Baharı vadeden seçimin şarkıları Sezen Aksu’dan

Bolca kazanma vurgusu, birkaç tutam geleceğe umutla bakmayı söyleyecek ve mümkünse slogan haline gelecek akılda kalıcı vurucu bir söz ve elbette bol bol “gaza getirici” coşku. İşte ideal bir seçim şarkısının pek de sır olmayan tarifi bu. Tabii keramet, bunları hepsini doğru oranda, doğru sözlerle ve doğru ses ile bir araya getirmekte…

Müziğin siyasal iletişimin önemli bir propaganda aracı olması çok daha eskiye uzanıyor aslında. Ve elbette, bu durum sadece bizim coğrafya ile sınırlı değil. Ama bazen öyle bir şey oluyor ki ya sanatçı ya da bir şarkı paylaşılamıyor. Bu seçim döneminde Sezen Aksu da olduğu gibi. Aksu’nun ‘Karşıyım’ parçasını 14 Mayıs seçimlerinde TİP seçim şarkısı olarak belirledi. CHP de Aksu’nun sözlerini yazdığı Levent Yüksel’in sesinden dinlediğimiz ünlü İspanyol gitarcı Paco de Lucia’nın bestesi ‘Tuana’ şarkısını seçim parçası olarak seçti. Yani seçim sürecini Aksu’nun şarkıları bloke edecek.

 

Sezen Aksu: seçim listelerinin en popüler ismi

TİP, sosyal medyada paylaşılan bir video ile şarkının sözlerini paylaştı ve “Atın ölümü arpadan, hadi gelin arkadan. Yarı yolda bırakan taş olsun. Seçim şarkımız Sezen Aksu’nun güzel sesinden!” diyerek Sezen Aksu’yla 14 Mayıs’ı karşılayacaklarını açıkladı. CHP ‘Tuana’yı kullanmakla kalmadı kampanyasının sloganı olan ‘Sana Söz Yine Baharlar Gelecek’ sloganını da Sezen Aksu’nın şarkısından seçti.

Sezen Aksu’nun memleket haleti ruhiyesini her dönem iyi okumasından olsa gerek seçim dönemleri şarkılarına ilk başvurulan sanatçılardan biri. Minik serçe yıllar önce de ANAP’ın seçim şarkısında karşımıza çıkmıştı. AKP’nin ANAP’ın kullandığı ‘Hadi Bakalım’ı bir kere daha seçim meydanlarına getirme talebini “Şarkılarımı bir siyasi partiye vermeyi düşünmüyorum” diyerek reddetmişti.

Play’e ilk basan TİP’ti

Sezen Aksu’nun seçim şarkılarının aşinası evet, ancak aynı durum TİP için de geçerli. Zira TİP, Türkiye’de seçim meydanlarında ilk seçim şarkısını kullanan parti olarak biliniyor. 1965 seçimlerinde Erdem Buri’nin bestelediği, Tülay German’in seslendirdiği ‘Yarının Şarkısı’, yukarıda bahsettiğimiz tarife uyuyordu. “Yarına yön veriyor”; “Bir umut olmalı; bir yarın olmalı” diyordu. Şarkının etkisi seçmenler üzerinde tesir etmiş olmalı ki TİP, o yılın seçimlerinde 54 ilde toplam 276 bin 101 oyla yüzde 2,97 oy oranına ulaşarak TBMM’ye 15 milletvekili göndermişti.

Popüler şarkılar seçim meydanlarda

Seçim şarklıları belki seçimin kazananını belirlemiyor ancak zafere giden yolda dillerden düşmeyerek büyük bir etki yaratıyor. 1. Dünya Savaşı ile 2. Dünya Savaşı arasında bazı ülkelerin kullandıkları müzikli propaganda metoduyla ortaya çıktığını görüyoruz. Bizde işler biraz daha hareketli. Tanıdık simaların seçime özel şarkıları da var, çok bilinen şarkıların sözlerinin siyasete uyarlandığı örnekler de…

TİP’in 1965 yılında başlattığı seçim şarkıları furyasının ardından 70’ler siyasi partiler arasında popüler şarkıları seçim şarkısı yapma yarışının da başladığı dönem olarak tarihteki yerini alıyor. 

