Vekillerin tatile gitme telaşı, Meclis’e pazar günü sokak köpekleri yasasını görüştürdü

Türkiye Büyük Millet Meclisi bu yasama dönemi için çalışmalarını salı akşamına kadar bitirmek, sonra da tatile çıkmak istiyor. Meclis Genel Kurul gündeminde ise bu yasama dönemi için kalan son yasa, sokak köpeklerini yok etmeyi öngördüğü için ciddi tepkiye neden olan yasa teklifi.

Dün günlerden pazardı ama TBMM bu yasa için fazla mesai yaptı, toplandı. Dün bütün gün yasanın geneli üzerinde görüşmeler yapıldı ve tamamlandı. Bu sırada zaman zaman gerginlikler yaşandı, bir Ak Partili milletvekilinin ‘Sokak hayvanları’ derken eliyle muhalefet sıralarını göstermesi az kalsın kavga çıkmasına neden olacaktı. Ardından maddelere geçildi ve ilk 5 madde kabul edildi. Yasa zaten 17 madde, Meclis bugün ve yarın da çalışacak.

Bu dönemin son günlerini yaşayan Meclis aslında bir çeşit sıkıyönetim altında. Hayvansever grupların genel kurula gelip gösteri yapmasını, protestoda bulunmasını engellemek isteyen Meclis yönetimi, TBMM’de ziyaretçi yasağı uyguluyor.

Meclis’e gelip sesini duyuramayan hayvansever örgütler ise başta Ankara olmak üzere pek çok yerde dün sokak eylemlerindeydi. Yasa protesto edildi.

Meclis Genel Kurulunda iktidar ile yasaya şiddetle itiraz eden muhalefet arasında bir sözlü uzlaşmaya varıldığı iddiaları dün çok konuşuldu, haber oldu. Bu iddialara göre iktidar kanadı yasanın özünü oluşturan sokak hayvanlarının belediyeler tarafından sokaklardan toplanıp barınaklara konması maddesinden vaz geçmiyor ama bu maddenin uygulaması için belediyelere mali kaynak sağlayacak bazı önerilerde bulunuyordu. Örneğin Milli Piyango gelirlerinden hayvan barınakları için para ayrılması, barınak inşaatlarının giderinin yarısını merkezi hükümetin bütçeden karşılaması gibi şeyler. Ancak bu konularda bir uzlaşmaya varılamadı, muhalefetin tepkisi yumuşamadı.

Dün genel kurulda yasanın tümü üzerinde görüşmeler yapıldı ve gecenin sonunda yasanın maddelerine geçilmesine karar verildi. İktidar kanadının Meclis çoğunluğu bunu sağlamaya yetti.

Görüşmeler sırasında ise aynen yasa teklifinin komisyon aşamasında görüldüğü gibi gerginlikler yaşandı. Bu gerginliklerin en büyüğü Ak Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu’nun konuşması sırasında yaşandı. Yenişehirlioğlu, konuşması içinde ‘Sokak köpekleri’ derken eliyle muhalefet sıralarını gösterdi. Bunun üzerine muhalefet ayaklandı, kürsüye yürüyenler oldu. Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ olayları yatıştıramayınca oturuma 15 dakika ara verdi. Aradan sonra Yenişehirlioğlu kürsüden özür diledi, konu kapandı.

İlk 5 madde geçti

Sokak hayvanlarına yönelik düzenlemeleri içeren Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin ilk beş maddesi TBMM Genel Kurul’da kabul edildi.

Sahipsiz hayvanlara ilişkin yürütülecek çalışmalarda, tereddüde mahal verilmemesi, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zorunluluğu bulunduğundan “sahipli hayvan” ve “sahipsiz hayvan” kavramları açık şekilde tanımlanacak.

Uygulamada tereddüde mahal verilmemesi amacıyla ve Kanun’daki “yakala-kısırlaştır-sal” metodunun kaldırılması nedeniyle hayvan bakımevi tanımında uyum değişikliği yapılacak. Hayvan bakımevinin tanımı, “Bakanlıktan izin alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesis” şeklinde değiştirilecek.

‘Sahipsiz hayvanın yaşamı desteklenmeli’ cümlesi yasadan çıktı

Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların hayvan bakımevlerine toplanması ve buralarda rehabilite edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması sebebiyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın onun yasal sorumluluğunu alarak sahiplenilmesi suretiyle mümkün olabileceği ilkesi kabul edilecek. Kanun’un ilkeleri arasında yer alan “Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir.” ifadesi yürürlükten kaldırılacak.

Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlayacak, eğitim çalışmaları yapacak.

