Olkan Özyurt’un seçtiği 10 film

10Haber sinema yazarı Olkan Özyurt, 1995’te festivale dünyasına dahil olanlardan. Kataloglu günlerden gelen alışkanlıkla festivaldeki bütün filmleri inceledi. 10Haber için 10 film seçti. Türk sinemasına torpil geçtiğini düşündüğümüz bir liste var elde…

CENNET TEHLİKEDE / PARADISE IS BURNING

Yönetmen: Mika Gustafson
Oyuncular: Bianca Delbravo, Dilvin Asaad, Safira Mossberg, Ida Engvoll, Mitja Siren, Marta Oldenburg, Andrea Edwards
İSVEÇ, İTALYA, DANİMARKA, FİNLANDİYA / 2023 / DCP / Renkli / 105’ / İsveççe; Türkçe, İngilizce altyazılı

Ödülleri: 2023 Venedik En İyi Yönetmen–Ufuklar, En İyi Yönetmen–40 Yaş Altı Yönetmenler /2023 Londra En İyi İlk Film /2024 Guldbagge (İsveç) En İyi Film, En İyi Set Tasarım /2023 Lübeck Nordic Genç Jüri Ödülü

İsveç’te bir işçi kasabasında sıra dışı bir aile: 12 yaşındaki Mira, 7 yaşındaki Steffi ve onlara annelik yapan ablaları 16 yaşındaki Laura… Anneleri derseniz hiç ortalıkta görünmüyor. Yaz mevsimi yaklaşırken hayat bu üç kız kardeş için tatlı, neşe ve mutluluk dolu, umursamazca rahat.

Ne var ki sosyal hizmetlerin denetlemeye geleceği haberiyle bu tasasız düzenin bozulması ihtimali ortaya çıkıverir. Bu durumda Laura, yetkililerin yanında anne rolünü üstlenecek birini bulmak zorundadır.

Dünya prömiyerini Venedik Film Festivali’nin Ufuklar bölümünde yapan filmin yönetmen Gustafson, yaz tatlarıyla bezeli, şirinlik ve şefkat dolu bu duygusal büyüme öyküsünü şöyle betimliyor: “Kız kardeşliğe sevgiyle yazılmış bir mektup gibi. Sizin öykünüzü bilip sizi siz yapanlara. Bu bağ her şeyden daha güçlü, ama aynı anda hem bir lanet hem de bir nimet.”

EN SEVDİĞİM PASTAM /MY FAVOURITE CAKE

Yönetmen: Maryam Moghaddam, Behtash Sanaeeha
Oyuncular: Lily Farhadpour, Esmail Mehrabi
İRAN, FRANSA, İSVEÇ, ALMANYA / 2024 / DCP / Renkli / 97’ / Farsça; Türkçe, İngilizce altyazılı

Ödülleri: 2024 Berlin Ekümenik Jüri Ödülü, FIPRESCI Ödülü

Aniden geliveren mutluluk taptaze, ışıltılı bir ikinci bahar getirebilir, üstelik bunun yaşla hiç ilgisi yoktur. 70 yaşındaki Mahin, kocası öldüğünden, kızı da Avrupa’ya gittiğinden beri Tahran’da tek başına yaşamaktadır. Bir öğleden sonra çay içmeye çıkınca yalnızlık rutini kırılır ve aşk hayatı yeniden canlanır.

‘Beyaz İneğin Türküsü’nün ardından Maryam Moghaddam ve Behtash Sanaeeha’nın birlikte yönettikleri ikinci uzun metrajlı film olan ‘En Sevdiğim Pastam’, Berlinale’de Altın Ayı için yarıştığı. Ancak yönetmenler seyahat yasağı ve cezai suçlamalar nedeniyle festivale katılamadılar. Aynı anda hem trajik hem iç açıcı hem de komik olabilen film, The Guardian’a göre “harika bir biçimde tatlı ve komik,” The Hollywood Reporter’a göreyse“hayattan leziz bir dilim.”