Takvimler 70’li yılları gösterdiğinde dönemin ünlü sanatçısı Şenay’ın ‘Sev Kardeşim’ ve ‘Hayat Bayram Olsa’ gibi hit parçaları Ecevitli CHP’nin şarkı listelerinde kendine yer bulurken; ANAP ‘Arım Balım Peteğim’ şarkısının sözlerini değiştirip yolları Turgut Özal’a çıkarmıştı. Şarkı, “Arım balım peteğim, Anavatan çiçeğim bilsem ki öleceğim, yine onu seçeceğim, tek ümidim her şeyim, Özal benim liderim ’’ şekliyle meydanlarda kullanılmıştı. 1977 seçimlerinde ise Adalet Partisi, seçmene, CHP’yi kastederek “Komüniste kanma Zühtü” diyerek sesleniyordu. “Gel Karacaoğlan şarkısı ise uzun zamandır iktidar hasretiyle Ecevit’i iktidara davet ediyordu.

https://www.youtube.com/watch?v=xueApIGURxM

2000’ler: Seçim şarkıları siyasi atmosferden bağımsız değil

2000’li yıllar ise seçimlerin şarkılarla daha da renklendiği, rekabetin başka kulvarlara taşındığı bir dönem. Örneğin 2002 seçimleri… Sonradan Ak Parti’nin seçim şarkılarının vazgeçilmez ismi olarak anılacak Uğur Işılak, partinin ilk resmi şarkısı olarak ‘Haydi Anadolu’ya imza atıyor. Bu şarkının en önemli özelliği ise CHP ile AKP arasında paylaşılamaması. Aslında şarkı ilk olarak CHP’ye armağan ediliyor ancak Işılak daha sonra Ak Parti’nin de şarkıyı kullanmasına izin veriyor. Bu nedenle ‘Haydi Anadolu’ paylaşılamayan bir şarkı olarak hafızalarımıza kazınıyor.

2000’li yılların akılda kalan diğer şarkılarını daha hatırlayalım: 2004 seçimlerinde Kenan Doğulu, Baykal için “Adaylar içinden biz seni seçtik,” derken 2007’de CHP klasikten şaşmıyor ve ‘Şimdi CHP Zamanı’ ve ‘Sarı Saçlım Mavi Gözlüm’ ile seçime giriyordu. Tabii bir diğer klasik de Edip Akbayram’ın sesinden aşina olduğumuz ‘Güzel Günler Göreceğiz’ idi.

Ülkenin haleti ruhiyesi değiştikçe seçim şarkıları da değişiyordu. Sene 2011… AKP oylarını artırarak bir başka zafer daha kazanıyor. O dönemin seçim şarkıları ise ‘Aynı Yoldan Geçmişiz Biz, Aynı Sudan İçmişiz Biz Haydi Bir Daha’ ve ‘Yeniden Türkiyem, Daha Güçlü Yeniden’ şarkıları.

Şarkılar seni söyler: Liderler öne çıkıyor

Takvimler 2014’ü gösterdiğinde ise şarkıların öne çıkan bir başka ortak özelliğini görüyoruz. Birlik beraberlik, yarınlara umutla bakma vurguları yerini ‘yenilmez’ liderlere bırakıyor. 2014 seçimlerine  Ak Parti’nin Uğur Işılak imzalı ‘Dombra’ şarkısı bunun belki de en meşhur örneği.  Esasen Kazak sanatçı Arslanbek Sultanbekov’a ait olan bu şarkı, bugün hala güncelliğini koruyor ve partinin mitinglerinde karşılık buluyor. 2019 yerel seçimlerinin de en meşhur şarkılarından biriydi. CHP ise ‘İstanbul’da Sarıgül zamanı geldi’ ve ‘Yavaş Gardaşım yavaş, geliyor Mansur Yavaş’ isimli parçalarla yine liderleri öne çıkaran parçalarla seçime hazırlanıyordu.

2018 Cumhurbaşkanlığı seçimleri de benzer şekilde adayları öne çıkaran şarkılar dinledik. Erdoğan, ‘Tek Yürek Erdoğan’ ‘Eroğlu Erdoğan’ ‘Erdoğan Marşı’ ile seçime hazırlanıyordu. CHP ise değişim hevesiyle ‘Artık Tamam’, ‘Türkiye Tamam Diyor’ ve ‘Memleket Deyince’ şarkılarıyla meydanlara iniyordu. HDP’nin şarkısı ise Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ın cezaevinde yazıp bestelediği ‘Hızır’ idi. “Korkma, bağır. Olmadı Hızır’ı çağır, Hızır senin kalbindedir” sözlerinin geçtiği türkü, seçim şarkısına dönüştürülmüştü.

Şarkılara güncelleme: TikTok’a uygun mu?

Bu seçimde hem seçim kampanyalarının hem de seçim müziklerinin tarifinde bir güncelleme var.  İyi bir seçim kampanyası ve müziğinin başarısının sırrı olarak sosyal medya da devreye giriyor. Bugünün şarkılarının ve seçim kampanyalarının başarılı olmasının en önemli kriteri sosyal medyada -en çok da TikTok’ta- karşılık bulması.