TÜİK bizi kandırıyor mu?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyonu, gerçek oranın çok altında açıkladığını 2021 ve 2022 yıllarında çeşitli kereler dile getiren Amerikalı ünlü ekonomist Prof. Dr. Steve Hanke bu konuda ısrarcı olmaya devam ediyor.

John Hopkins Üniversitesi öğretim üyesi Pro. Dr. Hanke   sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye’nin enflasyonunu yüzde 63 olarak hesapladı.

#TurkeyWatch: Monetary policy isn’t about interest rates, it’s about the growth in the quantity of money. TKY’s central bank has run the printing presses on overdrive. Today, I measure inflation in TKY at a SKY-HIGH 63%/yr. pic.twitter.com/EurACijbLt

— Steve Hanke (@steve_hanke) July 1, 2023

‘Düşük enflasyon’ böyle avlandı: Merkez TÜİK’i ifşa etti, medya atladı, 10Haber fena yakaladı

Hanke, Tweet’inde TÜİK verilerine göre yıllık tüketici enflasyonunun mayıs ayında yüzde 39,59 seviyesinde olduğunu belirtti.  Hanke, paylaşımında şu ifadeleri kullandı:

“Para politikası, faiz oranlarındaki artış değil para miktarındaki artıştır. Türkiye’nin merkez bankası matbaaları hızla çalıştırdı. Bugün, Türkiye’nin enflasyonunun yüzde 63 gibi çok yüksek bir seviyede olduğunu hesaplıyorum”

Yüzde 150’nin üzerine çıkmıştı

 Paylaştığı grafiğe göre Hanke’nin hesaplaması ile TÜİK enflasyonu arasındaki makas, 2021’in son aylarından itibaren iyice açılıyor. Türkiye’de enflasyon yüzde 150’lere kadar çıkarken, TÜİK enflasyonu ise yüzde 85,5 ile zire yapmış ve ardından da inişe geçmişti.

Hanke’ye göre hem enflasyonu düşürmek hem de  Türk Lirası’nın değer kaybını önlemek için yapılması gereken kendisinin Bulgaristan’da kurulmasına öncülük ettiği gibi bir Para Kurulu’nu hayata geçirmek. Prof. Dr. Steve Hanke aynı gün sosyal medyada yaptığı bir diğer paylaşımda da Para Kurul’u oluşturmanın zorunlu olduğunu şöyle anlattı:

#TurkeyWatch: TKY’s central bank has run the printing presses on overdrive. The result: the lira has depreciated by 49% vs the USD since Jan. 1, 2023. The solution: a CURRENCY BOARD, like the one I installed in Bulgaria in 1997. pic.twitter.com/H8DYczia02

— Steve Hanke (@steve_hanke) July 1, 2023

TÜİK’e göre nisanda enflasyon düştü ama fiyatlar 52 aydır artıyor

‘Bulgaristan’a bakabilirsiniz’

Prof. Dr. Hanke 2023’ün şubat ayında Capital dergisinde yayınlanan bir röportajda Türkiye’ye komşusu Bulgaristan’da kurulmasına öncülük ettiği Para Kurulu’nu örnek göstermiş ve konuya ilişkin şunları söylemişti:

“Para Kurulu, talep üzerine sabit bir döviz kuru üzerinden yabancı bir çıpa para birimine dönüştürülebilen banknotlar ve madeni paralar çıkarır. Parasal yükümlülüklerinin yüzde 100’üne eşit çıpa döviz rezervleri tutması zorunludur ve rezerv varlıklarından kazandığı faiz geliriyle yükümlülüklerini sürdürme gideri arasındaki farktan kâr elde etmektedir. Para Kurulu, bir parasal kurumu yöneten kurallar seti. Türkiye, bu konuda başarı öyküsü için komşusuna bakabilir.

1997 yılında Bulgaristan hiperenflasyonun pençesine düşmüştü. Leva çökmüş ve aylık enflasyon yüzde 242’ye çıkmıştı. Başkan Stoyanov’un danışmanı olarak 1 Temmuz’da hayata geçen bir para kurulu tasarladım. Leva, çıpası olan Alman markının bir klonu oldu. Enflasyon hemen bastırıldı, Leva faizleri düştü, Bulgaristan’ın mali sistemine sıkı bir bütçe kısıtlaması getirildi ve ekonomi canlandı. 1998’e gelindiğinde bankacılık sistemi ödeme gücüne sahipti, faizler üç basamaklı rakamlardan ortalama yüzde 2,4’e düşmüş, büyük bir mali açık fazlaya, derin bir depresyon ekonomik büyümeye dönüşmüş ve Bulgaristan’ın döviz rezervleri üç katına çıkmıştı. Para Kurulu’nun kurulmasından bu yana mali açıklar sıkı bir şekilde kontrol edilmeye devam etti.”