Bir cami provokasyonunun kenarından dönüldü

İstanbul Belediye Sarayı, İstanbul’un binlerce yıllık tarihi merkezinde yer alan devasa bir yapı. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul’un seçilmiş belediye başkanı Ekrem İmamoğlu 19 Mart sabahı bir şafak operasyonuyla gözaltına alındığından beri CHP burada, Belediye Sarayı’nın önünde büyük mitingler düzenliyor. Bu mitinglerde neredeyse her gün mitingin dağılma saatlerinde polisle bazı gösterici gruplar arasında arbede yaşanıyor, polis sık sık biber gazı da kullanıyor.

Pazar günü İmamoğlu’nun tutuklanmasından sonra yapılan miting en büyük ve en kalabalık mitinglerden biri oldu. O gece miting dağıldıktan sonra normalde bir “meydan” olmayan ve İstanbul’un bazı ana ulaşım yollarının da tam üzerinde olan bu bölgede yeniden polisle bir kısım gösterici arasında arbede başladı.

Bu arbede öncesinde de bazı gruplar, Belediye Sarayı’nın. çapraz karşısında yer alan tarihi Şehzadebaşı Camiinin duvarlarının üzerine tırmanmış, burada pankart açmıştı. Polisin müdahalesi sonrası görgü tanıklarına göre bazı göstericiler cami bahçesine sığındı ama bunu yaparken caminin haziresinde yer alan kimi tarihi mezarlara zarar verildi.

Vali duyurdu: Hazire zarar gördü

İstanbul Valisi Davut Gül, pazartesi sabaha karşı saatlerinde bir mesaj paylaşıp dini mekanlara zarar verildiğini, bunun sorumlularının yakalanacağını duyurdu. “Saraçhane’deki polise taş, hava fişek ve benzeri maddelerle saldıran kişilerin tek tek tespit edildiğini” söyleyen Gül ayrıca, “Cami ve hazirelere zarar vermek, halkın kutsalına yönelik açık bir provokasyondur” dedi.

Vali bu açıklamasından kısa süre sonra camiye bizzat da giderek inceleme yaptı, buradan bazı fotoğraflar paylaştı. Fotoğraflarda devrilen mezar taşları açıkça görülüyordu.

Bu durum bekleneceği gibi tepkiye neden oldu, gerek sosyal medyada gerekse geleneksel medyada yoğun bir eleştiri dalgası geldi.

İBB hemen onarıma gitti

Ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi bir açıklama yaparak, hemen camiyi onarmaya başladıkları duyuruldu. Belediye, İBB Miras ekiplerinin camiye gittiğini ve restorasyon/onarım çalışmalarına başladığını açıkladı. 

İBB’den yapılan açıklama şöyle: 

“Son günlerde bazı mecralarda, Şehzadebaşı Camii haziresinde bulunan tarihi mezarlara zarar verildiğine ilişkin iddialar yer almaktadır. Konunun hassasiyetine binaen kamuoyunu doğru bilgilendirme ihtiyacı doğmuştur.

İBB Miras ekiplerinin yerinde yaptığı incelemeler sonucunda, yalnızca iki mezar taşında ne zaman oluştuğu çalışma sonucu ayrıca belirlenecek, kısmi kırıklar ve kopmalar tespit edilmiştir.

İBB Miras ekipleri bu olayda da kamu sorumluluğu bilinciyle derhal çalışmalara başlamıştır.

Söz konusu alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sorumluluk sınırlarında bulunmasa da, İBB Miras ekipleri derhal harekete geçmiş, alanda uzman ekiplerle kapsamlı bir tespit ve müdahale süreci başlatılmıştır. İlk bilgi olarak, haziredeki bazı mezar taşlarının zaman içinde kendi kendine devrilebilecek denli zayıflamış olduğu, son yaşanan hareketlilik sırasında basit bir temasla yerinden oynamış olabileceği değerlendirilmiştir.

Ayrıca, Yetki alanımız dışında olmasına rağmen, Şehzadebaşı Haziresi ve çevresindeki duvarlarda kapsamlı bir restorasyon çalışması başlatılmış olup, ilgili alan en kısa sürede İBB Miras ekiplerince düzenlenecektir.

Camii ve çevresinin güvenlik sorumluluğu Emniyet Müdürlüğü’nde olmasına rağmen, İBB Zabıta ekipleri de güvenliğin sağlanmasına destek amacıyla alanda görev yapacaktır.”

