Hızlı kentsel dönüşüm formülü yasalaştı: 50+1 ‘yıkın’ derse bina yıkılacak

Kentsel dönüşüme ilişkin yeni düzenlemeler içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi‘ TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Yeni düzenlemeyle kentsel dönüşüm kararı için hak sahiplerinin üçte iki çoğunluğunun aranması zorunluluğu kaldırılıyor. Karar hak sahiplerinin salt çoğunluğuyla alınacak. Dahası, hali hazırda yerleşim alanı olan yerler de rezerv yapı alanı ilan edilip boşaltılabilecek.

Riskli yapıların tahliyesinin engellenmesi halinde de devreye güvenlik güçleri girecek.

Riskli yapı denetimi Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ve idareler tarafından resen yapılabilecek.

Riskli yapı tespitinin hak sahibi veya kiracılarla engellenmesi halinde mülki idari amirinin yazılı izniyle riskli yapı çilingir yardımıyla açılıp denetlenebilecek. Riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde en fazla 90 gün süre verilecek. Tahliye engellenirse polis devreye girecek.

İstanbul’da dönüşümü hızlandırmak için başlatılan “Yarısı Bizden” kampanyasının uygulanabilmesi için hak sahibine mali yardımın önü açılacak.

Yasayla ayrıca 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin gerçekleştiği alanda yıkılamayan binalarla ilgili yargı süreçlerinin hızlandırılması hedefleniyor. Bunun için inceleme, savunma verme, keşif ve bilirkişi incelemesi, davaların karara bağlanması gibi süreçler belirli gün sayısıyla sınırlandırıldı.

Dönüşümde yeni bir adım: Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kurulacak

Numune alımı engellenirse kolluk devreye girecek

Kanunla riskli yapı tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmesi Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na verildi. Bazı ev sahibi veya kiracıların riskli yapı tespiti yapılmasını engellediği ve kendi bağımsız birimlerinden tespit için numune alınmasına müsaade etmediği durumlar için de düzenleme yapıldı. Buna göre riskli yapı tespiti, gerekmesi halinde mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı iznin ardından kolluk kuvvetleri eşliğinde yapılabilecek.

Riskli yapı tespitine ilişkin bilgileri ihtiva eden tutanak riskli yapıya asılacak, maliklere e-Devlet üzerinden bildirim yapılacak ve ilgili muhtarlıkta 15 gün süreyle ilan edilecek. Riskli yapının yıktırılması konusunda da görev ve yetkiler Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından kullanılacak. Riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek. Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi durumunda, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izne istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle tahliye yapılacak.

Masraflar ev sahiplerinden tahsil edilecek

Başkanlık veya idare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespit, tahliye ve yıktırma masrafları hisseleri oranında maliklerden tahsil edilecek. Kentsel dönüşümlerde, yapı ruhsatı alınması da dahil olmak üzere tüm iş ve işlemler, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara istinaden yapılabilecek.

Hak sahibinin borçlanmasının gerekmesi durumunda borçlanma bedeli üzerinden hak sahibi ile sözleşme yapılacak ve borçlanma bedelinin tamamı ödenmeden tapuda devredilemeyecek.

Yoksul veya dar gelirli olanların borçlanma bedelini ödeyecek mali gücünün olmaması durumunda, bağımsız birimin tapuda hak sahibi ile Başkanlık adına paylı mülkiyet esaslarına göre tescil edilmesi mümkün. Böyle bir durumda hak sahibinin üzerine kayıtlı ikamet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yok ise bu bağımsız bölümler üzerinde hak sahibine ve hak sahibi evli ise işlem yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak.

Rezerv yapı alanları yeniden tanımlandı

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da yer alan “rezerv yapı alanı” tanımı değiştirildi. Rezerv yapı alanı, yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere belirlenen alanlar olarak tanımlanıyordu. Bazı yasal süreçlerde tanımın halihazırda yerleşim alanı olan yerleri içermediği tespit edildi, bunun üzerine yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesinin yolu açıldı.

Karaismailoğlu: İstanbul’da çok acil dönüşmesi gereken 600 bin bağımsız bölüm var

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı, AK Parti Trabzon Milletvekili Adil Karaismailoğlu, kentsel dönüşüme ilişkin yasayla birlikte kentsel dönüşüm sürecinin çok daha hızlanacağını belirtti. Ayrıca Karaismailoğlu, “Riskli yapı tespitinden sonra binaların boşaltılmasıyla ilgili yaşadığımız sorun ortadan kalkacak, maliklere, varislere ulaşmak çok hızlanacak, bina sahiplerine maddi destek ve uzun dönem kredi gibi mali avantajlar sağlanacak” dedi.

Adil Karaismailoğlu TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı raporda da kentsel dönüşüm süreçlerinin hızlandırılması konusunda tavsiyelerin yer aldığını, bu konudaki diğer çalışmalar da incelenerek yasanın hazırlandığını anlattı.

Kentsel dönüşümde özellikle İstanbul’un öne çıktığını söyleyen Karaismailoğlu “İstanbul’da yaklaşık 7,5 milyon bağımsız bölümden bahsediyoruz. Bunun 2 milyonunun acil dönüştürülmesi gerekiyor. Çok acil dönüştürülmesi gereken 600 bin bağımsız bölüm var. Bunlar, yasayla birlikte inşallah çok daha hızlı dönüşecek” dedi.

Kentsel dönüşüme direnen ev sahibine karşı ‘yüzde 51’ çözümü