşcu sorularımızı şöyle yanıtladı.
-Seçimin ardından para politikasında gevşeme olacağını düşünüyor musunuz?
Ciddi bir değişiklik olacağını düşünmüyorum. Zaten şu anda uygulanan para politikalarına bakıldığında sıkı bir para politikası uygulandığı da söylenemez. Seçim nedeniyle yapılamayan para politikası uygulamalarından bir miktar doz artırımı gündeme gelebilir. Ancak bunların da olması gereken seviyede etki yaratmayacağı ortada.
-Kredi kartlarında taksit azaltıcı ve faizi artırıcı önlemlerin geleceği söyleniyor. Sizce mümkün mü?
Kredi kartları son dönemde özellikle enflasyonu düşürme çabaları çerçevesinde sıklıkla gündeme getirilmeye başlanan bir ürün. Kredi kartlarındaki kullanım rakamlarına baktığımızda son bir yıllık dönemde enflasyonun üzerinde hatta yüzde 100’ü geçen seviyede bir artış olduğu görülüyor. Bu çerçevede kredi kartlarında çeşitli önlemlerin devreye sokulması söz konusu olabilir. Bu önemler neler olabilir diye baktığımızda öncelikli olarak: Faiz artırımı, limit azaltımı, asgari ödeme tutarının yükseltilmesi, nakit çekim tutarının kısıtlanması, mevcut uygulamadaki taksit sayısının azaltılması/kaldırılması gibi önlemler ilk planda uygulanabilecekler arasında yer alıyor. Hepsi olmasa bile bir ya da birkaçının uygulanacağını düşünüyorum.
-Bütçede seçim nedeniyle oluşacak açık nedeniyle yeni vergilerin gelmesi mümkün olabilir mi?
Bildiğiniz üzere bütçe açığı uzun yıllardır süregelen sorunlarımızın başında yer alıyor. Bu açığı kapatmanın temel yolu, ya geliri artırmak ya gideri düşürmek ya da her iki uygulamayı birden devreye sokmak. Bu çerçevede bütçede seçim nedeniyle meydana gelecek açığı gidermenin en kolay yolu mevcut vergilerin artırılması ya da yeni vergilerin konulması. Yeni vergi yerine mevcut vergilere yüklenildiği takdirde dolaylı vergilerin payı artacağından vatandaşın sırtındaki yük daha da artar. Dolayısıyla seçim sonrası yeni vergilerin gelmesi çok büyük bir olasılık. Vatandaş daha fazla yükü kaldıracak güçte değil. Bu kapsamda servet vergisi ya da gayrimenkul vergisi gibi yeni vergilerin gelmesi kuvvetle muhtemel.
-Simide yüzde 50 zammın ertelenmesi nedeniyle yeni zam yağmuru beklentisi de artıyor…
Aslında ertelenen sadece simit zammı değil. En başta doğalgaz, elektrik ve devletin sunduğu tüm paralı hizmetlerdeki fiyat artışları beklemede. Simit sadece dikkat çeken bir ürün olduğu için üzerinde konuşuldu. Ancak ertelenen çok sayıda zam seçim sonrası önümüzde olacak.
-İhracatçıların döviz kurunun yükseltilmesi talebi karşılık bulur mu?
İhracatçıların döviz kurunu yükseltici taleplerinin karşılık bulacağını düşünmüyorum. İhracatçı her zaman kur artışı ister. Kura dayalı ihracat modeli artık dünyada çok geçerli değildir. İhracatçı verimlilik artırıcı ve teknoloji yoğun uygulamalara yönelmeli. Çözümü kurdan başka yerlerde aramalı.
-Merkez Bankası’nın müdahalesine rağmen dolar kurunda yüzde 3 artış oldu. Sizce bu devam eder mi? Artışın seçime kadar kontrol edileceğini düşünüyor musunuz? Seçimden sonra artış olur mu?
Son zamanlarda Merkez Bankası döviz kuruna tekrar müdahaleye başladı. Bence Merkez Bankası seçime kadar kur artışını kontrol etmeye devam edecektir. Seçim sonrası ise kurlar üzerindeki müdahalesini gittikçe azaltacağını düşünüyorum. Bunun sonucu olarak da kurlar biraz daha hızlı hareket edebilecektir.
-Son günlerde şu an dalgalı kur rejiminde olmamıza rağmen seçimden sonra devalüasyon olacağı söylentileri dolaşmaya başladı. Sizce böyle bir olasılık var mı?
Aslında dalgalı kur rejiminde değiliz. Kontrollü/güdümlü dalgalı kur rejimi demek daha doğru olacaktır. Daha önceki seçim sürecine baktığımızda, seçim öncesi 9 ay kur baskı altındaydı. Dolayısı ile seçim sonrası belirttiğiniz hızlı kur artışı gündeme geldi. Şimdi ise kontrollü şekilde kurun artışına izin veriliyor. Bu çerçevede ertelenen büyük hacimli kur baskısı olmadığı için, seçim sonrası hızlı bir kur artışı beklemiyorum.