RTÜK’ten sansür gibi Saraçhane cezaları: SözcüTV 10 gün kararacak

Cumhuriyet Halk Partisi’nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul’un seçilmiş belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart çarşamba sabahı şafak baskınıyla gözaltına alınıp daha sonra tutuklanmasına ve ertesine kadar giden süreçte yapılan protesto gösterilerini yayınlayan ve yorumlayan kanallar, Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun gazabına uğradı. En ağır cezayı SözcüTV aldı, bu kanalın ekranı 10 gün boyunca simsiyah olacak, burada RTÜK kararı görülecek. SözcüTV’nin yanısıra Tele1, Halk TV, NOW TV ve Akıllı TV kanalları da yağmur gibi yağan, siyasilerin sansür olarak nitelediği cezalardan nasibini aldı. RTÜK sadece TV’lerle de yetinmedi, sahibi İlker Canikligil dine hakaret gerekçesiyle tutuklanan YouTube kanalı FluTV ve günlük yayınları iktidarın tepkisini çektiği bilinen gazeteci Fatih Altaylı’nın kişisel YouTube kanalı da 72 saat içinde RTÜK’ten lisans almaya mecbur edildi; FluTV ve Fatih Altaylı lisans için gereken parayı yatıramazsa kanalları susacak.

RTÜK’ün dünkü toplantısında oyçokluğuyla alınan kararlardan en çarpıcısı, Sözcü TV’ye verilen 10 gün yayın durdurma cezası oldu. Bu ceza, RTÜK mevzuatında lisans iptalinden önceki en ağır yaptırım olarak biliniyor.

RTÜK, Sözcü TV’nin İstanbul, Ankara ve İzmir’den yaptığı canlı yayınlar ile yorumlarında “halkı kin ve düşmanlığa teşvik” ettiği gerekçesiyle kanala 10 gün boyunca yayın yapma yasağı getirdi.

Ekran tamamen kararacak

Kararın uygulanacağı süre boyunca Sözcü TV ekranı tamamen karartılacak. Ekranda sadece siyah zemin üzerine RTÜK’ün karar metni yer alacak.

RTÜK ayrıca aynı maddeden ikinci kez ceza alınması halinde Sözcü TV’nin lisansının iptal edileceğini de duyurdu.

Kurul, Sözcü TV’ye ayrıca CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’ın MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye yönelik ifadeleri nedeniyle yüzde 3 oranında idari para cezası verdi.

Halk TV, Tele 1 ve Now TV’ye de ceza verildi

RTÜK, İmamoğlu’nun tutuklanması sonrası gelişmeleri canlı veren diğer kanalları da cezalandırdı.

Halk TV, Özgür Özel’in Saraçhane mitinginden yaptığı yayınlar ve yorumlar nedeniyle yüzde 5 idari para cezası ile 5 kez program durdurma cezasına çarptırıldı. Aynı yayında Ali Mahir Başarır’ın sözleri gerekçesiyle ek olarak yüzde 3 para cezası da verildi.

Tele 1, benzer yayınlar nedeniyle yüzde 5 para cezası ve 5 program durdurma cezası aldı. Ayrıca RTÜK Başkanı hakkında yapılan değerlendirmeler nedeniyle de yüzde 3 para cezasına hükmedildi.

NOW TV ise Orta Sayfa programında, İmamoğlu hakkında yürütülen sürece ilişkin “hukuka aykırı ve talimatla yürütülüyor” yorumları gerekçesiyle yüzde 2 idari para cezası aldı.

İki YouTube kanalına lisans almaları için süre tanındı

Üst Kurul toplantısından YouTube kanalı üzerinden yayın yapanlara yönelik de karar çıktı. RTÜK, 1.3 milyon abonesi olan Fatih Altaylı ile tutuklanan İlker Canikligil’in 900 binden fazla abonesi olan Flu TV Youtube kanallarına da lisans almaları için 72 saat süre verdi.

FluTV avukatlarının lisans sürecine başladığını duyurdu. Fatih Altaylı ise kendisine resmi bir tebligat olmadığını, olduğunda hemen lisans almak için girişimde bulunacağını söyledi.