UMUTSUZLAR / THE ROUND-UP

Yönetmen: Miklós Jancsó
Oyuncular: János Görbe, Zoltán Latinovits, Tibor Molnár, Gábor Agárdi, András Kozák, Béla Barsi, József Madaras

MACARİSTAN / 1966 / DCP / Siyah-Beyaz / 91’ / Macarca; Türkçe, İngilizce altyazılı

Ödülleri: 1966 Locarno FIPRESCI Ödülü / 1966 Macar Film Haftası Büyük Ödül, En İyi Yönetmen / 1966 Macar Film Eleştirmeni Ödülleri Büyük Ödül, En İyi Görüntü, En İyi Erkek Oyuncu /1967 Londra Yılın En İyi Yabancı Filmi

Usta yönetmen Miklós Jancsó’nun 1966’da Cannes’da prömiyerini yapan dördüncü uzun metraj filmi, uluslararası alanda dikkatleri üzerine çekmesini sağlayan tarihi bir mesel. Büyüleyici görselliği ve ince koreografisi ve cüretkâr tekniğiyle ‘Umutsuzlar’, birçokları tarafından bir dünya sineması klasiği, Macar sinema tarihinde bir dönüm noktası ve ufuk açıcı bir modernist yapıt olarak öne çıkar.

Otorite ile birey arasındaki manipülatif ilişkiyi model alan ‘Umutsuzlar’ (Macarca karşılığıyla Eşkıya), imparatorluk jandarmasının, tutukladığı partizanları psikolojik olarak çökertmek için uyguladığı sorgulama ve acımasız taktikleri anlatır.

* Bu film Türk-Macar Kültür Yılı kapsamında Liszt Enstitüsü Macar Kültür Merkezi ve Macaristan Milli Film Enstitüsü katkılarıyla gösterilmektedir.

13 SUİKASTÇI / 13 ASSASSINS

Yönetmen: Takashi Miike
Oyuncular: Koji Yakusho, Kazue Fukiishi, Yusuke Iseya, Goro Inagaki, Takayuki Yamada, Masachika Ichimura
JAPONYA, İNGİLTERE / 2010 / DCP / Renkli / 126’ / Japonca; Türkçe, İngilizce altyazılı

Ödülleri: 2010 Venedik Mansiyon /2011 Ulusal Eleştiri Kurulu (ABD) Yabancı Dilde En İyi Beş Film / 2011 Japon Sinema Akademisi En İyi Görüntü, En İyi Işık, En İyi Sanat Yönetimi, En İyi Ses

Tüm zamanların en iyi samuray filmlerinden biri olan, klasikliği tartışma götürmez aksiyon filmi ’13 Suikastçı’, eleştirmenlere göre harika görüntüler ve seslerle bezeli, baş döndürecek kadar gösterişli, müthiş eğlenceli, heyecanlı, beklenmedik derecede dokunaklı bir aşk ve kan dökme hikâyesi anlatıyor.

19. yüzyıl Japonyası’nda geçen gerçek olaylara dayanan filmde savaş yorgunu Shimada rolünü Kôji Yakusho üstleniyor. Deneyimli samuray, kendi halkına zulmeden acımasız Lord Matsudaira’yı öldürmek için bir araya getirilmiş on bir samuraydan oluşan bir ekibe liderlik etmektedir. Ekibin amacı, her yıl memleketine yaptığı yolculukta lorda pusu kurmaktır. Özellikle 45 dakikalık ustaca kurgulanmış, yaratıcı final aksiyon sahnesiyle hatırlanan 13 Suikastçı’nın senaryosu, Miike’nin çektiği ‘Ölüm Provası’nı da yazan Daisuke Tengan tarafından kaleme alındı.