Barınaklara tıkılacaklar

Hayvan bakımevlerine alınan hayvanlardan rehabilite edilen köpekler sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Doğru ve güncel veri sağlanabilmesi amacıyla hayvan bakımevlerine alınan hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek.

Bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. maddesindeki “Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır” hükümleri uygulanacak.

Barınağın dışına çıkartmak yasak

Yerel yönetimler sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkili olacak.

“Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan köpeği bakımevi dışında bir yere bırakmak” fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylece sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan bakımevlerine götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevi bünyesinde bakılmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasının ve yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin sağlanması amaçlanacak.

TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ, teklifin 5’inci maddesinin kabul edilmesinin ardından birleşime ara verdi. Aranın ardından Komisyonun yerini almaması üzerine Bozdağ, birleşimi bugün saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.

Ankara’da protestolar vardı

Yasa Meclis’te konuşulurken hayvanseverler de eylemdeydi. Dünkü en büyük eylemlerden biri Ankara’da, Çankaya’daki Anıtpark’ta gerçekleşti.

Eylemde, “Direne direne kazanacağız, devlet öldürmez devlet yaşatır, susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz, kısırlaştır, aşılat yerinde yaşat” sloganları atıldı. Eylemde CHP Gençlik Kolları da hayvanseverlerin yanında bulundu. Kürsüye ilk olarak CHP Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever çıktı. Ersever, “Bugünü unutmayacağız, unutturmayacağız. Yapmak istedikleri bir katliam yasasıdır” dedi. CHP Ankara Milletvekili Semra Dinçer, “Meclisi boş bırakmayacağız. Sizler burada, bizler orada bu katliam yasasına ‘dur’ diyeceğiz” diye konuştu. CHP Ankara İl Kadın Kolları Başkanı Ayça Çağlar da sorunun “katliam yasası” ile çözülemeyeceğini belirterek “Bizlerin asla kabul etmediği bir mücadele içerisindeler” dedi.

Daha sonra kürsüye çıkan Ankara Barosu Başkanı Mustafa Köroğlu, “Başkaldırmak için buradayız. Eğer hep birlikte çağdaş bir medeniyetten bahsedeceksek, hayvan haklarını koruyarak refahlarını sağlamalıyız” ifadelerini kullandı. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Üyesi Nilüfer Ustael de “Sokaktaki çocuğun yaşam hakkı ile sokak hayvanlarının yaşam hakkı birbirleri ilen çatışan haklar değildir. Bunun adı ötanazi değil katliamdır. Bu yöntem Avrup’da başarılı olmamıştır” dedi. CHP Ankara İl Başkan Yardımcısı Hüseyin Özyıl Yıldırım ise “Biz sizin katliamlarınızı çocuklardan, kadınlardan, ağaçlardan, 2013’te Gezi Parkı’ndan biliyoruz. Direnmeye devam edeceğiz. Mazlumun ahı indirir şahı” diye konuştu.

Gökova’da köpek katliamı iddiası

Bir başka eylem yeri Muğla idi. Muğla Sınırsızlık Meydanı’nda nöbete başlayan bir grup yasanın geri çekilmesini talep etti. Eylemciler Gökova’da sokak hayvanlarının zehirlenerek öldürüldüğünü duyurdu.

Yasanın henüz çıkmadan fiili olarak uygulandığını öne süren hayvan severler “Kayıp sayısı şu an belli değil. Belediye başkanına ve jandarmaya konu iletildi. Bunu yapanlar bulunmaz ve ceza almaz ise diğerlerine de cesaret verecektir. Hayvan gruplarında paylaşılan görüntüler çok üzücü. Belediye başkanı konuyu araştırdıklarını söyledi” dedi.

‘Bölgedeki diğer köpekler de kayıp’

Hayvan severlerden Deniz Hanım konuyla ilgili yaşananları şöyle anlattı:

“Gökova kahvesi ve camisinin olduğu yerde can çekişen köpekleri gördüler. Bir çoğu vefat etti. İkisi hâlâ hayatta, hayvan hastanesine gönderildi. Şu an üç köpeğin öldüğünü biliyoruz. Bölgedeki diğer köpeklerin de kayıp olduğunu biliyoruz. Konu savcılığa aktarılmış durumda. Kamera kayıtlarının incelenmesi istendi ancak kameraların çalışmadığı söyleniyor. Ara sokakları gören işletmelerin kameralarına bakılacak. Burada yaşayan insanlar buna sessiz kalmak istemiyor. Suç işleniyor, kimsenin böyle bir hakkı yok.”