“Doğrudan doğruya sansürdür”

RTÜK’ün kararlarına kısa süre içinde tepkiler yağmaya başladı.

Müsavat Dervişoğlu bağlandığı Sözcü TV yayınında şu ifadeleri kullandı:

“Bu doğrudan doğruya basına sansür uygulanması anlamına geliyor. Anayasamızın 26. maddesi son derece açık. Burada kısıtlanan milletin haber alma hakkıdır. Anayasa’da güvence altına alınmış hak çiğnenmektedir. Bu doğrudan doğruya sansürdür.”

“Tarihe sansürcü olarak geçmek kendi tercihi”

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Emek Büroları Koordinatörü Gamze Taşcıer de RTÜK’ün kanallara uyguladığı cezalara sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla şöyle tepki gösterdi:

“RTÜK’ün bugün oy çokluğuyla açıkladığı karar doğrudan siyasi infazdır. Çünkü korkuyorlar! Çünkü ekranlarda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız ve Cumhurbaşkanı adayımız Ekrem İmamoğlu’na kurulan yargı kumpası konuşuluyor. Çünkü Genel Başkanımız Özgür Özel, halkla buluşarak milyonlarca yurttaşın vicdanına tercüman oluyor. Çünkü bu ülkede hâlâ susmayanlar, sinmeyenler, biat etmeyenler var.

RTÜK’ün başındaki zat farkında değil ama halkın haber alma hakkını kararttığı her gün, adını demokrasi tarihimize bir sansür memuru, baskı aparatının kullanışlı aparatı olarak yazdırıyor. Tarihe sansürcü olarak geçmek kendi tercihi. Ama bu karanlığı yırtıp atacak olanlar da bizleriz!”

“Basın hürdür, sansür edilemez”

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ise sosyal medya hesabından şu paylaşımı yaptı:

“‘Basın hürdür, sansür edilemez.’ Bu sadece bir cümle değil, Anayasamızın 28. maddesidir. Milletin haber alma hakkı, düşünce ve ifade özgürlüğüyle birlikte demokrasimizin temel direğidir. SÖZCÜ TV, HALK TV, TELE 1 ve NOW TV’ye RTÜK tarafından verilen ağır cezalar, bu temel hakkın açıkça ihlalidir. Unutulmamalıdır ki, halkın haber alma hakkı kutsaldır.”

HalkTV: Varlık sebebimizi inkar etmemizi istiyorlar

Halk TV’nin sahibi Cafer Mahiroğlu, RTÜK’ün cezalarını sert bir dille eleştirdi. “Bu ağır ceza yayın lisansının iptalinden önceki son durak” diyen Mahiroğlu, “Bizden haber yapmamamızı, varlık sebebimizi inkar etmemizi istiyorlar. Görme, duyma, konuşma diyorlar” dedi. Mahiroğlu, “Herkes bilmelidir ki, bu halk haber alma özgürlüğünün kısıtlanmasına boyun eğmez” diye yanıt verdi.

Cafer Mahiroğlu, karar sonrası sosyal medya hesabından şöyle yazdı:

“RTÜK günlerdir savurduğu tehditlerin gereğini yaptı, Halk TV’ye yine ağır bir ceza kesti. Bu ağır ceza yayın lisansının iptalinden önceki son durak. Bizden haber yapmamamızı, varlık sebebimizi inkar etmemizi istiyorlar. Görme, duyma, konuşma diyorlar. Herkes bilmelidir ki, bu halk haber alma özgürlüğünün kısıtlanmasına boyun eğmez. Bunu görmeyenler ya bu ülkenin tarihini bilmiyor ya da Türk halkını tanımıyor. Halk TV milyonların izlediği bir haber kanalıdır, izleyicisi ile birlikte tarih önündeki sınavını layıkıyla verecektir.”

Gazeteciler Cemiyeti: Anayasaya aykırı

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu, Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun 4 televizyon kanalına verdiği 7 ayrı cezayı ve Sözcü TV’ye getirilen 10 gün yayın durdurma cezasını kınayan bir açıklama yaptı.