GİDECEK YER YOK / NO OTHER LAND

Yönetmen: Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor
FİLİSTİN, NORVEÇ / 2024 / DCP / Renkli / 95’ / Arapça, İbranice, İngilizce; Türkçe, İngilizce altyazılı

Ödülleri: 2024 Berlin Belgesel Ödülü, Panorama İzleyici Ödülü–Belgesel

Filistinli aktivist Basel Adra, atalarının Batı Şeria’daki memleketi Masafer Yatta’nın İsrail askeri işgal güçleri tarafından yok edilişini beş yıl boyunca filme aldı. Adra, sınırın öte yanından mücadelesine katılan İsrailli gazeteci Yuval Abraham ile alışılmadık bir ittifak kurdu.

Gazze’nin yıkımının sürdüğü şu günlerde önemi ve özelliğiyle daha da öne çıkan ‘Gidecek Yer Yok’, Masafer Yatta’lıların on yıllardır süren hukuk mücadelesini, zalimane adaletsizlikleri, baskıları, yıkımı ve toplu sürgünü belgeliyor.

Berlin Film Festivali’nde gösterilen tek Filistin filmi olan ‘Gidecek Yer Yok’, Filistinli avukat, gazeteci, aktivist ve sinemacı Basel Adra ile Kudüs’te yaşayan İsrailli sinemacı ve araştırmacı gazeteci Yuval Abraham’ın da yer aldığı bir Filistin-İsrail kolektifi tarafından gerçekleştirildi. Basel Adra, Berlin’de yaptığı konuşma sonrası ölüm tehditleri almasıyla gündem olmuştu.

HIT MAN 

Yönetmen: Richard Linklater
Oyuncular: Glen Powell, Adria Arjona, Austin Amelio, Retta
ABD / 2023 / DCP / Renkli / 115’ / İngilizce; Türkçe altyazılı

Usta yönetmen Richard Linklater’ın gizemli bir kiralık katili konu aldığı son derece sempatik, sıcak ve komik filmi dünya prömiyerini Venedik Film Festivali’nde yarışma dışı yaptı. Aksiyon komedi türündeki filmin başkarakteri Gary Johnson, New Orleans’ın en gözde kiralık katilidir. Müşterileri onu sanki bir film karakteri gibi hayal eder, oysa Gary bu gizemin ardında saklanan bir sivil polistir. Çaresiz bir kadını korumak amacıyla yönergeleri hiçe sayınca Gary, sahte kimliğini benimsediğini ve aslında kadınlara âşık oluveren bir suç makinesine dönüştüğünü fark eder.

Gary’yi canlandıran Glen Powell, filmin senaryosunu gazetede gördüğü gerçek bir haberden yola çıkan Richard Linklater ile birlikte yazdı. “Film birçok şeye heves ediyor; komedi, kara film, gerilim, psikolojik inceleme gibi” diyor Linklater.

YURT

Yönetmen: Nehir Tuna
Oyuncular: Doğa Karakaş, Can Bartu Arslan, Ozan Çelik, Tansu Biçer, Didem Ellialtı, Orhan Güner, Işıltı Su Alyanak, Emrullah Erbay, Erdi Kökerer, Tolga T. Talay, Nazlı Benan
TÜRKİYE, ALMANYA, FRANSA / 2023 / DCP / Renkli ve Siyah-Beyaz / 118’ / Türkçe, İngilizce; İngilizce altyazılı

Ödülleri: 2023 Venedik Bisato d’Oro En İyi Senaryo / 2023 Saint Jean De Luz En İyi Yönetmen, Eleştirmenler Ödülü / 2023 Marakeş En İyi Performans (Doğa Karakaş) /2023 Sottodiciotto (Torino) Jüri Özel Ödülü

Nehir Tuna’nın ilk filmi nihayet Türkiye prömiyerini yapıyor. 90’lı yılların sonu Türkiye’sinin siyasi kutuplaşma atmosferinde geçen ‘Yurt’, 14 yaşındaki lise hazırlık öğrencisi Ahmet’in yaşadıklarına odaklanıyor. Babasının zoruyla, erkeklerin kaldığı bir dini yurda yerleştirilen Ahmet, alıştığı sıcak aile ortamından koparılmanın çaresizliğini yaşar. Bir yandan babasının beklentilerini karşılamanın ağırlığı altında ezilirken, bir yandan da okul ve yurt arasındaki ikili hayatında izolasyon ve baskılarla karşılaşır. Aidiyet duygusunu hepten yitiren Ahmet’in tek sığınağı, yurdun tecrübeli öğrencisi Hakan olur ve birlikte kuralları çiğnedikleri bu genç adamın yarattığı heyecan ve özgürlük onu ilk kez kendi seçimlerini yapacağı bir yola sürükler.

