29 harflik alfabe değişiyor mu? Bakü’de karar çıktı, 34 harflik Türk Dünyası Ortak Alfabesi kabul edildi
Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu'ndan karar çıktı, 34 harflik yeni alfabe kabul edildi. Bildiğimiz 29 harflik alfabeye beş harf (X, Ə, Q, Ñ, Û) daha gelecek. Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Başkanı "Sözlüklerimiz yeniden yazılacak" diyor.
Türkiye 1 Kasım 1928’de kabul edilen Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun ile hepimizin bildiği 29 harflik Latin alfabesine geçti. O gün bugündür hayatımızın her alanında bu 29 harflik alfabeyle yazılar yazılıyor, yazılanlar okunuyor. Ama dün Türk Dil Kurumu öyle bir açıklama yaptı ki bu 29 harflik alfabenin de değişiminin önü açıldı.
9-11 tarihleri arasında Bakü’de Türk Devletleri Teşkilatı’nın bir parçası olan Türk Akademisi ve Türk Dil Kurumu işbirliğiyle düzenlenen Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu’nun toplantısı vardı. Toplantının amacı Türk dilleri için ortak alfabe projesine ilişkin çalışmaları sonuçlandırmaktı.
Türkçe konuşulan ülkelerin temsilcilerinin katıldığı toplantıda ilk olarak 1991’de bilim insanları tarafından önerilen Latin tabanlı Ortak Türk Alfabesi projesi kapsamlı şekilde gözden geçirildi ve bir karar alındı. Karar 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi’nin kabulüne ilişkindi. Sonra da bu alfabe tanıtıldı. Ortak Türk Alfabesi’ne bizim kullandığımız 29 harflik alfabeye beş yeni harf dahil edildi. Bu harfler X, Ə, Q, Ñ, Û.
Toplantıya katılan Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert “Türk devletlerini tek alfabeye geçirmek için Bakü’de toplandık. İlk önemli kararlara imza attık. Anlamsal ve fonemik (anlamı ayırt edebilen en küçük ses birimleri) değeri olan sesleri alfabeye yansıtacağız. Artık Edirne’den yola çıkan bir Türk, Altay Dağları’na kadar yalnızca Türkçe konuşarak değil Türkçe lehçeleriyle yazılanları okuyarak da seyahat edebilecek” dedi.
Bu açıklamadan sonra Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) Genel Başkanı Ekrem Erdem’den de bir açıklama geldi. Erdem’in açıklaması işte bu 29 harflik alfabe değişiyor mu sorusuna net bir cevap veriyordu: “Türkiye alfabesinin 29 harften 34 harfe çıkması Türk dünyasındaki ortak kelimelerimizin Anadolu’da yeniden canlanmasını sağlayacaktır. Sözlüklerimiz yeniden yazılacak, kelime varlığımız nihayet bütün zenginliğiyle ortaya çıkacaktır.”
Peki bu nasıl olacak, şimdilik o belli değil. Ama 34 harflik alfabe yaygın şekilde kullanılmaya başlanırsa yazıyla ilgili her şey değişecek!
Oyunlar ve Bulmacalar