TGC’nin açıklamasında şu görüşler yer aldı:

“Kamuoyunu ilgilendiren tüm olaylar hakkında, halkı objektif ve gerçekleri yansıtacak biçimde aydınlatmak basının varĺık nedenidir. Yurttaşları olumsuz etkileyen, kamu yararını zedeleyen sorunlarla ilgili olarak iktidarı ve yöneticileri eleştirmek, uyarmak bu varlık nedeninin olmazsa olmazıdır.

Anayasa’nın 28’inci ve 5187 sayılı Basın Yasası’nın 3’üncü maddesi de basının bu görevini düzenler. Haber gerçekse, haber güncelse, yayınlanmasında kamu yararı varsa, içerik doğru ifade ediliyorsa gazeteciler için bu haber yapılır, yayınlanır, sunulur ve yorumlanır. Ancak bu yasaları hiçe sayan kurumların temsilcilerinden gazetecilere ve medya kuruluşlarına gelen haksız, hukuksuz saldırılar sürüyor.

Son olarak yine Anayasa’ya aykırı ve gazetecilik mesleğine müdahale etmeye çalışan kararlar alan RTÜK Halk TV, NOW TV, Sözcü TV ve Tele1 TV’ye ceza yağdırdı. RTÜK ayrıca Flu TV ve Fatih Altaylı’nın youtube kanalları için yayın lisansı alma zorunluluğu getirdi. Bu kanallar 72 saat içinde lisans başvurusu yapmazsa erişime kapatılacak.

Halk TV’ye Gündem Özel programında, CHP Genel Başkanın Özgür Özel’in Saraçhane mitinginde Akın Gürlek ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik eleştirileri ile boykot çağrısının ekrana yansıtılması, canlı yayın yapılarak, yorumlarda ‘halkın kin ve düşmanlığa teşvik’ edildiği savıyla yüzde 5 idari para cezası ve 5 kez de program durdurmaya karar verildi.

Sözcü TV’ye canlı yayın yapılarak, yorumlarda ‘halkın kin ve düşmanlığa teşvik’ edildiği savıyla 10 gün yayın durdurma cezası çıktı. Sözcü TV’nin aynı maddeden ceza alması halinde lisansı iptal edilecek. Tebliğin ardından Sözcü TV’nin 10 gün boyunca ekranı karartılacak. Ekrana yalnızca siyah zemin üzerine RTÜK’ün karar metni yansıtılacak. Sözcü TV hakkında ayrıca CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’ın MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye yönelik sözleri nedeniyle yüzde 3 idari para cezasına hükmedildi. Özgür Özel mitingini canlı vermek suç sayıldı.

Tele 1 TV’ye ise Haber 13 programında CHP Genel Başkanın Özgür Özel’in Saraçhane mitinginde Akın Gürlek ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik eleştirileri ile canlı yayınlarda yorumlarda ‘halkın kin ve düşmanlığa teşvik’ edildiği iddiasıyla yüzde 5 idari para cezası ile 5 kez de program durdurma cezası çıktı. Ayrıca Sabah Pusulası programında RTÜK Başkanına yönelik değerlendirmeler nedeniyle de yüzde 3 idari para cezası kesildi.

Now TV’ye Orta Sayfa programında Ekrem İmamoğlu soruşturmasıyla ilgili işlemlerin hukuka aykırı ve talimatlarla yapıldığı yorumları gerekçesiyle yüzde 2 idari para cezası verildi.

Tüm bu cezaların ardında halkın haber alma hakkını kısıtlanma niyetinin olduğunu biliyoruz. RTÜK gazetecileri ve medya kuruluşlarını iktidarın kamu yararına olmayan faaliyetlerini tartışmaktan, haberleştirmekten vazgeçirmeye çalışıyor. Youtube kanallarına lisans zorunluluğu getirerek halkın haber alacağı tüm alanları daraltmayı hedefliyor.

RTÜK’ü kararlarında Anayasa’ya, basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne saygılı olmaya, tarafsız davranmaya, haksız, hukuksuz yayın durdurma, idari para cezaları vermekten vazgeçmeye, toplumda çok sesliliği, yurttaşların haber alma hakkını ve kamu yararını gözetmeye çağırıyoruz. Gazetecilik suç değildir.”

