RTÜK’ün ‘sokak röportajı’ düzenlemesi: YouTube’dan yayın yapan herkese lisans alma mecburiyeti

Türkiye’de sokak röportajları uzunca bir süredir AK Parti kanadının tepkisine yol açıyor. Konunun bir şekilde kötü giden ekonomiye geldiği yayınlar haliyle sosyal medyada da günlerce ‘çok konuşulanlar’ arasında kalıyor. Ancak bunların sonuncusu siyaset sahnesinde de büyük bir polemiğe yol açtı.

Dilruba Kayserilioğlu bir sokak röportajında sarf ettiği sözler nedeniyle ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve aşağılama’ ile ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamalarıyla tutuklanınca yeniden ‘düşünce özgürlüğü’ tartışmaları başladı. Genç kadın günler sonra tahliye edildi edilmesine, fakat bu sefer de serbest kalma şeklinde bir tuhaflık vardı:

“Elinde siyah bir poşetle bir anda tahliye etmişler. O saatte bir genç annesine ya da avukatına haber verilmeden tahliye ediliyor. Kızımın elinde hiçbir şey yok. Kızım bir telefon bulmuş. Öyle aradı beni, o şekilde haber verdi. ‘Anneciğim sakın ağlama. Beni tahliye ettiler’ dedi.”

CHP Dilruba’yı İzmir Enternasyonal Fuarı’nda protokolde ağırladı. Onun tutuklu yargılanması gerektiğini savunan AK Parti ise ana muhalefete tepki gösterdi. İki parti yetkililerinin laf dalaşı sürüyor.

Konu Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin’in de gündemindeydi.

Ekol TV’de katıldığı bir yayında, yaşananlarla ilgili olarak “Devlet sanki acziyet içerisindeymiş gibi algı yaratılıyor. Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) veya YouTube üzerinden bu röportajları hep uyardık” dedi ve devam etti:

“Gördük ki, çeki düzen vermek şöyle dursun, global anlamda yayın yapan haber programlarından sonra verilmeye başlandı. Sokak röportajlarına düzen getirilecek. Benim açıklamamdan sonra sanki harekete geçilmiş gibi. Hayır o söylenenleri kim söylerse söylesin gözaltına alınır ve bir soruşturma geçirir.

Çalışmalarımızı yaptık. Normal bir röportajdaki kurallar neyse aynısını burada da uygulayacağız. Dikkat etmeleri gerekecek. İftira atmayacaklar, yanlış bilgi, doğruluğu tartışılır bilgi veremeyecekler.

YouTube’la ilgili çalışma da yürütüyoruz. Ama kapatmak için değil, düzene sokmak için uğraşıyoruz. YouTube’da hiçbir içeriğe bugüne kadar müdahale etmedik. Kişisel yayınlar hariç tüm yayınlar RTÜK denetimindedir. Yeni dijital mecralar da Türk kanunlarına uymak zorunda. Lisans almak zorundalar.

YouTube üstünden haber yapanlar, program yapanlar RTÜK’ten lisans almak zorunda kalacak. Cüzi bir rakamla bu verilecek. Lisans süresi 10 yıl. Her yıl düzenli ödeme yapılıyor. YouTube ile ilgili görüşmelerimiz sürüyor. Teklifimizi değerlendirecekler, haber bekliyoruz. Bu yasa çıkmadan da lisans alınabilir.

YouTube yayınlarından ücret mi alınacak?

YouTube veya diğer dijital medyalardan gelen toplam yayıncılık gelirinin yüzde 1,5’i alınır. TV ve radyo uygulaması ise ayrı. Türkiye’de yayıncıyı garanti altına alan çok iyi yönetmeliklerimiz var. Dünyanın en iyilerinden biriyiz.

Tüm gönderilere yorumları kapattım. Çünkü o platformdan hakaret ediliyor, tehdit alıyorum. Korktuğumdan değil. Üzüldüğüm şeyler oldu. Çünkü ben şikâyetlerimin çoğundan da vazgeçtim. Çünkü bilinçsizce yorum yapanlar oldu. Uzun süre de açmayı düşünmüyorum.”

Uyarı atışı yapmıştı

Şahin birkaç hafta önce de sokak röportajlarına yönelik olarak bir ‘uyarı atışı’ yapmıştı. Bu yayınların dezenformasyona yol açtığını ileri sürdükten sonra şunları söylemişti:

“Ekonomik ya da siyasi yönlendirmeler yapmak amacıyla ‘Sokağın Sesi’ adı altında masumane bir formatta pazarlanan röportajlar ancak ve ancak yayıncısının öznel fikrini destekleyen görüşler olarak dikkat çekmektedir.

Sadece verilmek istenen mesaj doğrultusundaki görüşlerin yer aldığı röportajlarda sanki genelin sesiymiş veya toplumun büyük bir kesiminin görüşüymüş gibi yansıtılan vatandaş fikirleri nesnellikten uzak, maksatlı yönlendirici tarafıyla dezenformasyona yol açmaktadır. Bu tarz yanıltıcı röportaj teknikleri kitleleri bilinçli olarak etki altına almak amacıyla kullanılmaktadır.”

Sokak röportajı üzerine tutuklanan Dilruba Y. hakkında tutukluluğa devam ve tahliye kararı