Destekler arttı mı azaldı mı? Yeni düzenlemeler çiftçiyi nasıl etkileyecek?
Tarımda üretici enflasyonu yıllık yüzde 76,35 ama çiftçi desteğine zam yok
Tarımda üretici enflasyonu ağustos ayında yıllık yüzde 76,35'e çıktığı halde, hükümetin bazı tarımsal ürün desteklerinde hiç artış yapılmaması dikkat çekti. 17 üründen 10'unda herhangi bir artış yapılmazken, bazı ürünlerde ise dekar başına destek sadece 95 kuruş ile 2 lira arasında artırıldı.
Başta mazot olmak üzere ardı ardına gelen zamlarla bunalan çiftçiler hükümetin tarımsal desteklerine zam yapmasını beklerken hayal kırıklığına uğradılar. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler belli oldu. Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tarımda üretici enflasyonu ağustos ayında yıllık yüzde 76,35’e çıktığı halde, birçok üründe geçen yıla göre hiç artış yapılmaması dikkat çekti. Bazı ürünlerde ise dekar başına destek sadece 95 kuruşla 2 lira arasında artırıldı. Fark ödemesi yapılan 17 üründen 7’sinde destek miktarı geçen yıla göre artırılırken 10 üründe ise herhangi bir artış yapılmadı. Desteklerde en dikkat çeken artış hayvancılıkta yapıldı. Hayvancılıkta birçok kalemde 2022’ye göre desteklerde yüzde 100 ve üzerinde artırıldı. Türkiye’nin büyük oranda dışa bağımlı olduğu yemde ise destek artışı yapılmadı.
Karara göre, ÇKS’ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 103 lirası mazot ve 46 lirası gübre olmak üzere toplam 149 lira, çeltik için 250 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 271 lira, fındık, kuru soğan, yaş çay, zeytin, şeker pancarı için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira, kuru fasulye, mercimek, nohut, aspir için 103 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 124 lira, kütlü pamuk için 345 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 366 lira, patates, soya için 172 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 193 lira, yağlık ayçiçeği, kolza (kanola) için 121 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 142 lira, yem bitkileri için 94 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 115 lira, diğer ürünler için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira destek verilecek. Nadas için de dekar başına 40 liralık mazot desteği sağlanacak.
Üreticiye bu yıl verilen desteklerin birçoğunda hiç artış yapılmaması dikkat çekti. (Yukarıdaki tablo 2023, aşağıdaki tablo 2022 desteklerini gösteriyor.)
Yıldırım: Biraz insaf!
Ekonomi gazetesi tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, X hesabından yaptığı paylaşımda bazı ürünlerde geçen seneye göre hiçbir artış olmadığına dikkat çekerek, “Bazı ürünlerde sadece 2 lira ile 95 kuruş arasında artış yapılmış. Daha bu hafta mazota 2,06 lira zam geldi. Biraz insaf!” yorumunu yaptı.
2023 tarım destekleri açıklandı
– Resmî Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı, çiftçi için büyük hayal kırıklığı olacak.
– Mazot ve gübre desteklerinde bazı ürünlerde hiç artış yok. Bazı ürünlerde sadece 2 kuruş ile 95 kuruş arasında artış yapılmış. Daha bu hafta mazota… pic.twitter.com/j5YSRwNbAk
— Ali Ekber Yıldırım (@tarimyazari) September 15, 2023
Tarımda üretici enflasyonu ağustosta yükseldi
Bu arada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi’ni (Tarım-ÜFE) açıkladı. Buna göre Tarım-ÜFE’de ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 3,83 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 40,31 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 76,35 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 97,21 artış gerçekleşti.
Sektörlerde bir önceki aya göre, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde yüzde 0,30 azalış, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 0,20 artış ve tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 4,03 artış gerçekleşti.
Ana gruplarda bir önceki aya göre tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 2,16 artış, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 3,39 artış ve çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 9,17 artış gerçekleşti.
En çok artış karpuz ve kavunda
Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, yüzde 8,84 ile lifli bitkiler ve yüzde 22,32 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla yüzde 146,04 ile sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular ve yüzde 131,93 ile yumuşak çekirdekli meyveler ve sert çekirdekli meyveler oldu.
Bir önceki aya göre azalışın yüksek olduğu alt gruplar yüzde 16,12 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler ve yüzde 1,99 ile lifli bitkiler oldu. Aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise, yüzde 13,87 ile tropikal ve subtropikal meyveler ve yüzde 9,55 ile yumuşak çekirdekli meyveler ve sert çekirdekli meyveler oldu.
Oyunlar ve Bulmacalar