Basın Konseyi: RTÜK meşruiyetini yitirdi

Basın Konseyi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından, “Halkı kin ve düşmanlığa tahrikten”, SZC TV, Halk TV, Tele 1 ve NOW TV’ye verilen cezalara tepki gösterdi.

Basın Konseyi’nin konuya ilişkin açıklaması şöyle:

“Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun HALK TV, SÖZCÜ TV, NOW TV ve TELE1 TV kanallarına ve Youtube üzerinden yayın yapan iki yayıncıya verdiği kural ve kanun tanımaz cezalar, Türkiye’yi yönetenlerin ülke üzerinde kurmaya çalıştığı baskının yeni örnekleridir.

RTÜK toplantısı öncesinde, Kurul Başkanı Şahin’in yaptığı açıklamalar bile yayıncılık açısından açık bir sansürdür. Görevi dışına çıkarak medyayı denetlediğini iddia edenlerin, gerçeği halka ulaştırmakla yükümlü medyaya ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek’ suçuyla tarihte benzeri görülmemiş ekran karartma ve ağır para cezaları vermesi kabul edilemez.

Gürcistan’dan alınmış montaj görüntülerini Türkiye’de yaşanmış gibi gösteren ve halka yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunu işleyen kanallara hiçbir ceza verilmemiş olmasını ibretle izlemekteyiz. Ekranların günlerce karartılması ve milyonlarca liralık cezalar eşitlik ilkesine ve basın özgürlüğüne tamamen aykırıdır. RTÜK tarafsızlığını ve meşruiyetini yitirmiştir.”

Fahrettin Altun: Cumhurbaşkanımıza hakaret etmesinler

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise RTÜK kararlarını savundu. Altun, sosyal medya hesabından Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna (RTÜK) yöneltilen eleştirilere ilişkin açıklama yaptı.

Halkı kin ve düşmanlığa sevk etmeyi, kamu düzenini bozmayı, bireysel hak ve özgürlükleri baskı altına almayı hedefleyen yayınlar karşısında kamu otoritesinin takınması gereken tavrın belli olduğunu hatırlatan Altun, Anayasa’nın ve yasaların ortaya koyduğu çerçevede RTÜK’ün bir düzenleyici ve denetleyici kuruluş olarak görevini yapmak mecburiyetinde olduğunu ifade etti.

Medya kurum ve kuruluşlarının sorumlu, ilkeli, ahlaki ve hakikat temelli yayıncılık yapması gerektiğini vurgulayan Altun, şunları kaydetti:

“Eğer demokratik toplum düzenini muhafaza etmek, basın özgürlüğünü teminat altına almak istiyorsak öncelikle yapılması gereken budur. Türkiye’yi itibarsızlaştırmaya, vandalizmi özendirmeye, şiddeti tırmandırmaya, terör örgütlerine zemin kazandırmaya ve yargı kurumlarını yıpratmaya yönelik yayınlar hiçbir surette savunulamaz. RTÜK’ün uyguladığı tedbirlere yönelik ağır eleştiriler yönelten kesimlere, öncelikle kendi ideolojilerine yakın eksende yayın yapan medya kuruluşlarında Sayın Cumhurbaşkanımıza ve hükümetimize karşı mütemadiyen dile getirilen ağır iftira, hakaret ve ithamları görmezden gelen tutumlarını terk etmeleri çağrısında bulunuyoruz.

Basın özgürlüğü kisvesi altında son günlerde gördüğümüz kışkırtmaların, hakaretlerin, iftiraların, kişisel haklara tecavüz eden yayınların son bulması gerektiğinin ısrarla altını çiziyoruz. Bu çerçevede yayıncılarımıza bir kez daha sorumluluk bilinciyle hareket etmeleri, yayınlarında hakarete, iftiraya ve kişilik haklarına zarar veren eylemlere ve söylemlere yer vermemeleri gerektiğini önemle hatırlatıyoruz. Bizler, milletimizin haklarını korumak için, büyük ve güçlü Türkiye için gece gündüz demeden Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde çalışmaya devam edeceğiz.”