Türkiye, Vasco da Gama ve Magellan’ın ülkesine ‘becerikli askeri gemi’ ihraç ediyor

Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) şirketlerinden STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) Portekiz Deniz Kuvvetlerinin açtığı ike adet lojistik destek gemisi yapım ihalesinden, dünyanın önde gelen denizcilik şirketlerini geride bırakarak gelip çıktı. Edinilen bilgiye göre çoğu Avrupa merkezli 20’ye yakın dev şirketin katıldığı ihalede 5 şirket ikinci tura kaldı. İhale finalinde ise Hollanda’nın denizcilik devi DAMEN ile yarışan STM, teknik kapasite, mühendislik ve maliyet konularında birinci sırada gelerek işi aldı.

Denizde İkmal ve Lojistik Destek Gemisi Projesi, İngilizce adıyla (Auxiliary Oiler Replenisher and Logistics Ship) kapsamında STM ana yükleniciliğinde iki adet gemi tasarlanıp, inşa edilecek. 2 adet Denizde İkmal ve Lojistik Destek Gemisinin inşası Türkiye’de STM ana yükleniciliğinde, özel bir tersanede yapılacak ve askeri gemi inşa ekosisteminde Türkiye’den 30’a yakın yerli firma projeye katkı sağlayacak. Gemi inşa faaliyetlerinin 2025 yılı ilk çeyreğinde başlaması planlanıyor. Edinilen biligiye göre Portekiz Deniz Kuvvetleri gemilerin envantere 2028 yılında katılacağını duyurdu.

Proje, askeri denizcilik mühendisliği açısından da önemli özellikleri  bünyesinde barındırıyor.  Portekiz için imal edilecek  gemiler hem lojistik destek sağlayacak, hem denizde akaryakıt ikmali yapacak, hem de zırhlı araç taşıma kapasitesi ile müşterek güç aktarımı, amfibi harekât maksatlı kullanılabilecek. STM yetkilileri gemilerin modüler, özgün ve çok yönlü tasarımı sayesinde, kriz zamanlarında; insani yardım, arama kurtarma, hastane gibi görevleri de yerine getirecek özeliklere sahip olduğunu söylediler. Gemiler askeri deyişle “çok amaçlı” yani “becerikli” olacak.

STM’den edinilen bilgiye göre 137 metre uzunluğa, 11000 ton deplasmana (geminin yakıt, yük ve diğer malzemeler dahil tam yüklü hâlde taşırdığı suyun ağırlığı), saatte 18+ knot (33+ km)  sürate sahip olacak gemiler, 90 gün boyunca kesintisiz denizde kalabilecek. Toplamda 100 görev personeline ilave olarak 100 hariçten kişi barındırma kapasitesine sahip gemilerde, 20 adede kadar askeri ve güvenlik birimlerinin görevlerinde kullanılan, belirli düzeyde zırh korumasına sahip, çevik ve çok amaçlı bir araç olan hafif taktik zırhlı araç da taşınabilecek.

Denizde İkmal ve Lojistik Destek Gemisi Projesi anlaşmasını Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün (solda) ile Portekiz Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Henrique Gouveia e Melo imzaladı.

Proje neden çok önemli?

STM’nin gerçekleştireceği, Denizde İkmal ve Lojistik Destek Gemisi Projesi ile Türkiye ilk kez bir Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyesi ülkeye askeri gemi ihracatı yapmış olacak.  Bu sayede Türk denizcilik mühendisliği STM ile Avrupa pazarında önemli bir eşik aşmış oluyor. Bundan sonra askeri gemi ihtiyacı olan Batı ülkeleri, Türkiye’yi ve STM’yi önemli bir askeri denizcilik şirketi olarak görecek. Bu projenin Avrupa’da birçok ülkeye referans sağlaması beklenmekte. Bu proje ile STM ve Türk savunma sanayiinin küresel marka değeri daha üst seviyelere erişecek.

Özellikle savunma ve güvenlik alanında Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmalar yürüten ve ileri teknolojiye dayalı projeler geliştiren STM’nin tasarlayıp, inşa ettiği Pakistan Denizde İkmal Tankeri, 2018 yılından beri Pakistan Donanması tarafından lojistik destek fonksiyonlarının yanı sıra sancak gemisi olarak da uluslararası sularda boy gösteriyor. Bu proje aynı zamanda Türkiye’den yurt dışına yapılan en büyük tonajda askeri gemi inşa projesi olarak biliniyor.

Bunun yanı sıra STM, Türk donanması için iki adet lojistik destek gemisi projesini hayata geçirdi. TCG Ütgm. Arif Ekmekçi, TCG Yzb. Güngör Durmuş isimli bu gemiler Türk Deniz Kuvvetleri’nin ulusal ve uluslararası deniz operasyonlarında lojistik ve ikmal yeteneklerine katkıda bulunuyor. Bu referans projeler, Portekiz’in STM’nin seçilmesinde önemli bir etken olarak öne çıktı.

STM, Türk donanmasına kazandırdığı çok sayıda askeri platformun yanı sıra, Ukrayna Donanması için iki adet korvet, Malezya Donanması için 3 adet korvet inşa ediyor. STM, Pakistan Donanması için de Pakistan Denizde İkmal Tankeri ve denizaltı modernizasyon projeleri yürütüyor.

Portekiz denizcilik dünyasında önemli bir ülke

Anlaşmanın bir diğer önemli yanı da Portekiz, gibi tarihte denizcilik alanında çığır açan ve dünya haritasını şekillendiren keşifleriyle anılan bir ülkeyle yapılmış olması. Vasco da Gama, Bartolomeu Dias, Ferdinand Magellan gibi Büyük Coğrafi Keşifler döneminin öncü denizcileri ve kaşifleriyle tanınan bir ülke olan Portekiz  NATO’nun kurucularından ve aktif bir üyesi.  Atlantik’te önemli bir deniz güvenliği sağlayıcısı konumunda bulunan ve  modern savaş gemileri, denizaltıları ve insansız deniz araçlarıyla öne çıkan Portekiz’in, önemli bir askeri gemi projesinde STM’yi seçmesi, Türkiye’nin askeri denizcilik alanında dünyada geldiği seviyeyi göstermesi açısından da önemli bir örnek.

Şehir Hatları’ndan Türk denizcilik tarihine kaynak niteliğinde kitap

Yerli denizaltı STM 500 Polonya’da görücüye çıktı