AK Parti üç hamleyle nüfusu artırmaya çalışacak

Türkiye’de 65+ nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2023’te yüzde 10.2’nin üstüne çıkarak Cumhuriyet tarihinde ilk kez çift haneyi gördü. Daha kısa bir ifadeyle Türkiye yaşlanıyor.

Bir ülkenin nüfusunun azalmayıp artması için gerekli doğum sayısı  kadın başına 2.1 doğum olarak kabul ediliyor. Türkiye’de 2001’de bu sayı 2,38 idi, 2023’te 1,51 çocuk olarak açıklandı. Özetle Türkiye hem yaşlanıyor, hem de eskiye göre daha az doğuruyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidara geldiği günden bu yana istikrarlı bir şekilde vurguladığı “üç çocuk” hedefi bu süreci terse çevirmeyi amaçlıyordu ama başarılı olmadı.

AK Parti Sosyal Politikalar Başkanlığı bu sorunu ve olası çözümleri konuşmak için 2 Temmuz’da Nüfus Çalıştayı yapacak. Kurumun başkan yardımcısı Hakkı Öztürk AA’ya yaptığı açıklamada çalıştayı düzenleme kararını 22 yılda doğurganlık hızının 2.38’den 1.51’e gerilemesi üzerine aldıklarını söyledi.

Öztürk Sosyal Politikalar Başkanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın ve akademisyenlerin katılacağı çalıştayda nüfus artış hızındaki düşüşe karşı önlemlerin konuşulacağını, daha sonra bunların Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na sunulacağını belirtti. Hakkı Öztürk multidisipliner bir yaklaşımla kısa, orta ve uzun vadeli “çözüm paketleri” düşündüklerini ekledi.

Bakım süreçleri maddi olarak desteklenecek

Çözüm olarak düşünülen başlıklar şunlar: Doğum izni ile ilgili sürenin uzatılması, çalışma hayatındaki kadınların kreş veya bakım süreçlerinin maddi olarak desteklenmesi, ikinci ve üçüncü çocuğa teşvik verilmesi.

Öztürk nüfustaki yavaşlamanın tüm dünya ülkelerinin mücadele ettiği bir sorun haline geldiğine işaret etti ve çözümde başarıya ulaşan ülkeleri incelediklerini belirtti: “Bu örneklerden faydalanarak Türkiye’nin kültür ve geleneğine uygun bir model geliştireceğiz.”

Doğum oranı en düşük ülke 0.9’la Güney Kore

Hakkı Öztürk doğru söylüyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu verilerine göre yaşlanma yalnızca Türkiye’nin değil tüm dünyanın sorunu. Sorunu en derinden yaşayan Güney Kore’de kadın başına düşen doğum sayısı 0.9. Onu 1.0 ile  Porto Riko, 1.1 ile Malta, Singapur ve Hong Kong izliyor.

Bu düşük doğum oranları çeşitli sosyoekonomik faktörlere, yüksek yaşam maliyetlerine, iş-yaşam dengesi zorluklarına ve çocuk bakımına ilişkin endişelere bağlı ve genç çiftlerin çocuk sahibi olma kararlarını etkiliyor.

Nijer’de bir kadın ortalama 6.7 çocuk doğuruyor

2024 yılında en yüksek doğum sayısına sahip ülkeler Nijer (6.7 çocuk),  Çad (6.1) ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti. Yüksek doğum oranları genç nüfusun büyük bir kısmının çocuk sahibi olma eğilimi ve doğum kontrol yöntemlerine erişimin sınırlı olmasıyla ilgili.

Yaşam tarzı tercihleri de etkiliyor

Yüksek yaşam maliyetleri doğurganlığı azaltan önemli faktörlerden biri, ancak zengin ülkelerde de nüfus azalıyor. Bunun önemli  sebeplerinden biri yaşam tarzı tercihleri ve kariyer planlaması.

Gelişmiş ülkelerde bireyler genellikle kariyerlerine ve kişisel gelişimlerine daha fazla odaklanıyor, bu nedenle çocuk sahibi olmayı erteliyor ya da hiç yapmıyor.