Yayın dünyası alarmda: Yeni tehlike PDF korsanları ve onlar artık yapay zekayı kullanıyor

Yayıncı olarak yabancı bir ülkede yayınlanmış bir kitap serisinin telif hakkını satın almışsınız. Serinin ilk iki kitabını Türkçeye çevirtip yayımlamışsınız, sırada üçüncü var. Çevirmen kitap üstünde çalışıyor. İşini bitirip dosyayı teslim edince onu da yayımlayacaksınız.

Fakat Telegram’da kitapların PDF’i üstünden gelir elde eden bir grupta telifini ödediğiniz ve çevirmenin henüz çevirisini bitirmediği kitabın Türkçe çevirisini görüyorsunuz. Kapak tasarımı bile yapılmış kitabınıza. Bir bilim kurgu içinde değilsiniz… Dün bu Türkiye’nin önde gelen yayıncılarından birinin başına geldi. Araştırınca henüz yayınlanmamış kitabın korsan yayıncılar tarafından yapay zekaya çevirtildiğini ve Telegramda paylaşıldığını gördü. Yayın dünyası hemen alarma geçti. Çünkü bu herkes için yeni bir durum…

Yeni tehlike PDF korsanları

Türkiye yıllarca korsan yayınla mücadele etti. Yayıncıların kararlı tutumu, devletin yasal düzenlemeler yapması ve mahkemelerin korsan yayıncıları cezalandırılması neticesinde yıllar süren mücadele sonuç verdi. Korsan yayın fiziki olarak çok geriletildi. Ama dijital dünya korsan yayının hortlamasına neden oldu.

Korsan yayıncılar dijital dünyada paylaşım yapılabilen her alanda faaliyet gösteriyor. Ama en çok da Telegram’da örgütlenmiş durumdalar. Adeta Telegram’ı bir korsan kitap satış yeri haline getirdiler. Önce gruplar oluşturuyorlar. Bu gruplara kitap okumayı seven insanları davet edip üye yapıyorlar. Aslında korsan yayıncılar burada kitapların PDF’ini paylaşarak faaliyet gösteriyor. Ki bu PDF paylaşımlarının çok azı ücretsiz, genel olarak ücrete tabi. Bu alanda faaliyet gösteren bir Telegram grubuna davet edilip üye olduktan sonra aradığınız kitabın PDF’ini korsan yayıncılar sizinle paylaşıyor. Siz grup yöneticisine ait Iban’a ücreti gönderiyorsunuz ve Telegram üstünden korsan yayın alışverişi gerçekleşmiş oluyor.

Lakin dün anlaşıldı ki korsan yayıncılar işi büyütmüş. Özellikle ABD, İngiltere gibi ülkelerde ilgi gören kitapları bulup bunları yapay zeka yardımıyla Türkçeye çevirtiyorlar, bir kapak tasarımıyla yine Telegramdan satışa sunuyorlar.

‘Önlem alınmazsa yayıncılığı bitirecekler’

Özyürek Yayın Grubu’ndan Muharrem Kaşıtoğlu bunlara “PDF korsanları” diyor: “Eskiden fiziki korsan yayın yapanlar vardı. Şimdi artık PDF korsanları var. Önlem alınmazsa yayıncılığı bitirecekler.”

Peki kim bu PDF korsanları? Kaşıtoğlu anlatıyor: “Pandemi öncesinde özellikle hedeflerinde üniversite ders kitapları vardı. Gelişen teknolojiyle bir kitabı alıp tarıyor, sonra paylaşım adı altında satıyorlar. Pandemi sırasında her türlü kitabın PDF’ni ‘paylaşmaya’ başladılar. İyi niyetli olanlar var. Gerekli uyarı yapılıp bunun yasal olmadığını anlatınca vazgeçiyorlar. Ama bir de korsanlar var. Bazılarında paylaşım ücretsiz ama site sahibi korsancı siteye aldığı reklamdan para kazanıyor. Bazılarında satış yapılıyor. İnternet üzerinden yayın yapanları tespit ettikçe kapattırıyorduk. Ki sonra yeniden başka adreste yine yayına başlasalar da… Sonra Telegram’da gruplar oluşmaya başladı. Dün gördük ki, yayıncı tarafından telif ücreti ödenip hakları satın alınan bir kitap daha Türkçeye çevrilmemişken bunlar kitabı yapay zekaya çevirtmiş, kapak yapmış ve PDF’ni satıyorlar.”

Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği yazılım geliştirdi

Yayın dünyası için yeni olan bu durum karşısında Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği’ne bağlı avukatlar hemen devreye girip bir yol haritası hazırlamaya koyuldular. Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği konuya yabancı değil. Uzun zamandır PDF korsanları ile mücadele ediyor. Meslek birliği yetkilileri bir yazılım geliştirdiklerini söylüyor. Yazılıp PDF paylaşımı yapılan siteleri, grupları tespit ediyor sonra yasa gereği önce uyarı veriliyor eğer uyarı ciddiye alınmazsa savcılığa suç duyurusunda bulunuyor ve konu yargıya taşınıyor.

Lakin bu mücadele kolay olmuyor. Nemesis Yayınları sahibi Özgür Güvenç adeta bir hayaletle mücadele ettiklerini söylüyor. Çünkü PDF korsanlarının dijital dünyada özellikle gizliliği önemseyen uygulamaları kullandıklarını anlatıyor. Güvenç “Yayın dünyası zaten zor durumda. Ama bu işin önü alınmazsa yayıncılık biter. Bu gruplarda her türlü kitabın, her türlü yazarın PDF’i var. Şimdi yayınlanmamış kitapları bile yayınlar oldular. Bu yayın dünyası için bir beka sorunu artık” diyor.

Kanunlar yetersiz çünkü telif hakları yasası tuşlu telefonlar zamanı çıkarıldı

Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği yetkilileri kanunlarımızın bu konuda yeterli olmadığı görüşünde. Çünkü korsanla mücadele için yapılan telif kanunları henüz tuşlu telefonların kullanıldığı dönemde çıkarıldı. Meslek birliği de uzun zamandır bu yasaların zamane şartlarına göre güncellenmesini istiyor.

Dünkü yaşanan olan sonrasında Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği, üyelerine hemen gruplarda paylaşılan kitapların listesini gönderdi. Hak sahibi olan yayıncıyla iletişime geçmek istedi. Meslek birliği yetkilileri “Yapay zekayı kullanarak bir yabancı eserin Türkçeye çevirip dijital olarak satmak yeni bir durum. Bu konuyla ilgili harekete geçmemiz için bir hak ihlalinin olması gerek. Türkiye’den bir yayıncının çevrilen eserlerin telif hakkını satın almış olması gerekiyor ki, birlik olarak savcılığa suç duyurusunda bulunabilelim. Eğer çevrilen eserin hakları satın alınmamışsa hukuken yapacak bir şeyimiz yok. Kanunun bu konuda da eksikliği var” diyor.

‘Kültür, adalet ve teknoloji bakanlığına sesleniyoruz’

Özyürek Yayın Grubu’ndan Muharrem Kaşıtoğlu “Kültür Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nı ilgilendiren bir durum var artık” diyor: “Karşımızda organize bir ekip var. Mesela Londra’da çıkan bir kitabı satın alıp hemen cep telefonuyla tarayıp yapay zeka ile Türkçeye çevirip PDF yayını yapıyorlar. Özellikle de Telegram’da. Yayıncılar olarak bunlarla mücadele etsek de artık bu üç bakanlığın ve özellikle de teknoloji bakanlığının konuyla acilen ilgilenmesi gerekiyor. Çünkü eğer önlem alınmazsa yayıncı falan kalmayacak Türkiye’de.”

Kuran’ın PDF’ini arayanlar bile var!

Kaşıtoğlu okurlara da sesleniyor: “Geçmiş yıllarda korsanla mücadele ederken okurlara korsan yayının bir hırsızlık olduğu anlatıp bir farkındalık yarattık. Şimdi de farkındalık yaratmak zorundayız. Okurlar bir paylaşım olarak görüyor olabilir, ya da ucuza kitaba erişme imkanı olarak da… Ama işin aslı bu bir hırsızlık. Buna prim verilmemesi geriyor. Gruplardan birinde Kuran’ı Kerim’in PDF’ni arayan bir okur bile gördüm. Olacak iş değildi. Kitap okurlarının bu konuda hassasiyet göstermeleri gerekiyor. Yoksa yakın zamanda kitap yayınlayacak yayınevi kalmayacak.”

Türkiye Yayıncılık Kurultayı’ndan uyarı: Yeni müfredat okurun kitap seçme hakkını gözetmeli