Camide iftar girişimi

Bu açıklamanın ardından CHP’nin İstanbul İl Başkanı Özgür Çelik de sosyal medya üzerinden kendi görgü tanıklığını anlattı: “Sayın (İstanbul Valisi Davut) Gül, oradaydım. Ben doğruları anlatayım. Vatandaşla karşı karşıya getirdiğiniz güvenlik güçleri, elinde şanlı Türk bayrağımız olan vatandaşlarımızı gazla ve copla sürükleyerek camiye sıkıştırdı. Hasar oluşmuşsa sebebi budur. İnkar etmeye kalkmayın, gözlerimle gördüm!”

Fakat konu CHP ile İstanbul Valiliği arasında bir konu olarak kalmadı. Bazı İslamcı gruplar, tam da dün akşamki CHP mitingi öncesinde bu camide bir iftar programı düzenleyeceklerini duyurdular. Bunun üzerine bir CHP heyeti İstanbul Valisi Davut Gül’ü ziyaret etti, bu iftarı provokasyon olarak niteleyip engellenmesini istedi.

CHP genel başkanı Özgür Özel dün akşam mitingde yaptığı konuşmada bu konuya da değindi, iftar düzenlemek isteyen grupların İBDA-C bağlantılı gruplar olduğunu öne sürdü. Ama zaten böyle bir iftar düzenlenmedi. Yine sosyal medyada aynı camiye sabah namazına toplu halde gidilmesini öneren gruplar da oldu ama bilindiği kadarıyla böyle bir toplu namaz kılma da yapılmadı.

Dolmabahçe Camii iddialarını hatırlattı

Vezneciler semtindeki tarihi Şehzadebaşı Camii ile ilgili iddialar ve yaşananlar 2013’teki Gezi olayları sırasında ortaya atılan Dolmabahçe Camisiyle ilgili iddiaları hatırlattı.

O dönem polisten kaçan bazı eylemciler Dolmabahçe’deki tarihi caminin içine sığınmışlardı. Ertesi sabah buraya giden Ak Parti’den bazı önemli kişiler, cami içinde video çekmiş, caminin hadsara uğradığını öne sürmüştü. Bu video sırasında yerde bir de tamamen ezilerek bir çeşit silah haline getirilmek istenmiş bir alüminyum içecek kutusu da görüntülenmişti. Bu içeceğin bira olduğu, o biranın da caminin içinde içildiği öne sürülünce büyük bir tartışma başlamıştı. Caminin müezzini eylemcilerin bira içtiğini görmediğini söyleyince camiden sürgün edilmişti.

Erdoğan: Camilerimizin avlusunun meyhaneye çevrilmesiyle problemleri yok

Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün akşam yine de kabine toplantısı sonrası yaptığı basın açıklamasında bu konuya değindi, Mansur Yavaş’ı isim vermeden eleştirirken “Tarihi camilerimizin avlusunun, afedersiniz, meyhaneye çevrilmesiyle de hiçbir problemleri yok” dedi.

Oysa caminin bahçesinde içki içildiğine dair herhangi bir iddia bile ortaya atılmamıştı.

Mimar Sinan’ın çıraklık eseri

Şehzade veya Şehzadebaşı Camii, İstanbul’un en eski ve güzel camilerinden biri. 1548 yılında, yani bundan 500 yıl önce tamamlanan cami, Sultan Kanuni Sultan Süleyman’ın bugünkü Manisa’da, yani o zamanki adıyla Saruhan’a sancak beyiyken 22 yaşında hayatını kaybeden şehzadesi Mehmed adına yaptırdığı bir cami. Camiyi o zamanlar ‘çırak’ olan Mimar Sinan yapmış. Nitekim camide Sinan’ın daha sonra geliştireceği ve Edirne’deki Selimiye Camisi ile doruğuna ulaştıracağı kubbe stili çok belirgin.

Buradaki Şehzade türbesi de ayrıca çok önemli. İçindeki çiniler Osmanlı çini sanatının en önemli örnekleri kabul ediliyor. Burada Şehzade Mehmet’in yanısıra Şehzade Cihangir ve anneleri Hümaşah Sultan da yatıyor. Şehzade türbesinin sol tarafında da Kanuni’nin vezirlerinden Rüstem Paşa’nın türbesi var.