Sürekli başkalarını memnun etmeye mi çalışıyorsunuz: Hayır demenin yolları
Başkalarını memnun etmek için kendi isteklerinizi yok mu sayıyorsunuz? Hayır cevabı vermekte zorlanıyor musunuz? İnsanlar sizi sevmez korkusuyla mı hareket ediyorsunuz Siz bir memnun edicisiniz. Neyse ki uzmanların çözüm önerileri var.
Memnun edici olarak korkmadan hayır demek için uzmanlara kulak verin, tabii eğer siz de isterseniz. Bir arkadaşınız sizden çok da yapmak istemediğiniz bir iyilik istiyor. Anneniz bir ihtiyacı için kardeşiniz yerine hep size geliyor. Sevgilinizin istekleri hep sizinkinin önüne geçiyor. Ve siz bu durumlarda hep evet diyen, reddedemeyen tarafsınız. Hayır derseniz yeterince sevilmeyeceğinizden, dışlanacağınızdan ya da terk edileceğinizden korkuyor olabilirsiniz. Size kötü bir haberimiz var: Siz bir memnun edicisiniz.
New York Times’ın görüştüğü terapist ve yazar Ilene Cohen İngilizcede ‘people pleaser’ olarak bilinen bu davranış şeklini başkalarının istek ve ihtiyaçlarını kendininkiler pahasına önceleme eğilimi olarak tanımlıyor ve çeşitli sebepleri olduğunu anlatıyor. Bazılarında çocuklukta oluşan bu alışkanlık yetişkinliğe de taşınırken bazıları bunu sosyal yetersizlik veya anksiyeteyle başa çıkmak için yapıyor. Anlaşmazlık çıkar korkusuyla ‘people pleaser’a dönüşenler de var.
Cohen başkalarını memnun etmenin başta iyi hissettirebileceğine dikkat çekiyor. Başkalarının ihtiyaçlarını karşıladığınızda ‘sorumluluk sahibi olan’ ya da ‘insanların çözüm için geldiği’ kişi olursunuz. Ancak zamanla bu alışkanlık nefreti beslemeye başlar.
Başkalarını birinci sıraya koymayı alışkanlık haline getirirseniz kendinizi savunmak ya da kendinizi öncelemek sizi geren bir duruma dönüşür. Bir memnun edici olarak kendiniz için bir şey yapmaya başladığınızda insanların itirazları, homurdanmalarıyla karşılaşabilirsiniz.
Sizi bir memnun ediciye dönüştüren endişeleri anlamak bunların üstesinden gelmenin yolu. Nasıl mı? Uzmanlara kulak verin, tabii siz de isterseniz!
Tepki almaktan endişeleniyorsanız…
İnsanlar uzun süredir sizden ‘evet’ cevabını alıyorsa bu yeni özgüvenli ve güçlü tutumunuza şaşırabilir, hayır cevabını aldıkları halde üzerinize gelmeye devam edebilirler.
Her ne kadar ısrarcı olsalar da ödün vermeyin. Yeni sınırlarınızı başta sevmeyebilirler ama onlara saygı duymayı öğreneceklerdir. Açık bir şekilde onları hayal kırıklığına uğratacağınızı söyleyin: “Bu seni hayal kırıklığına uğratacak biliyorum ama bu akşam gelemeyeceğim.” Bunu sesli bir şekilde ifade etmek karşınızdaki kişiyi hayal kırıklığına uğratma korkunuzu kontrol altına almanıza yardımcı olur.
Sınırlarınızı belirlemek için kendinize sözler de verebilirsiniz. Örneğin bir insanı reddederken “Kaldıramayacağım yükün altına girmeyeceğime dair kendime söz verdim” diyebilirsiniz. Böylece nedenlerinizi anlayamasalar da kararınıza saygı duyma eğiliminde olacaklardır.
Ayrıca güvendiğiniz bir yakınınızla hayır demek provaları yapmak da faydalı olabilir.
Memnun etme dürtünüz ağır basarsa…
Memnun etme dürtünüz ağır basar diye endişeleniyorsanız karşınızdaki kişinin onaylamaması senaryosunu hayal etmek yerine, elde edeceğiniz kazanımları düşünün.
Diyelim ki zam istemek istiyorsunuz ancak yöneticinizden bir şey isteyerek gerginlik yaşamaktan korkuyorsunuz. Unutmayın çok az patron zam istediğinizde ‘Hah ben de bunu sormanı bekliyordum zaten’ der. Bu yüzden patronunuzun tepkisi hakkında düşünmek yerine, peşine düştüğünüz ödüle odaklanın: Ekstra para, terfi, daha fazla tatil günü. Bu başkalarını memnun etme dürtünüzü bastırarak istediğiniz şeyin peşinden gitme motivasyonunuzu artıracaktır.
Terk edilme korkusu memnun edicileri körükleyen başlıca duygulardan. Ancak unutmayın ki başkalarının ihtiyaçları için kendi ihtiyaçlarınızı görmezden geldiğinizde de yalnız hissedebilirsiniz.
Memnun etme alışkanlığınızdan vazgeçtiğinizde o insan hayatınızdan çıkıyorsa bu, sizin için değil sadece kendini düşündüğünden hayatınızda olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla bırakanız yapsınlar, bırakınız gitsinler.
Dr. Cohen, bazen insanları memnun etme alışkanlığının çocukken aile içinde duygusal istismara maruz kalmadan kaynaklanıyor olabileceğini söylüyor. Eğer durum buysa veya insanları memnun etme ilişkilerinizi ve sizi genel olarak iyilik bir terapistten destek almayı düşünebilirsiniz Terapistler kalıpları tespit etmenize, tetikleyicileri tanımanıza, geçmişten gelen travmalarınızın iyileşmesine ve sınırlar koymanıza yardımcı olabilir.
Elbette bütün ilişkiler biraz alıp biraz verme dengesine dayanır ancak burada kilit kelime denge. Eğer birinin sizi sevmesi için kendinizi daha az sevmeniz gerekiyorsa, değmez. Temelde insanları memnun etmekte yanlış bir şey yok, yalnızca o insanlardan birinin kendiniz olduğundan emin olun.
Oyunlar ve Bulmacalar