Hikaye Hırsızı: Edebiyatta hırsızlık nereden başlıyor?

Quentin Tarantino’nun kariyerinde üst üste çıkan filmleri daha ilk filmi ‘Rezervuar Köpekleri’nden itibaren hep hayranlıkla karışık bir şaşkınlıkla karşılandı. Ancak hayatlarını film izlemeye adamış sinema yazarları daha bu ilk filminden itibaren bazı detayları başka filmlere benzetmeye başladılar. Yapılan röportajlarda illa ki bu benzerlikler bu hızlı konuşan ve dünyanın her yerinden deli gibi film izleyen genç adama soruldu. Tarantino’nun cevabı hep şu oldu: “Bu filmler yönetmenlerinden çıktıktan sonra artık benimdir”.

Tarantino filmlerinde hangi filmlerden esinlendiğini, hangilerinin bazı detaylarını kendi senaryosuna yedirdiğini hiç saklamadı, soranlarla da “Büyük sanatçılar çalarlar” diyerek açık açık konuştu. Hatta bir arkadaşı kendi hikayesini onun bir filminin bir sahnesinde anlatıldığını gördüğünü söyleyerek onu dava etmekle tehdit etti. Tarantino’nun ona “Senin hikayeni senden daha güzel anlattım, tek suçum bu olabilir” diye karşılık verdiği söylenir.

Kuşkusuz Tarantino esinlendiği başkalarına ait fikirleri dönüştürerek kendi hikayesinde kullanan, pastiş bir sinemanın ustası. Bu üslup onun alametifarikası. İlk filminden en yenisine kadar hepsinde bu postmodern sinema anlayışını tüm dünyaya kabul ettirdi. Artık onun filmlerini kimse çıkıp da hırsızlık başlığıyla eleştiremez.

Ancak, tüm dünyada olduğu gibi bazen bizim de kültür gündemimizi meşgul eden ‘edebiyatta intihal’ konusu bu kadar da iyi niyetli ve yaratıcı karşılanmıyor pek. Yazarların başka bir eserden intihal yapması ne olursa olsun tespit edilebilir bir şey ve yapan için çok yüz kızartıcı bir suç aynı zamanda. Ama intihal olan nedir? Yazılı bir metin mi yoksa başkasının daha kağıda bile dökülmemiş fikri bir intihalin konusu olabilir mi?

Hikaye arayan bir yazar

Jake Bonner parlak bir ilk romanla edebiyat dünyasına çıkmış bir yazar. İkinci kitabı, ilki kadar ilgi görmemiş, sönük bulunmuştur. Üzerinde çalıştığı üçüncü romanı kariyeri için çok önemlidir. Ama bir sorun vardır; bu romanının iyi olmadığını daha taslak aşamasındayken bile biliyordur Jake.
Geçimini sağlamak için verdiği yaratıcı yazarlık eğitimlerinin birinde Evan Parker adlı biraz küstah bir öğrenciyle tanışır tam bu noktada. Parker, çok iyi bir hikaye fikrine sahip olduğunu söyler. Bir gün otururlar ve Parker ona hikayesinden bahseder. Araya uzun bir zaman girer ve bir gün Jake, bu harika bir roman fikrine sahip öğrencisinin öldüğünü öğrenir bir şekilde. O muhteşem hikayesini yazıp yayınlatıp yayınlatmadığını araştırır. Görünürde böyle bir roman yoktur, hem zaten hafızasında kalan kısmıyla kendi başına kendi cümleleriyle detaylandırıp yazacaktır. Ortada basılmış bir metin olmadığına göre tam da bir intihal sayılmazdır yaptığı!

Jake ‘Beşik’ adlı üçüncü romanını böylece tamamlar. Roman büyük sükse yapar. Artık çok ünlü bir yazar olmuştur hatta kitabının film uyarlaması için Steven Spielberg ile görüşmeye başlamıştır. Ancak bütün bunlar ‘Hikaye Hırsızı’nın hikayesinin daha henüz ilk kısmıdır… Bir gün mail kutusunda [email protected] adresinden gelen bir mesaj görür. Bu adresin sahibi bir şeyler biliyor gibidir!

Amerikalı yazar Jean Hanff Korelitz, şüphesiz iyi hikayeden anlayan bir yazar. Yazarlık kariyerinde genelde iyi okunan, bazıları diziye ya da filme uyarlanan romanlar bulunmakta. Bunların en ünlüsü Hugh Grant ve Nicole Kidman’ın başrolde olduğu HBO dizisi olarak uyarlanan ‘The Undoing’. Yazarın ilk baskısını 2021’de yaptığı ‘Hikaye Hırsızı’ (The Plot) adlı bu kitabı da Goodreads’de yılın kitapları adayları arasına girmiş bir ‘bestseller’.

Mini dizisi de geliyor

Yaratıcı yazarlık eğitimleri veren yazarların bazen öğrencilerinden gelen iyi kitap fikirlerine karşı sağlam durmaları gerekiyor doğrusu. ‘Hikaye Hırsızı’ yakalanması çok zor gibi duran bir intihal olayının bile bir şekilde yapanın yakasına yapışabileceğini anlatıyor bize.

New York Times’ın çok satanlar listesinde uzun süre kalmış olan roman, Stephen King’in de referansıyla iyice yayılmış ve hatta önümüzdeki aylarda Mahershala Ali’nin başrolünde olduğu 8 bölümlük bir mini dizisiyle de Apple+’da seyirci karşısına çıkacak.
Korelitz, Jake’in hikayesini kısık ateşte pişirerek anlatırken tam olması gereken yerden itibaren, onun ‘Beşik’ romanını da bizimle bölüm bölüm paylaşmaya başlamakta. O meşhur hikayenin ne olduğu ortaya çıktıkça (gerçekten de güzel bir hikaye bu arada!) Jake’in peşindeki kişi de yavaş yavaş belirginleşmeye başlar. Özellikle bu bölümden sonra romandaki heyecan dozu da giderek artıyor.

‘Hikaye Hırsızı’ başından sonuna ilgiyle okunan bir psikolojik gerilim romanı. Stephen King’in de benzer yerlerde dolaşan hikayelerini hatırlatıyor doğrusu. Özellikle de Johnny Depp’li bir film uyarlaması da olan ‘Secret Window, Secret Garden’ adlı ‘novella’sını… Yazar orijinal ismi “The Plot” olan bu romanının birkaç yıldır beklenen devam romanını da bu sene çıkarıyor. Adı da ‘The Sequel’ tabi ki de!
Bu heyecanlı romanı bizde Çiğdem Öztekin’in çevirisiyle yayımlayan Altın Kitaplar, devam romanı için de bizi fazla bekletmez umarım…