Yüksek mevduat faizi otomobil satışlarına fren yaptırdı

Sektördeki kampanyalara rağmen otomotiv satışlarında nisanda başlayan düşüş mayıs ayında da sürdü. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre otomobil ve hafif ticari araç pazarı mayısta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 azalarak 100 bin 305 adete geriledi. Verilere göre otomobil satışları yüzde 8,2 azalarak 80 bin 260, hafif ticari pazarı ise yüzde 17 azalarak 20 bin 045 adede indi. Sektör uzmanlarına göre Türkiye’deki ekonomik belirsizlikler ve yüksek enflasyon tüketicilerin büyük harcamalar yapmasını zorlaştıran etken olurken yüksek mevduat faizi nedeniyle insanların araç almak yerine birikimlerini bankalarda değerlendirmesi de otomobil satışlarını olumsuz etkiledi. Akaryakıt motorlu araç pazarındaki daralmaya karşılık görece daha düşük vergili olan saf elektrik motorlu araç pazarında 2023 döneminde başlayan artış devam etti. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2024 Nisan ayında yüzde 22,3, otomobil pazarı yüzde 20,61, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 28,6 oranında küçülmüştü. Böylece otomotiv pazarında satışlar iki ay üst üste gerilemiş oldu.

En çok SUV otomobiller tercih edildi

Yılın ilk beş ayı segmentlere göre incelendiğinde otomobil pazarının yüzde 87,8’ini vergi oranları düşük A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 208 bin 714 adetle yüzde 55,6 pay, B segmenti otomobiller 118 bin 670 adetle yüzde 31,6 pay aldı. Otomobil pazarı gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde en çok tercih edilen gövde tipi SUV otomobiller oldu. SUV otomobilleri sedan ve hatchback otomobiller takip etti. Ocak-mayıs döneminde satılan otomobillerin yüzde 66,1’ini benzinli, yüzde 14,4’ünü hibrit, yüzde 10,5’i dizel, yüzde 8,3’ü elektrikli (tam ve uzatılmış menzil elektrikli), yüzde 0,7’si ise otogazlı araçlardan oluştu. Otomatik şanzımanlı otomobillerin satışlardaki payı 339 bin 296 adetle yüzde 90,5 olurken manuel şanzımanlı otomobillerin payı ise 35 bin 801 adetle yüzde 9,5 olarak belirlendi.

Faiz oranları ve kredi muslukları etkisi

Pazarda iki aydan bu yana süren daralmayla ilgili değerlendirme yapan Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın birinci etken olarak ekonomik koşullar ve enflasyonu gösterdi. Türkiye’deki ekonomik belirsizlikler ve yüksek enflasyonun, tüketicilerin büyük harcamalar yapmasını zorlaştırdığını belirten Yalçın “Otomobil gibi yüksek maliyetli ürünlerin satın alınması ertelenebiliyor. Ayrıca faiz oranları ve kredi musluklarının kapalı olması da olumsuz etkileyen bir faktör. Araç kredilerinin maliyetini artırarak tüketicilerin yeni araç alımlarını zorlaştırıyor. İnsanlar, kredi kullanamamanın etkisiyle mevcut araçlarını satmak veya araç satın almak için ayırdıkları parayı yüksek mevduat faizi getirisiyle değerlendirmeyi tercih edebiliyorlar. Akaryakıt motorlu araçlar üzerindeki yüksek vergiler, toplam sahip olma maliyetini artırarak satışları olumsuz etkileyebiliyor” dedi. Yüksek mevduat faizlerinin de, insanların araç almak yerine birikimlerini bankalarda değerlendirmeyi tercih etmelerine neden olduğunu belirten Yalçın şöyle konuştu: “Bu durum, otomobil satışlarındaki düşüşü daha da pekiştirebilir. Ekonomik koşullarda bir iyileşme olursa, genel otomobil ve hafif ticari araç satışlarında bir artış beklenebilir. Ancak, ekonomik belirsizlikler devam ederse, bu düşüş trendi sürebilir.”

Elektrikli araç satışlarında yüzde 220’lik büyük artış

Diğer yandan saf elektrikli araç satışları yüzde 220 artışla mayısta 7 bin 349 adet olurken 12 aylık toplama bakıldığında 85,478 adet ile otomobil pazarının yüzde 8,5’ine ulaştı. Elektrikli araçlarındaki büyük yükselişi tüketici tercihlerindeki değişimin göstergesi olarak yorumlayan Hüsamettin Yalçın “Daha düşük işletme maliyetleri ve çevre dostu özellikleri, elektrikli araçları daha çekici hale getiriyor. Ayrıca, elektrikli araçlar üzerindeki teşvikler ve vergisel avantajlar da bu artışa katkıda bulunuyor” dedi. Yalçın bu nedenle elektrikli araç pazarındaki büyümenin devam edecek gibi göründüğünü söyleyerek “Bu segmentin otomotiv pazarında daha büyük bir pay alacağı açıkça görülüyor” dedi.

Yeni model ve teknolojiyle pazar canlanabilir

Otomobil üreticilerinin tüketici taleplerine uygun yeni modeller ve teknolojiler sunarak pazarı canlandırabileceğine de dikkat çeken Yalçın “Özellikle elektrikli ve hibrit araçların daha geniş bir kitleye ulaşması beklenebilir. Hükümetin vergi teşvikleri ve destek politikaları, satış rakamlarını doğrudan etkileyebilir. Elektrikli araçlar için teşviklerin devam etmesi veya artırılması segmentin daha da büyümesini sağlayacak” diye konuştu.

Mayısta en çok Renault satıldı

Diğer yandan mayısta otomobil satışları genelinde düşüş yaşansa da, bazı markalar stok eritme kampanyaları ve filo satışları sayesinde önemli satışlar elde etti. Renault mayısta yüzde 13,56 artışla 9.714, Volkswagen yüzde 6,98 artışla 8.036 satış yaptı. Chery yüzde 76,92 artışla 6.208 satışla en fazla artış gösteren şirket olarak sıralamada üçüncü sırada yer aldı. Hyundai yüzde 16,41 artışla 4.647 adeti yakalarken Fiat yüzde 66,90 düşüşle 4.510 adet satış yaptı. Skoda ise 50,85 artışla 4.162 adete gelirken Togg’un satışları yüzde 1252,94 artışla 4.140 oldu. Peugeot satışları yüzde 41,28 düşüşle 4.025’e geldi. Dacia satışları yüzde 19,32 artışla 3.385, Toyota satışları yüzde 15,49 düşüşle 3.241 adede geldi.

İkinci elde de piyasa durdu: Satış bekleyen otomobil sayısı 1 milyona yaklaşıyor

Otomobil satışları 20 ay sonra frene bastı