Suudi Arabistan temmuzda petrol üretimini daha da azaltacak

2022 Aralık ayında günlük petrol üretiminde 2 milyon varillik azaltmayı kabul eden Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin hafta sonunda Viyana’da yaptığı toplantıdan sürpriz bir karar daha karar daha çıktı.

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdulaziz bin Selman, Temmuz ayı için ülkesinin gönüllü olarak günlük 1 milyon varil ek petrol üretim kesintisine gideceğini ve duruma göre bu kesinti süresinin uzatılabileceğini söyledi.

Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin enerji ve petrol bakanlarının Avusturya’nın başkenti Viyana’da piyasa koşullarını değerlendirmek üzere bir araya geldiği 35’inci OPEC ve OPEC dışı Bakanlar Toplantısı sona erdi.

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdulaziz bin Selman, toplantının ardından yaptığı açıklamada, taraflar arasında varılan “emsalsiz” anlaşmayla pazarın daha adil, görünür ve şeffaf olacağını ifade etti.

Ülkesinin temmuzda gönüllü olarak günlük 1 milyon varil ek üretim kesintisine gideceği bilgisini paylaşan Bin Selman, ek kesinti kararının duruma göre uzatılabileceğini söyledi. OPEC+ ülkelerinin fiyat endeksli hareket etmediğini aktaran Bakan Bin Selman, bu yaklaşımın başarısız olduğunu savundu.

2024’te üretim 40 milyon varili geçmeyecek

OPEC’ten söz konusu toplantıda alınan kararlara ilişkin yapılan yazılı açıklamada, OPEC+ ülkelerinin bu yılın sonuna kadar günlük üretim kesintisinde bir değişikliğe gitmeyeceği, 2024’te tüm üye ülkelerin günlük petrol üretimini 40 milyon 463 bin varil seviyesinde tutacağı belirtildi,

Açıklamada, petrol pazarına ilişkin güncel gelişmelerini değerlendirmek üzere Ortak Bakanlar İzleme Komitesi’nin (JMMC) her iki ayda bir toplanacağı, 36. OPEC ve OPEC dışı Bakanlar Toplantısı’nın da 26 Kasım 2023’te yapılacağı bilgisi paylaşıldı.

Suudilerin net döviz rezervi 13 yılın dibinde: Sadece 426 milyar dolar

Hedef 80 dolar

Ekonomistler Suudi Arabistan’ın petrol fiyatlarındaki bir düşüşü önlemek için üretimi gönüllü olarak kıstığını ifade ediyor. Suudi Arabistan’ın bütçe fazlası vermesi için petrolün varil fiyatının 80 doların altına düşmemesi gerekiyor. Suudi Arabistan bütçesi 2022’de son 10 yılda ilk fazla vermişti. Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı ülke fiyatlardaki artıştan faydalanmış ve devlet gelirlerindeki yükseliş nedeniyle bütçe 27 milyar 680 milyon dolar fazla vermişti.

Petrol şirketleri köşeyi döndü

Rusya-Ukrayna savaşının tetiklediği arz endişeleriyle petrol fiyatlarının rekor seviyelere ulaştığı 2022’de dünyanın halka açık en büyük 8 petrol şirketinin toplam cirosu bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 50 artarak 2,4 trilyon doları aştı. Uluslararası referans kabul edilen Brent türü petrolün varil fiyatı geçen yıl 7 Mart’ta 139 doları aştı ve bu rakam Temmuz 2008’den bu yana en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti. Brent petrolün varil fiyatı, savaşın başlamasından önceki gün olan 23 Şubat 2022’de ise en yüksek 98,71 dolar seviyesinden işlem görmüştü.

Yılın ilk yarısında rekor yükseliş gösteren Brent petrolün varil fiyatı, küresel piyasalarda artan talep endişelerinin arz endişelerinin önüne geçmesiyle yılın ikinci yarısında geri çekildi. Brent petrolün varil fiyatı 9 Aralık 2022’de 75,64 dolara kadar geriledi.

Fiyat dalgalanmaları şirketlerin bilançolarına yüksek kar olarak yansırken, petrol devlerinin enerji dönüşümü kapsamında açıkladıkları hedefler de mercek altına alındı. Şirketlerin bilançolarından derlenen verilere göre, ExxonMobil, Chevron, TotalEnergies, Royal Dutch Shell, bp, Eni, Equinor ve Saudi Aramco gibi petrol devlerinin toplam ciroları 2022’de bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 50 artarak 2,4 trilyon doları aştı. Söz konusu şirketlerin ciroları 2021’de toplam 1,6 trilyon dolar olarak hesaplanmıştı.

En çok satışı ve kârı Aramco yaptı

Bu dönemde, Suudi Arabistan ulusal petrol şirketi Aramco en fazla ciro yapan şirket oldu. Şirketin cirosu geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 50’den fazla artarak 604 milyar doları aştı. Geçen yılı 161.1 milyar dolar net karla kapatan Aramco en karlı petrol devi oldu.

ExxonMobil cirosunu geçen yıl önceki yıla göre yüzde 44,8 artırarak yaklaşık 413,7 milyar dolara, Shell ise yüzde 41,6 artırarak 386,2 milyar dolara taşıdı.

Öte yandan, TotalEnergies cirosunu yüzde 42,6 artışla 263,3 milyar dolara, BP yüzde 51,6 artışla 248,9 milyar dolara, Chevron yüzde 51,6 artışla 246,2 milyar dolara, Equinor yüzde 65,8 artışla 150,8 milyar dolara ve Eni yüzde 53 artışla 140,8 milyar dolara yükseltti.