Ann Patchett’ten Pulitzer finalisti Hollanda Evi: Bir ev ne zaman yuva olur?

“Hayatta birkaç kez fırlatırlırsınız ve üzerinde durduğunuz geçmiş arkanızda kalır; üzerine konmak istediğiniz gelecekse henüz yerinde değildir ve bir an için muallakta kalırsınız”

Ev metaforu hem fiziki mekanı, yuvayı, barınmayı temsil eder hem de bireyin içsel dünyasının haritasını gösterir. Çoğu zaman aileye bağlandığımız yer evdir. Güvenli bir alandır veya öyle olmasını umduğumuz yerdir. ‘Hollanda Evi’ tam da bu çoğulcu temsilleriyle birlikte bir yuvadan fazlasını anlatıyor. Yazarı Ann Pratchett, Time’ın 2012’de ‘Dünyanın En Etkili 100 Kişisi’ listesine girmiş bir kurgu yazarı. Türkçede ‘Tom Lake’ (The Kitap Yayınları, 2024), ‘Hep Beraber’ (Hep Kitap, 2017) ve ‘Bel Canto’ (Can Yayınları, 2004) romanlarıyla tanınan Pratchett’in Pulitzer ödülü finalisti olan 2019 tarihli  romanı ‘Hollanda Evi’, The Kitap Yayınları tarafından Kerime Dalyan çevirisiyle Türkçeye kazandırıldı

The New York Times çoksatanı ‘Hollanda Evi’, çeperinde bir ailenin öyküsünü, miras olgusunu, aile kavramını, ilişkileri anlatan bir roman. İki katmanlı bir okuma zevki sunuyor okuruna, önde bir mimari eser olan ev ve temsil ettiği varlık anlatılırken arka planda ‘çocukluk’ ve geçmişin hatıraları canlanıyor. Çok etkileyici ve görkemli yapısıyla gören herkesi kendine hayran bırakan bir mimariye sahip olan bu evde yaşayan ailenin hayatına süzülüyoruz.

Sonradan zengileşen bir ailenin önemli miraslarından biri olan ev, bu zenginliği taşıyan son kuşağın temsilcisi babanın yıllar içinde kaybettiği varlıklarından geriye kalanı da temsil ediyor. Görkemli Hollanda Evi ailenin yuvası olmanın yanı sıra, sahip olunan bir tarih, bir varlık göstergesi aynı zamanda. II. Dünya Savaşı sonrasında gayrimenkul yatırımları sayesinde varsıllaşan baba Cyrill Conroy, Pennsylvania’daki gösterişli Hollanda Evi’ni (VanHoebeek’lerin evi) satın alır. Ailesine hem bir yatırım hem de bir yuva sunduğunu düşünerek böylesi bir mülke sahip olmanın gururunu taşır. Oysa ev aileye mutluluk ve huzur getirmeyecektir. Evin iki çocuğu Maeve ve Danny’dir ve okur hikayeyi evin oğlu Danny’den dinler. Yaklaşık 50 yıllık bir olay örgüsünün içinde akar tüm hikaye.

Romanda, annelerinin babalarını terk etmesi sonrasında babalarının ruhen kendilerinden uzaklaştıkları bir çocukluk işlenir. Babaları yeni sevgilisiyle birlikte çocuklarından uzaklaşır ve kısa zaman sonra da hayatını kaybeder. Hikaye, Danny ve Maeve’nin baba kaybıyla savrulan yaşamlarına odaklanır. Çocuklar bambaşka bir yaşam mücadelesinde bulurlar kendilerini, evlerini babalarının diğer eşine kaptırırlar. Kendi ayakları üzerinde duracak eğitimi alır ve geçimlerini yeniden sağlarlar. Fakat Hollanda Evi hala anılarında çok canlıdır ve o eve geri geleceklerdir. Danny ve Maeve, yeni bir gelecek kurma çabasındayken yeniden Hollanda Evi’yle, aslında çocukluklarıyla kesişir yolculukları.

‘Hollanda Evi’, bir zenginliğin, kaybedilen yaşamların ve uğrunda harcanan geçmişin sorgulamasıdır bir bakıma. Maeve’nin zamansız kaybı Danny’nin yeniden eve sahip çıkmasını sağlar.

Aslında tüm hikaye ‘geçmiş’ üzerine kuruludur, geçmişi bugünün gerçekliğinden mi anlatırız yoksa başka türlü mü görünür, bunun üzerinden şekillenen bir sorgulamanın romanıdır. Yuva edinilen bir evin ve aile kurumunun tüm simgeleriyle okuru kendine çeken hem geçmişin hem günümüzün romanı ‘Hollanda Evi’.

2023’ün en iyilerinden Tom Lake: Annenin eski sevgilisi kimin babası?