Çocukların tüm duygularını sahiplenmesine dair güçlü bir hikâye

ÖZLEM KARAHAN –
[email protected]

Çocuk gelişiminde duygu regülasyonunun (ya da diğer adıyla duygu düzenlemenin) ne kadar kritik bir önemi olduğunu, özellikle son yıllarda konuyla ilgili olarak sayısı artan araştırmaların sonuçları ortaya koyuyor. Duyguları tanımlama, sahiplenme ve hatta her birini aşama aşama yaşamakla ilgili becerileri hayatının henüz ilk yıllarından itibaren geliştiril(e)memiş kişi, ilerleyen yıllarda bunun sancısını türlü biçimlerde çekiyor. Bu anlamda, doğumdan itibaren çocuklarla duygu regülasyonu konusunda ne kadar etkinlik yapılır, duygu regülasyonunun gelişimine katkı sağlayacak ne kadar kitap okunur, ne kadar sohbet edilirse; özetle çocuğun duyguları tanıması, duygulardan korkmamayı öğrenmesi, duygularını tanımlama ve ifade etme becerisi kazanarak her birini bir yaşam pratiğine dönüştürmesi için ne yapılırsa faydalı olacaktır.

Danışman ve oyun terapisti Allison Edwards, duygu regülasyonunun çocuğa kazandırılmasının öneminin farkında olan isimler arasında yer alıyor. Çocuklar, ergenler ve aileleriyle uzun yıllardır çalışan ve daha önce ‘Kaygı Ne Diyor? adlı kitabı Türkçeye çevrilmiş olan Edwards, bu kez tüm duyguları merkezine aldığı bir kitapla okurlarını selamlıyor.
Edwards’ın Türkçeye İdil Koçak tarafından çevrilen ve İthaki Çocuk etiketiyle raflarda yerini alan kitabının ismi ‘Mercan’ın Tüm Duyguları’.

Tüm duyguları hissetmenin güzelliği

Kitabın ana karakteri Mercan’ın hayatta en sevdiği duygu mutluluktur. Öyle ki, mutluluk dışındaki tüm duygular ona mutsuzluk verir. Mercan’a göre mutluluk dışındaki tüm duyguları, onun en kötü zamanlarında ortaya çıkar. İster öfke olsun ister kıskançlık, ister hüzün, utanç, heyecan ya da stres olsun ister umutsuzluk; Mercan, mutluluk dışındaki tüm duyguların kendisini mutluluktan uzaklaştırdığına inanmaktadır. Bu nedenle de mutluluk dışındaki tüm duygularının hayatından tamamen ve sonsuza kadar çıkmasını dileyip durur.

O sabah Mercan uyandığında, her şeyin değiştiğini, tüm duyguların ortadan kaybolduğunu fark eder. Ne kardeşi Pamir normalde kızacağı bir şey yaptığında öfke çıkar ortaya ne okulda sık sık peşine takılan utanç görünür. Belki tüm duyguları geçici bir süreliğine ortadan kaybolmuştur. Ama ya öyle değilse? Ya Mercan’ın her zaman hayatından çıkmasını istediği duyguları gerçekten hayatından çıktıysa? Peki, duyguları olmadan bir insan neye benzer? Sevinemediğinde, üzülemediğinde, heyecanlanamadığında ya da utanamadığında yine de en sevdiği duygu olan mutluluğu eskiden hissettiği kadar güçlü hissedebilecek mi kahramanımız?
Tüm duyguları hissetmenin güzelliği üzerine kaleme alınmış oldukça güçlü bir hikâye olan ‘Mercan’ın Tüm Duyguları’ odağına işte bu öyküyü koyuyor.

Duyguların da birer karakteri var

Yazar Allison Edwards, ‘Mercan’ın Tüm Duyguları’nda duyguları küçük yaratıklar olarak çıkarıyor okurun karşısına. Her biri ana kahramandan boyut olarak oldukça küçük, farklı renklerde ve tiplerde ‘canlılar’. Gözleri, kulakları, elleri, ayakları olan birer canlı. Bu biçimde aslında bir şekilde ‘ete kemiğe büründürdüğü’ duyguların okurun nezdinde empati yoluyla anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu kitaptan bahsederken, hikâyeye resimleriyle omuz veren Valeria Decampo’ya alkış tutmamak olmaz. Zira Decampo hem ana karakter hem de her biri farklı özellikleriyle öne çıkarılan duyguları oldukça yaratıcı ve aynı zamanda metnin önüne geçmeyecek bir ustalıkla görselleştirmeyi başarıyor.

Ebeveynler ve yetişkinler de okumalı

Allison Edwards, bu kitabında tüm duyguların ‘normalleştirilmesine’ katkıda bulunurken, aynı zamanda duygu düzenlemesinin nasıl yapılabileceğine dair minik okurlarına ipuçları da veriyor.
‘Mercan’ın Tüm Duyguları’ sadece çocuklar için değil, öğretmenler ve ebeveynler için de oldukça keyifli ve faydalı bir kitap. Yazar, kitabın sonunda yetişkin okurları için özel bir başlık açarak, kitabını bir yanıyla da bir etkinlik rehberine dönüştürüyor. Ayrıca yine kitabın sonunda yer alan bir karekodla, çok daha detaylı ve zengin bir etkinlikler kitabını çocuklarla, ebeveynlerle ve öğretmenlerle paylaştığını da belirtmek gerek.