İmparatorlar Yataklarında Ölmez: Her şey idim, hiçbir şeye değmezmiş

Hollandalı tarihçi Fik Meijer’ın ‘İmparatorlar Yataklarında Ölmez’ kitabı, Roma imparatorlarının son günlerini anlatıyor. Sonu gelmez entrikalar, dram ve iktidar savaşlarının bir özeti niteliğinde. İnsanı kara delik gibi içine çeken bir kitap.

Her şey M.Ö. 753’te Romulus ve Remus kardeşlerin Tiber Nehri’nin kıyısına küçük bir şehir kurmasıyla başlar. Romulus, kardeşi Remus’u öldürerek tahtın tek sahibi olur ve belki de böylece Roma’nın kanlı, entrikalı ve vahşi tarihine öncüllük eder. Yedi yüzyıl içinde Roma, bir şehir devletinden çok geniş bir imparatorluğa dönüşür. Dünya tarihinde Roma imparatorlarından daha fazla güce ve toprağa sahip olmuş çok az lider vardır. Ama dünyanın bütün gücüne sahip olmak bile çoğu zaman huzurlu bir ömür ve ölüm için yeterli değildir; bu imparatorlardan çok azı kendi ecelleriyle, yaşlanıp yataklarında ölmüştür. Çoğu çok genç yaşta, iktidar mücadelesi uğruna suikasta kurban gitmiştir.

Hollandalı tarihçi Fik Meijer’ın ‘İmparatorlar Yataklarında Ölmez’ kitabı, Roma imparatorlarının son günlerini anlatıyor. Bu kitap, sonu gelmez entrikalar, dram ve iktidar savaşlarının bir özeti niteliğinde. Bu eseri okurken, Roma tarihinin karanlıkta ve kanla yazıldığını öğreniyoruz. En hazin ölümlerden biri elbette Jül Sezar’ınki. Sezar, kâhinlerin uyarılarına aldırmadan, öldürüleceğini bile bile senatoya girer. Yirmi üç bıçak darbesi alır. “Kendi kanı içinde öldüğünü kimsenin görmesini istemiyordu. Togasıyla başını örttü ve kıyafetinin etekleriyle ayaklarını kapadı. Bir kelime bile etmeden dayandı…” Sezar’ın vahşice öldürülmesinden sonra başa geçen evlatlığı Octavianus Augustus ise Roma’da tanrı gibi ibadet edilen bir imparatordur. Augustus partiler üstü, “yüce kişilik” anlamına gelen bir unvandır. Augustus senato tarafından tanrılaştırılsa da zehirlendiğine dair söylentiler de vardır.

Roma İmparatorluğu’nda Caligula ve Nero gibi tuhaf imparatorlar da hüküm sürer. Küçük bir çocukken büyük asker çizmeleriyle dolaştığı için kendisine Caligula (çizmecik) denir. Nevi şahsına münhasır bir karakter olan Caligula, “ağaçlarla savaşmış, dalları keserek bir zafer anıtı şeklinde yontmuş…askerlerine birden deniz kabuğu toplamalarını emretmiş ve bunlara okyanustan alınan ganimetler demiş.” Lüks ve şehvet düşkünü Caligula, kadın ve erkeklerle, fahişelerle, senatörlerin eşleriyle ve hatta kendi kız kardeşleriyle arzularını dindirir. Subaylarından biri olan Chaerea’yla görünümünden dolayı dalga geçtiği için ilk darbeyi vurma görevi bu subaya verilir. Çılgın Caligula tiyatrodan çıktıktan sonra öldürülür, kendisinden nefret edildiği için hatırası tamamen silinir, hatta karısı ve kızı da öldürülür.

Çılgın imparatorlardan bir diğeri Nero ise kendi annesini öldürtür, hamile karısını tekmeleyerek öldürür, erkek arkadaşı Sporus’u hadım ettirir ve ona karısı gibi davranır. Öldürüleceğini anlayınca, “Ne yazık, dünya benim gibi bir sanatçıyı kaybediyor!” der ve hançeri boğazına saplayarak intihara kalkışır. Kolayca canını veremeyince bu sefer muhafızı tarafından öldürülür.

Caracalla tuvaletini yaparken katledilirken Otho bir et kancasıyla Tiber’e sürüklenir. Bir imparatorun gücü ne kadar büyük olursa olsun, tehlike her zaman kapısındadır. İmparatorluk makamı ışıltılı olmakla beraber sarayda gölgeler uzun, hançerlerin saklanabileceği yerler boldur. İmparatorlar inanılmaz bir kudrete sahip olsalar da tahttan indirilme tehlikesi her an kapıda bekler. Kısa ve özlü biyografilerden oluşan bu kitap, okuru korkunç, kanlı ama sürükleyici bir yolculuğa çağırıyor. İnsanı kara delik gibi içine çeken bir kitap.

• “Her şey idim, hiçbir şeye değmezmiş”: İmparator Septimius Severus’un ölmeden önceki son sözü.