Çağan Irmak edebiyata gönül borcunu ilk öykü kitabı ‘Gözümden Deliler Taştı’ ile ödüyor
Bugün yaşayan en önemli yazarlardan biri Haruki Murakami. Kitapları 50'den fazla dile çevrildi, birçok yazara, filme ve öyküye ilham verdi. Kendisi de bazen bir kediden, bazen çok sevdiği bir yazardan ilham alarak üretti. Metaforlarla dolu Murakami dünyası her daim gizemli oldu.
Doğan Kitap etiketiyle yayınlanan 'Haruki Murakami Sözlüğü', sadık Murakami okurları ve yazarla henüz tanışma fırsatı bulamayanlara çok şey vaadeden bir koleksiyon kitabı. 10Haber kitaptan 'tadımlık' bir bölümü paylaşıyor.
Murakami Ağacı. Edebiyat için öylesine köklü, öylesine besleyici bir ağaç Haruki Murakami. Bugün yaşayan en önemli yazarlardan biri. Kitapları 50’den fazla dile çevrildi, birçok yazara, filme ve öyküye ilham verdi. Satırlarını, hayatından izler taşıyan anlatılarını okumak Murakami’nin dünyasını keşfetmeye olanak verse de Kunio Nakamura ve Hiroko Dozen’nin ellerinden çıkan ‘Haruki Murakami Sözlüğü’, yazarla tanışmak için bambaşka bir kapı açıyor. Üstelik sadık Murakami okurları da yazarla henüz tanışma fırsatı bulamayanlar da bu kitaptan yeni bir şeyler öğrenebilir.
Dört ayda ilk romanı ‘Rüzgârın Şarkısını Dinle’yi yazdığı günden beri metaforlarıyla okurlarını şaşırtan yazarın, ‘Çavdar Tarlasındaki Çocuklar’ ya da yazar Ursula Le Guin’in önemli eserleri çevirdiğini; kendisi için çok önemli olan karga ve kedileri, yazar olmadan önce işlettiği caz barın etkisiyle eserlerinde sıklıkla içki içilen sahnelere yer verdiğini ve bu bölümlerin aslında diğer dünyalara girişi temsil ettiğini öğrenmek mümkün. Doğan Kitap etiketiyle yayınlanan ‘Haruki Murakami Sözlüğü’ köklü Murakami edebiyatı ve yazarla daha yakından tanışmak isteyenler için kapıları ardına kadar açıyor. İştah kabartan bu tanışmadan tadımlık birkaç bölüm paylaşıyoruz.
Ateşböceği
Haruki Murakami’nin yarı oto- biyografik öyküsü; İmkânsızın Şarkısı’nın temelini oluşturur. Tokyo’da üniversiteye devam eden başkarakter, lisedeyken intihar eden arkadaşının kız arkadaşıyla karşılaşır, birkaç kez çıkarlar. Kahramanımızın kaldığı öğrenci yurdunun çatısında gördüğü ve ışığı giderek azalan ateşböceği ile Naoko’nun yok oluşu birbirine benzer.
Delik/Çukur
Murakami eserlerinde karşımıza sık sık delikler çıkar; bu delikler diğer dünyaya giriş kapısıdır. ‘Zemberekkuşu’nun Güncesi’nde kuyu, ‘Kumandanı Öldürmek’teki taş kuyu etkileyicidir. Kahraman, kuyudan, delikten “diğer taraf”taki dünyaya ayak basar. Diğer dünya, yüreğin derinliklerindeki derin katmanlı ruh dünyasıdır. Murakami, yazma eylemini “çukur kazmak” ya da “yeraltına inmek” diye ifade eder, “Bu derinliğe erişebilirseniz herkesin ortak temel zemi- nine dokunur, okurla iletişim kurabilirsiniz” der.
Pina Colada
‘Dans Dans Dans’ta başkarakter ve güzel kız çocuğu Yuki’nin öğleden sonra Waikiki Plajı’nda içtikleri, yoğun hindistancevizi tadı olan kokteyl. Rom bazlıdır, ayrıca hindistancevizi sütü ve ananasla seyreltilip parçalanmış buzla karıştırılır. Pina Colada, İspanyolcada süzülmüş ananas anlamına gelir.
Harukist
Haruki Murakami fanlarına takı- lan ad. Fransa’da “Murakamian” denir. Murakami kahramanlarının yaşam tarzından etkilenen, maraton koşan, yüzen, ütü yapan; film izlemekten, müzik dinlemekten hoşlanan; yemekleri, içkiyi, kedileri ve hayvanları seven pek çok Harukist vardır.
Kedi
Haruki Murakami sahibi olduğu caz bara, kedisinin adını koymuş: “Peter Cat.” Kedileri sevdiğinden onlara romanların- da da sıklıkla yer verir. Sahil de Kafka’da kedilerle konuşan tuhaf yaşlı adam Nakata, romanda önemli bir anahtardır. ‘Zemberekkuşu’nun Güncesi’nde olaylar kedinin ansızın ortadan kaybolmasıyla başlar. ‘1Q84’te ‘Kediler Şehri’ diye bir öykü vardır. Eskiden evinde beslediği kedi hakkında yazdığı ve resimli kitap olarak yayımlanan ‘Pofuduk’ta “Dünyadaki kedilerin genelini severim. Yeryüzünde yaşayan çeşitli kediler içinde en çok yaşlı iri dişi kedileri severim” diye bir cümlesi vardır.
Mercedes-Benz
Murakami kitaplarında işinde başarılı olmuş ya da gizemli roman kahramanlarının arabası olarak karşımıza çıkar. Sınırın Güneyinde, Güneşin Ba tısında adlı romanda başkarakter Hacime’nin aynı zamanda kayınpederi olan patronunun, kızını kreşe götürürken zengin annenin bindiği araba. ‘Tayland’ adlı öyküdeki gizemli rehber ve şoför Nimmit’in tek bir yerinde en küçük bir leke bile olmayan, mücevher kadar güzel parlayan lacivert renkli Mercedes’i vardır.
Serçeparmağı Olmayan Kız
Rüzgârın Şarkısını Dinle’deki karakter, serçeparmağı olmayan genç kız. 8 yaşındayken sol serçeparmağını kaybeder. İkizi vardır, Kobe’deki plak dükkânında çalışır.
Unutmak
‘İmkânsızın Şarkısı’nda “Beni sonsuza dek unutmazsın değil mi?” diyen Naoko’nun sözünde olduğu gibi Haruki Murakami’nin eserlerinde “unutmak” anahtar sözcüğü sıklıkla karşımıza çıkar. Sahilde Kafka’da “Beni hatırlamanı istiyorum. Bir tek sen bile beni hatırlarsan, başkaları unutsa da fark etmez” der Saeki.
Zemberekkuşu ve Salı Kadınları
‘Zemberekkuşu’nun Güncesi’ adıyla roman olarak genişletilen öykü. Mei Kasahara, Noboru Vataya gibi karakterlerin ilk halleri bu öyküde yer aldığı gibi öykü romana giden yoldaki değişimleri karşılaştırma imkânı da sunuyor.