BİR GÜN, 365 SAAT

Yönetmen: Eylem Kaftan
TÜRKİYE, HIRVATİSTAN / 2023 / DCP / Renkli / 83’ / Türkçe; İngilizce altyazılı

“Bazen bir gün 365 saat gibi gelebilir insana”. Reyhan, sığınma evinde tanıştığı Asya’ya söyler bu sözleri. Asya da onun gibi uğradığı istismardan kaçmaktadır. Sonra Leyla’yla tanışırlar. Üç genç kadın aynı evde yaşamaya başlarlar. DNA’larına kadar uzanan travmayla birlikte baş etmeyi öğrenirler. Hayatlarında ilk kez hikâyelerine inanan birisiyle karşılaşmak onlara güç verir. Bu, kendini kurbanlaştırmayı reddeden kadınların hikâyesidir. Korku atmosferini kızkardeşlik ve umutla aşarak, adalet mücadelesi veren kadınların hikâyesidir.

DARGEÇİT / HOLD STILL

Yönetmen: Berke Baş
Katılanlar: Erdal Kuzu, Abdülaziz Altınkaynak, Hayat Altınkaynak, Hazni Doğan, Veysel Vesek, Mehmet Coşkun, Ahmet Akyön
TÜRKİYE / 2024 / DCP / Renkli / 82’ / Türkçe, Kürtçe; Türkçe, İngilizce altyazılı

27 yıllık bir süreç… 1995 yılında Mardin, Dargeçit’te oğulları ve kardeşleri devlet güçlerinin elinde kaybolan aileler, avukatları ve İnsan Hakları Derneği ile günümüz Türkiye’sinin yargı sisteminde hakikat ve adalet için mücadele ediyorlar. Nihayet 2015’te başlayan davanın her duruşması için saatler süren uzun yolculuklar yapıyorlar. Devletin cezasızlık zırhını delmek imkânsız gözükse de “görmek isteyenler için hakikat ortada.”

FARUK

Yönetmen: Aslı Özge
Oyuncular: Faruk Özge, Derya Erkenci, Nurdan Çakmak, Fikret Özge, Gönül Gezer, Alibey Güner, Semih Arslanoğlu, Begüm Güzeldoğu
ALMANYA, TÜRKİYE, FRANSA / 2024 / DCP / Renkli / 97’ / Türkçe; İngilizce altyazılı

Ödülleri: 2024 Berlin FIPRESCI Ödülü Panorama

Aslı Özge’nin gerçek mekânlarda çekilen, gerçek karakterler ve olaylara dayanan yeni filmi, sadece kentsel dönüşüm ve nezihleştirmenin etkilerini değil, bir baba-kız ilişkisinin karmaşıklıklarını da gözler önüne seriyor.

Berlin Film Festivali’nde Türkiye’den gösterilen tek uzun metrajlı filmin ana kahramanı, 90’lı yaşlarındaki, filme adını veren Faruk. 10 yıllardır oturduğu apartmanın yıkımı yaklaşırken Faruk, kaçınılmaz sonu geciktirme umuduyla bina yönetimi toplantılarına katılır. Kızının bu konu üzerine çektiği filmin ana kahramanına dönüştüğündeyse gerçek ile kurgu yavaş yavaş iç içe geçmeye başlar. İlk filmi ‘Köprüdekiler‘ ile 2009’da İstanbul Film Festivali’nde Altın Lale kazanan Aslı Özge, bu yıl festivalin Ulusal Yarışma Jürisi’ne başkanlık ediyor.