Beş soruda güneş kremi kullanımı

Güneş kremi sürmek sağlınızı korumak için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri. Melanom cilt kanseri vakalarının yüzde 80’den fazlasının nedeni güneş yanığı. Dünyada her yıl 1.5 milyon cilt kanseri tanısı konduğu tahmin ediliyor ve sayının 2040’a gelindiğinde yüzde 50 artacağı hesaplanıyor.

Yalnızca bu veriler bile doğru güneş kremi kullanımının önemini göstermek için yeterli. BBC’nin bilimsel araştırmalar ve uzman görüşlerinden hazırladığı haberden nasıl sorusunun cevabını aldık.

SPF nedir, ne kadar olmalıdır?

Güneş kremi ambalajlarının üzerinde yazan sayılar SPF (sun protection factor) yani güneş koruma faktörünü ifade ediyor. Bu sayı güneşten ne kadar ultraviyole (UV) ışını gelmesi durumunda kremin etkisiz kalacağını gösteriyor. Dolayısıyla ne kadar yüksek olursa cildiniz o kadar korunuz. Gün içinde maruz kaldığımız UV ışını miktarı değişir. Güneş ışınları en çok 10.00-16.00 arasında güçlüdür.

Ne zaman sürmeli?

2018’de yapılan bir araştırma UV korumasının krem uygulanır uygulanmaz devreye girdiğini gösterdi ancak tam koruma sağlaması için yaklaşık 10 dakika geçmesi gerekiyor. Uzmanların genelde önerdiği süre ise güneşe çıkmadan yaklaşık 20 dakika önce. Hatta iki kez sürmek daha garanti. Yine bir araştırma için 31 katılımcıdan güneş kremi sürmesi istendi ardından vücutlarının her yerine sürüp sürmediklerini kontrol etmek için karanlık odada görüntülendi. İki kez sürenlerin daha az noktayı atladığı, dolayısıyla daha çok yerini güneş koruması altına aldığı görüldü. Ayrıca suya girip çıktıktan, terledikten sonra da yeniden krem sürmek önemli.

Güneş camın arkasındayken de yakar mı?

Cam güneşten gelen zararlı ışınların çoğunu filtreler ancak düşük düzeyde de olsa zararlı ışınların geçirir. Dolayısıyla u şekilde tekrar tekrar güneşe maruz kalmak da cilde zarar verir. Yaş aldıkça cildimizdeki görünür değişikliklerin yüzde 90’ından sorumlu olduğu düşünülen UVA ışınlarına maruz kalmak ise camın arkasında da olsa mümkün.

Son kullanma tarihi geçer mi?

Geçen yaz aldığım ve bitiremediğim güneş kremini bu yaz da kullanabilir miyim? Güneş kremlerinin güncel fiyatlarını görünce akıllara bu sorunun gelmesi doğal. Güneş kremlerinin etkinliği zamanla azalır ancak uzmanlar üç yıla kadar idare edebileceği görüşünde. Ambalajların üzerinde yer alan küçük kavanoz simgesinin üzerinde yazan sayı açıldığı tarihten itibaren bozulmadan kaç ay kalacağını gösteriyor.

Bozulduğuna dair göstergelerden biri kremin dokusunda ya da renginde bariz bir değişiklik olup olmadığı. Her ne kadar misyonu bizi güneşten korumak da olsa doğrudan güneşe maruz kalması kreme iyi gelmiyor, daha hızlı bozulmasına neden olabiliyor.

Güneş kremi kullanmak D vitamini almaya engel olur mu?

D vitamini,  kemiklerin  ve bağışıklık sistemimizin korunmasına yardımcı olan kalsiyumun emiliminde önemli bir rol oynar. Güneş koruyucu kullanmanın D vitamini emilimini engelleyebileceğine dair bazı endişeler var ancak bu çalışmaların incelenmesiyle güneş koruyucunun  D vitamini emilim miktarını etkileme riskinin düşük olduğu sonucuna vardı.

Anne-babalar dikkat: Çocuğunuza parlak renkli mayo giydirin